Культура

Абвясьцілі ляўрэатку Нобэлеўскай прэміі ў літаратуры. Ёю стала карэйская пісьменьніца

У Швэцыі назвалі сёлетняга ўладальніка Нобэлеўскай прэміі ў галіне літаратуры 2024 году.

«Запоўніць нішу беларускай адукацыі дзяцей»: Да Новага году беларуская кампазытарка і сьпявачка рыхтуе зборнік дзіцячых песень

Новая кніжка будзе называцца «Гэй ты, братка Новы годзе!» і складацца з 15 беларускіх вершаў з нотамі. Аўтарка Тацяна Грыневіч-Матафонава расказала пра ідэю і зьмест кнігі.

Бацька ляўрэата Нобэлеўскай прэміі Віктара Амброса паходзіць з Смаргонскага раёну Беларусі

На беларускія карані новага нобэлеўскага ляўрэата ў галіне мэдыцыны і фізіялёгіі зьвярнула ўвагу «Эўрарадыё».

Двойчы рэпрэсаваныя. Чаго чакаць ад кампаніі «дэрэабілітацыі» ахвяраў сталінізму

Сьледам за пракуратурай у Беларусі, якая вядзе кампанію перасьледу нацыстаў зь нямецкага боку Другой сусьветнай і нават асудзіла аднаго, даўно памерлага сваёй сьмерцю дзесьці ў эміграцыі, за справу ўзяліся ў Расеі — больш маштабна і ўсебакова.

У Валожыне ў подпісах да скульптуры зрабілі грубыя памылкі ў беларускай мове і іўрыце

Скульптурная кампазыцыя месьціцца каля адрэстаўраванага ешыботу.

«Пакрысе», «Трызуб і Пагоня», «Каля культуры». Топ-10 адукацыйных беларускіх праектаў

Хто і як дапамагае беларусам вучыць сваю гісторыю і мову. Свабода сабрала топ-10 адукацыйных пректаў.

Першы пераклад «Іліяды» на беларускую і кулінарнае шоў. Як пачаўся фэст «Прадмова-2024»

«Сваю гераіню я ў многім сьпісала зь сябе». Юля Цімафеева пра гісторыю стварэньня п’есы «Экстрэмісты»

15, 16 і 17 кастрычніка ў Варшаве на сцэне Драматычнага тэатру (Warszawa, Scena Przodownik Teatru Dramatycznego) пройдуць прэм’ерныя спэктаклі паводле п’есы Юлі Цімафеевай «Экстрэмісты».

Мастака-акцыяніста Аляксея Кузьміча перавялі пад хатні арышт

Аляксею Кузьмічу забаранілі пакідаць Парыж, кожны дзень ён мусіць адзначацца ў паліцыі.

Ляўрэатам прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі» стаў гурт «NaviBand»

Статуэтку музыкам «NaviBand» Ксеніі Жук і Арцёму Лук’яненку ўручыла нацыянальная лідэрка Беларусі Сьвятлана Ціханоўская. Сёлета Аляксандар Мілінкевіч адрадзіў прэмію «За свабоду думкі» пасьля пяцігадовага перапынку.

Цюрскія дзяржавы дамовіліся пра адзіны лацінскі альфабэт. Кіргізстан задаволены сваёй кірыліцай

Арганізацыя цюркскіх дзяржаваў дамовілася аб прыняцьці агульнага лацінскага альфабэту. Аднак гэтая тэма застаецца адчувальнай для Кіргізстану, адзінай дзяржавы-чальца, якая пакуль ня вырашыла пераходзіць на новы альфабэт.

«Гісторыя на Свабодзе». Літаратурная беларуская мова — гэта мова аславяненых літоўцаў, — Алег Латышонак

Калі ўзьнікла Беларусь і беларусы? Або хто і калі нібыта іх «стварыў»? Ці праўда, што Русь і русіны — гэта толькі канфэсійныя тэрміны, якія абазначаюць людзей, што вызнавалі ўсходняе хрысьціянства? Як называць мову Статутаў і Мэтрыкі Вялікага Княства Літоўскага?

«Кожны малюнак тонка зіхаціць настроем і эмоцыяй». Сябры пра мастачку Ніну Маргаеву, якая цяжка захварэла ў эміграцыі

Мастачка Ніна Маргаева ў Варшаве трапіла ў бяду — у яе дыягнаставалі цяжкую хваробу, абвешчаны збор на дапамогу. Свабода папрасіла сяброў ды калег Ніны расказаць пра яе.

Слава Камісаранка, Макс Корж, Ціма Беларускіх: у новы сьпіс забароненых у Расеі артыстаў трапілі беларусы

У распараджэньні выданьня «Вёрстка» апынуўся новы сьпіс «забароненых» у Расеі артыстаў. У ім апынуліся і беларускія артысты.

Стаў вядомы кароткі сьпіс літаратурнай прэміі Гедройця. У ім кніга зь «Бібліятэкі Свабоды»

Журы прэстыжнай беларускай літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця 1 кастрычніка назвала ўдзельнікаў «кароткага сьпісу» прэтэндэнтаў на ўзнагароду за найлепшую кнігу прозы па-беларуску за 2022-2023 гады.

Беларуская рада культуры абвясьціла тыдзень салідарнасьці з мастачкай, якая мае невылечную хваробу

Беларуская Рады культуры ініцыявала збор дапамогі цяжка хворай беларускай мастачцы Ніне Маргаевай, якая вымушана жыве ў эміграцыі ў Польшчы.

«Адкрыта змагацца зь беларускай мовай уладам будзе цяжка». Размова з амэрыканскім дасьледнікам моўных паводзін беларусаў Куртам Вулгайзэрам

У Менску прэзэнтавалі «Нацыянальны атляс Беларусі»

Прэзэнтацыя адбылася ў Нацыянальнай бібліятэцы. Гэта другое выданьне атлясу, першае было 22 гады таму.

«Я гаваркая істота на памежжы трох моваў», — перакладчыца Марына Хоббель пра жыцьцё і творчасьць у Нарвэгіі

У Нарвэгіі распачалі вялікую выдавецкую сэрыю кніг беларускіх аўтараў. «Такога не было яшчэ ня толькі ў Нарвэгіі, але і ва ўсёй Скандынавіі», — кажа перакладчыца і паэтка Марына Хоббель.

Алег Грузьдзіловіч прэзэнтаваў дзіцячую кнігу «Прыгоды дзядзі Віці на Валадарцы». Фотарэпартаж

Выдавецтва «Янушкевіч» атрымала прэстыжную амэрыканскую прэмію

Асацыяцыя амэрыканскіх выдаўцоў абвясьціла ў пятніцу, 27 верасьня, аб прысуджэньні міжнароднай прэміі Freedom to Publish выдавецтву «Янушкевіч».

Памерла брытанская акторка Мэгі Сьміт, якая сыграла прафэсара МакГонагал у «Гары Потэру»

Памерла брытанская актрыса Мэгі Сьміт, вядомая па ролях прафэсара МакГонагал у сэрыі фільмаў пра Гары Потэра і Ваёлет Кроўлі ў «Абацтве Даўнтан».

Лявон Вольскі запусьціў аўтарскую праграму пра беларусаў у Польшчы

На канале музыкі выйшла першае відэа новага праекту.

«Ня бачу злачынства, але і мастацтва ня бачу». Што беларускія мастакі думаюць пра дзейнасьць Аляксея Кузьміча

Апошняя гучная акцыя пэрформэра Аляксея Кузьміча з маляваньнем тэстыкулаў у турыстычным месцы Парыжу выклікала неадназначную рэакцыю і францускіх уладаў, і беларускіх калег-мастакоў Аляксея.

«Гэта было неймаверна дзёрзка». Расказваем, як прайшоў марш гіпі ў Горадні ў часы Брэжнева

У 1971 годзе па цэнтры Горадні прайшоў марш гіпі. Свабода расказвае, як ён прайшоў, чым савецкія гіпі адрозьніваліся ад амэрыканскіх, пры чым тут штаны-клёш і рыдыёпрымачы, а таксама як такое стала магчымым пры таталітарызме.

«Спалілі дзьве тачкі беларускіх кніг і ўсяго Оруэла». Былы палітвязень расказаў, што адбываецца ў калёніі пад Магілёвам

Мінулым месяцам з калёніі № 15 вызваліўся былы палітвязень Аляксей Кірэеў, які адбыў у ёй асноўную частку свайго тэрміну ў 2 гады зьняволеньня паводле 342 артыкулу КК.

У Празе адкрылася выстава, прысьвечаная Алесю Бяляцкаму. ФОТА

У сталіцы Чэхіі 25 верасьня адкрылася выстава «Я не баюся, няхай яны баяцца», прысьвечаная палітзьняволенаму ляўрэату Нобэлеўскай прэміі міру Алесю Бяляцкаму.

Больш за 600 імпрэз за два гады. Размова з куратаркай беларускай пляцоўкі CreateCulture Space, якая можа неўзабаве закрыцца

Прастору CreateCulture Space стварылі ў лістападзе 2022 году Надзея Ількевіч і Тацяна Штэйнбук. Замест гадавіны ў арганізацыі зьбіраюцца адзначаць апошні дзень працы.

«Мусім у цеснай клетцы біцца». Як «Дзеяслоў» ператварыўся ў «Апостраф»

Зьнікненьне грунтоўнага літаратурнага часопіса «Дзеяслоў» напярэдадні ягонага 22-годзьдзя (першы нумар выйшаў 24 верасьня 2002 году) стала вынікам афіцыйнага курсу на зьнішчэньне грамадзянскай супольнасьці ў краіне.

Мастака Аляксея Кузьміча затрымалі ў Францыі і завялі на яго крымінальную справу за вандалізм

Прычынай арышту стаў пэрформанс, у час якога Кузьміч намаляваў на помніку чэлес.

Мапы, помнікі, вяртаньне культурнай спадчыны. Чым займаецца новы праект MALDZIS

Новы беларускі праект MALDZIS запусьцілі ў верасьні. Яго місія — усталяваньне дошак і помнікаў выбітным беларусам, стварэньне мапы «Зямля Мальдзіса», вяртаньне культурнай спадчыны. Расказваем падрабязьней.

Выйшаў пераклад на беларускую бэстсэлеру Эндзі Ўіра «Марсіянін». Ён даступны ў трох фарматах

Знакаміты раман амэрыканскага пісьменьніка Эндзі Ўіра «Марсіянін» на беларускай мове выдалі адразу ў трох фарматах — папяровым, электронным і аўдыёфармаце.

Беларускі мастак-акцыяніст Кузьміч, якога абавязалі пакінуць Францыю, зладзіў у Парыжы новы пэрформанс

Беларускі мастак-акцыяніст Аляксей Кузьміч, якога нядаўна арыштавалі ў Францыі за пэрформанс на магіле Вінсэнта Ван Гога, але пасьля вызвалілі, зладзіў новую акцыю ў Парыжы, якую назваў Insemination («Асемяненьне»).

У Нямеччыне знайшлі раней невядомы твор Моцарта

У Нямеччыне гісторыкі выявілі раней невядомую п’есу Вольфганга Амадэя Моцарта. Нотны запіс знайшлі ў Музычнай бібліятэцы Ляйпцыгу.

Кудасава і Шакель сталі ляўрэаткамі прэміі Натальлі Арсеньневай

Журы прэміі сёньня вызначылася з найлепшымі кнігамі паэзіі за 2022 і 2023 гады.

Беларуская мастачка атрымала галоўны прыз трыенале сучаснай керамікі і шкла European Ceramic Context у Даніі

European Ceramic Context 2024 — 9-е трыенале сучаснай эўрапейскай керамікі і шкла на востраве Борнгальм у Даніі.

«Гісторыя на Свабодзе». Літоўцы самі пішуць, што Літва сягала толькі Вільні, а на левым беразе Вяльлі была ўжо Русь, — Алег Латышонак

Ці існавала славянская Лютва, якая нібыта ператварылася ў Літву? Як адбываўся кантакт славян з балтамі, хто каго перацягваў у сваю культуру і мову? Адкуль у Вільні ХІІІ стагодзьдзя хрысьціянскія могілкі?

«Экстрэмісцкім фармаваньнем» прызналі праект для настаўнікаў «Адукаванка»

Камітэт дзяржаўнай бясьпекі 28 жніўня прызнаў «экстрэмісцкім фармаваньнем» праект для настаўнікаў «Адукаванка», вынікае зь пераліку, апублікаванага на сайце Міністэрства ўнутраных спраў.

Уладзімер Някляеў прэзэнтаваў у Варшаве новы зборнік вершаў «Без Айчыны». ФОТА

Прэзэнтацыя новай кнігі беларускага паэта Ўлядзімера Някляева прайшла ў Варшаве.

Сталі вядомыя ляўрэаты адноўленай «Мядовай прэміі» ў літаратуры

Сёлета былы палітвязень паэт Мікола Папека аднавіў на Беласточчыне заснаваную ім асабіста літаратурную «Мядовую прэмію» і назваў яе новых ляўрэатаў.

Абвешчаны доўгі сьпіс прэміі Гедройця. У ім кніга зь «Бібліятэкі Свабоды»

Як паведамляе Беларускі ПЭН, сёлета журы галоўнай беларускай літаратурнай прэміі пачало працу ў жніўні, каб традыцыйна ў лістападзе абвясьціць, якая кніга прозы стала найлепшай за мінулы год.

Акторы зь Японіі ўпершыню атрымалі тэлевізійную прэмію «Эмі»

У Лос-Анджэлесе адбылася 76-я цырымонія ўручэньня тэлевізыйнай прэміі «Эмі». Упершыню гэтую ўзнагароду атрымалі японскія акторы. Анна Саваі і Хіроюкі Санада атрымалі статуэткі за свае ролі ў сэрыяле «Сёгун».

«Дзеяслоў» закрылі — зьявіўся «Апостраф». Ціхан Чарнякевіч пра тое, як нарадзіўся новы літаратурны альманах

У Беластоку выйшаў першы нумар новага літаратурнага альманаху «Апостраф».

Чатыры краіны СНД узгаднілі пераход на адзіны з Турэччынай альфабэт на аснове лацінкі

Азэрбайджан, Казахстан, Кіргізстан, Узбэкістан і Турэччына ўзгаднілі праект пераходу на адзіны альфабэт на аснове лацінкі. Цяпер гэтыя дзяржавы павінны зацьвердзіць свае нацыянальныя альфабэты на гэтай адзінай базе.

Памерла заснавальніца тэатру «Зьніч», беларуская акторка Галіна Дзягілева

Акторка, заснавальніца тэатру аднаго актора «Зьніч» Галіна Дзягілева памерла12 верасня, ёй было 77 гадоў, паведамляе «Люстэрка» са спасылкай на яе сяброў.

Менскае выдавецтва, якое выпускае кнігі па-беларуску, зьвярнулася да чытачоў па дапамогу

Менскае выдавецтва «Тэхналёгія», якое выпускае кнігі на беларускай мове, зьвярнулася да чытачоў па дапамогу, каб прадаць наклады кніг. Пост пра гэта днямі зьявіўся ў сацсетках выдавецтва.

«Гісторыя на Свабодзе»: «Без імпэрскай оптыкі». Як масквіч расказвае расейцам пра гісторыю Беларусі

Расейскі папулярызатар гісторыі Андрэй Аксёнаў стварыў аўдыёсэрыял пра гісторыю Беларусі, які можа спадабаецца беларусам. Гаворка пра беларускі сэзон падкасту «Закат імпэрыі». У ім 10 частак, якія прысьвечаныя падзеям і асобам пачатку XX стагодзьдзя.

У Вільні пачаўся Тыдзень беларускай культуры. Расклад імпрэзаў

З 9 па 15 верасьня ў Цэнтры беларускай культуры і супольнасьці ў Вільні праходзіць Тыдзень беларускай культуры.

Як у Варшаве прайшоў фэстываль беларускай музыкі «Грай»

У Варшаве прайшоў фэстываль беларускай музыкі «Грай».