Культура

Трох вядучых актораў звольнілі з РТБД пасьля затрыманьня на суткі

Акторы Максім Брагінец, Зьміцер Давідовіч і Арцём Курэнь звольненыя з Рэспубліканскага тэатру беларускай драматургіі (РТБД), паведамляе «Наша Ніва», спасылаючыся на некалькі крыніцаў з тэатральных колаў.

Адмянілі канцэрт на Дзяды ў менскім клюбе «Рэактар»

У менскім клюбе «Рэактар» 3 лістапада меў адбыцца канцэрт з нагоды Дзядоў. 30 кастрычніка стала вядома, што канцэрт адмянілі.

«Гісторыя на Свабодзе». ДНК паказвае, што беларусы бліжэйшыя да палякаў, украінцаў і нават расейцаў, чым да літоўцаў, — Алег Латышонак

Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў? Ці маюць яны балцкі субстрат? Адкуль і калі славяне прыйшлі ў Беларусь? І ці прыходзілі аднекуль наогул? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з габілітаваным доктарам гісторыі, прафэсарам Беластоцкага ўнівэрсытэту ў Польшчы Алегам Латышонкам.

«Я ўсё ж такі беларус». Гісторыі прынцыпова расейскамоўных людзей, якія перайшлі на беларускую

Чаму беларусы, якія ўсё сьвядомае жыцьцё карысталіся выключна расейскай мовай, апынуўшыся ў эміграцыі, цалкам перайшлі на беларускую? Даведаліся пра некалькі такіх гісторый.

У Берасьці чыноўнікі забараняюць установам сьвяткаваць Гэлаўін

Ва ўстановы грамадзкага харчаваньня прыйшлі з праверкамі. Але адзначаць забараняюць, выглядае, не паўсюль.

«ПіК Свабоды». «Лукашэнку, як Маскву ў 1937, палохае, што за культурай можа хавацца палітыка», — гісторык пра рэпрэсіі

Пра сувязь «Ночы расстраляных паэтаў» зь цяперашнім днём у праграме «ПіК Свабоды» расказвае гісторык Цімафей Акудовіч.

Школьнікі ў Беларусі раз на месяц да канца 2026 году змогуць бясплатна наведваць музэі

Міністэрства культуры і Міністэрства адукацыі Беларусі працягнулі міжведамасную дамову, паводле якой школьнікі і навучэнцы змогуць бясплатна наведваць музэі ў апошнюю сераду кожнага месяца.

«100–300 асобнікаў». Якімі накладамі выдаюць расстраляных паэтаў і дзе можна пачытаць іхныя творы

У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года ў Курапатах савецкая ўлада расстраляла 108 прадстаўнікоў беларускай інтэлігенцыі. Сярод расстраляных былі 22 літаратары: паэты, празаікі, перакладчыкі, крытыкі.

У менскім выдавецтве выйшаў унікальны слоўнік беларускіх псэўданімаў Янкі Саламевіча

Беларускае выдавецтва «Тэхналёгія» 28 кастрычніка прэзэнтавала новае выданьне — слоўнік Янкі Саламевіча, які зьмяшчае 20 250 расшыфраваных псэўданімаў і крыптанімаў беларускіх літаратараў, грамадзка-палітычных і культурніцкіх дзеячаў ад XVI да канца XX стагодзьдзя.

«Паказвае абсурд, які адбываецца зь Беларусьсю». Кніга пра дыскрымінацыю беларускай мовы выйшла па-ангельску

Кніга пра дыскрымінацыю беларускай мовы ў Беларусі выйшла па-ангельску. Аўтарка Аліна Нагорная расказала Свабодзе, для каго гэты пераклад, як чытаўся папярэдні расейскамоўны і навошта перакладаць кнігу на мову суседзяў.

У будынку былога Валожынскага ешыботу адкрылі культурна-адукацыйны цэнтар

28 кастрычніка ў Валожыне прайшло ўрачыстае адкрыцьцё культурна-адукацыйнага цэнтру ў будынку былога Валожынскага ешыботу (рэлігійнай школы).

У Беларусі заблякавалі найбуйнейшы музычны партал TuzinFM з 21-гадовай гісторыяй

У Беларусі заблякавалі музычны партал tuzinfm.by, які працаваў больш за 20 гадоў.

Як пройдзе «Ноч расстраляных паэтаў». Расклад падзей за межамі Беларусі

Сёлета чарговы раз адзначаецца дзень памяці расстралянай беларускай інтэлігенцыі.

Абвясьцілі пераможцаў прэміі Анемпадыстава за найлепшую вокладку кнігі, выдадзенай у 2023 годзе

5 кастрычніка ў Бельску Падляскім у Польшчы падчас фэстывалю «Бардаўская восень» прайшла цырымонія ўзнагароджаньня прэміяй Анемпадыстава за найлепшую вокладку кнігі, выдадзенай у 2023 годзе.

Нямецкі аўтар зьняў фільм пра беларускую ідэнтычнасьць, яе сымптомы і мары беларусаў. Інтэрвію і фота з прэм’еры

«Сем сымптомаў беларускасьці» — так назваў свой фільм Якаб Вёленштайн, кіраўнік беларускага офісу фонду Конрада Адэнаўэра, які месьціцца ў Вільні.

У Лёндане з аўкцыёну прадалі калекцыю твораў Марка Шагала

Самым дарагім творам аўкцыёну стаў твор Марка Шагала «Сьвятое сямейства ў чырвоным і каза ў зялёным» (1950). Яго прадалі за 163 800 эўра.

Опэрны сьпявак зь Беларусі дэбютаваў на самай прэстыжнай нью-ёрскай сцэне

Ураджэнец Радашкавічаў Павал Валужын дэбютаваў у нью-ёркскім «Мэтраполітэн-опэра» — адным з самых прэстыжных тэатраў у сьвеце.

«Самы дарагі твор каштаваў 4200 эўра». Як беларуска езьдзіць па сьвеце і стварае «паветраную» кераміку

Беларуска Ганна Мядзьведзева атрымала прыз на трыенале керамікі і шкла ў Даніі. Яна назірае за прыродай, каб ствараць абстрактныя керамічныя работы. Найдаражэйшы ейны твор купілі за 4200 эўра.

Памерла славутая беларуская фальклярыстка Ларыса Рыжкова

Пахаваньне адбудзецца ў Міханавічах.

«ПіК Свабоды». Халезін пра прэм’еру ў ЗША і непублічныя перамовы: «Лукашэнка захавае жыцьцё, калі зробіць пэўныя крокі»

З сузаснавальнікам Беларускага свабоданага тэатру Мікалаем Халезіным гаворым пра амэрыканскую прэм’еру спэктакля пра алімпійку Кацярыну Сныціну, а таксама пра тое, што можа стаяць за візытам у Беларусь прадстаўніка Дзярждэпартамэнту ЗША і заявамі Лукашэнкі пра «перамовы з прадстаўнікамі Захаду».

У Латвіі прыдумалі новы спосаб дэкамунізацыі помнікаў асобам савецкага часу

У сталіцы Латвіі хочуць расьпілаваць на дзьве часткі помнік латвійскаму пісьменьніку Андрэю Упіту і ўсталяваць яго ў раздвоеным выглядзе ў новым месцы.

Альгерд Бахарэвіч: «Калі Беларусь раптам яшчэ раз атрымае літаратурнага Нобэля, гэта зноў будзе расейскамоўны пісьменьнік»

20 кастрычніка ў Бэрліне — першая прэзэнтацыя новай кнігі Альгерда Бахарэвіча «Папяровы голем», якая выйшла з друку ў выдавецтве «Янушкевіч».

У Варшаве сымбалічна адкрылі абноўлены мурал, прысьвечаны беларускім палітвязьням. Фатафакт

19 кастрычніка ў Варшаве адкрылі абноўлены мурал, прысьвечаны беларускім палітвязьням. На ім намаляваныя постаці Аляся Бяляцкага, Марыя Калесьнікавай, Анджэя Пачобута і Марфы Рабковай.

«Менш відавочныя для рэжыму». Прадстаўніца АПК Коўшык заклікала разьвіваць крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту

Разьвіваць крэатыўны актывізм і нестандартныя формы пратэсту заклікала беларусаў прадстаўніца Аб’яднанага пераходнага кабінэту (АПК) па нацыянальным адраджэньні Аліна Коўшык па выніках сустрэчы працоўнай групы па пытаньнях нацыянальнай ідэнтычнасьці, культуры, спорту і дзейнасьці дыяспары.

Сайт інтэрнэт-кнігарні «Кнігаўка» заблякавалі ў Беларусі

Кнігарняй валодае выдавецтва «Янушкевіч», якое раней трапіла пад перасьлед на радзіме і вымушана выехала за мяжу.

Беларуская дыяспара выкупіла асобнік Трэцяга Статуту ВКЛ і верне яго ў Беларусь

Гістарычны набытак зрабіла культурніцкая ініцыятыва Maldzis.

Стартуе прыём твораў на прэмію турэмнай літаратуры імя Францішка Аляхновіча

Беларускі ПЭН і Радыё Свабода абвяшчаюць прыём заявак на прэмію імя Францішка Аляхновіча за найлепшы твор, напісаны ў зьняволеньні або на тэму зьняволеньня. 

«Гісторыя на Свабодзе». Палесьсе — беларускае, украінскае ці палескае?

Ці ўсе жыхары Беларусі былі літвінамі? Наколькі старая і наколькі моцная беларуская самасьвядомасьць у розных рэгіёнах Беларусі? Адкуль яна ўзялася на Палесьсі і Падляшшы? Палесьсе — беларускае, украінскае ці палескае?

Расейскі сьпявак Shaman хоча зарэгістраваць брэнд «Я русский», каб прадаваць гарэлку, ладан і сэкс-цацкі

Расейскі сьпявак Яраслаў Дронаў, які выступае пад псэўданімам Shaman, падаў заяўкі ў Фэдэральную службу па інтэлектуальнай уласнасьці Расеі на рэгістрацыю таварных знакаў «Я русский».

«Наколькі цяжка ў яе сытуацыі рабіць такія крокі». Адкрылася выстава мастачкі Ніны Маргаевай, якая змагаецца зь цяжкай хваробай. ФОТА

У Музэі Вольнай Беларусі ў Варшаве адкрылася пэрсанальная выстава «Крок насустрач» мастачкі Ніны Маргаевай, якая трапіла ў бяду — у яе дыягнаставалі цяжкую хваробу. Ініцыявалі выставу Беларуская рада культуры, а таксама сябры і калегі Ніны.

Ужо сёньня: Дзень памяці Тадэвуша Касьцюшкі і Міхала Клеафаса Агінскага

Падзеі 15 кастрычніка ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Чаму становіцца папулярным выдаваць паэзію на некалькіх мовах? Вольга Гапеева расказала пра свой новы зборнік

Новая кніга паэткі Вольгі Гапеевай выйшла на трох мовах. Такое ў сучаснай беларускай літаратуры здараецца рэдка. «Мяне цешыць мажлівасьць непасрэдна ўбачыць рэакцыю публікі на свае вершы, калі іх чытаюць у перакладзе», — кажа паэтка.

Літаратурны Нобэль-2024: чаканьні й расчараваньні

Нобэлеўскім ляўрэатам у галіне літаратуры ў 2024 годзе стала пісьменьніца з Паўдёвай Карэі Хан Ган — «за напружаную паэтычную прозу, якая супрацьстаіць гістарычным траўмам і выяўляе кволасьць чалавечага жыцьця».

Абвясьцілі ляўрэатку Нобэлеўскай прэміі ў літаратуры. Ёю стала карэйская пісьменьніца

У Швэцыі назвалі сёлетняга ўладальніка Нобэлеўскай прэміі ў галіне літаратуры 2024 году.

«Запоўніць нішу беларускай адукацыі дзяцей»: Да Новага году беларуская кампазытарка і сьпявачка рыхтуе зборнік дзіцячых песень

Новая кніжка будзе называцца «Гэй ты, братка Новы годзе!» і складацца з 15 беларускіх вершаў з нотамі. Аўтарка Тацяна Грыневіч-Матафонава расказала пра ідэю і зьмест кнігі.

Бацька ляўрэата Нобэлеўскай прэміі Віктара Амброса паходзіць з Смаргонскага раёну Беларусі

На беларускія карані новага нобэлеўскага ляўрэата ў галіне мэдыцыны і фізіялёгіі зьвярнула ўвагу «Эўрарадыё».

Двойчы рэпрэсаваныя. Чаго чакаць ад кампаніі «дэрэабілітацыі» ахвяраў сталінізму

Сьледам за пракуратурай у Беларусі, якая вядзе кампанію перасьледу нацыстаў зь нямецкага боку Другой сусьветнай і нават асудзіла аднаго, даўно памерлага сваёй сьмерцю дзесьці ў эміграцыі, за справу ўзяліся ў Расеі — больш маштабна і ўсебакова.

У Валожыне ў подпісах да скульптуры зрабілі грубыя памылкі ў беларускай мове і іўрыце

Скульптурная кампазыцыя месьціцца каля адрэстаўраванага ешыботу.

«Пакрысе», «Трызуб і Пагоня», «Каля культуры». Топ-10 адукацыйных беларускіх праектаў

Хто і як дапамагае беларусам вучыць сваю гісторыю і мову. Свабода сабрала топ-10 адукацыйных пректаў.

Першы пераклад «Іліяды» на беларускую і кулінарнае шоў. Як пачаўся фэст «Прадмова-2024»

«Сваю гераіню я ў многім сьпісала зь сябе». Юля Цімафеева пра гісторыю стварэньня п’есы «Экстрэмісты»

15, 16 і 17 кастрычніка ў Варшаве на сцэне Драматычнага тэатру (Warszawa, Scena Przodownik Teatru Dramatycznego) пройдуць прэм’ерныя спэктаклі паводле п’есы Юлі Цімафеевай «Экстрэмісты».

Мастака-акцыяніста Аляксея Кузьміча перавялі пад хатні арышт

Аляксею Кузьмічу забаранілі пакідаць Парыж, кожны дзень ён мусіць адзначацца ў паліцыі.

Ляўрэатам прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі» стаў гурт «NaviBand»

Статуэтку музыкам «NaviBand» Ксеніі Жук і Арцёму Лук’яненку ўручыла нацыянальная лідэрка Беларусі Сьвятлана Ціханоўская. Сёлета Аляксандар Мілінкевіч адрадзіў прэмію «За свабоду думкі» пасьля пяцігадовага перапынку.

Цюрскія дзяржавы дамовіліся пра адзіны лацінскі альфабэт. Кіргізстан задаволены сваёй кірыліцай

Арганізацыя цюркскіх дзяржаваў дамовілася аб прыняцьці агульнага лацінскага альфабэту. Аднак гэтая тэма застаецца адчувальнай для Кіргізстану, адзінай дзяржавы-чальца, якая пакуль ня вырашыла пераходзіць на новы альфабэт.

«Гісторыя на Свабодзе». Літаратурная беларуская мова — гэта мова аславяненых літоўцаў, — Алег Латышонак

Калі ўзьнікла Беларусь і беларусы? Або хто і калі нібыта іх «стварыў»? Ці праўда, што Русь і русіны — гэта толькі канфэсійныя тэрміны, якія абазначаюць людзей, што вызнавалі ўсходняе хрысьціянства? Як называць мову Статутаў і Мэтрыкі Вялікага Княства Літоўскага?

«Кожны малюнак тонка зіхаціць настроем і эмоцыяй». Сябры пра мастачку Ніну Маргаеву, якая цяжка захварэла ў эміграцыі

Мастачка Ніна Маргаева ў Варшаве трапіла ў бяду — у яе дыягнаставалі цяжкую хваробу, абвешчаны збор на дапамогу. Свабода папрасіла сяброў ды калег Ніны расказаць пра яе.

Слава Камісаранка, Макс Корж, Ціма Беларускіх: у новы сьпіс забароненых у Расеі артыстаў трапілі беларусы

У распараджэньні выданьня «Вёрстка» апынуўся новы сьпіс «забароненых» у Расеі артыстаў. У ім апынуліся і беларускія артысты.

Стаў вядомы кароткі сьпіс літаратурнай прэміі Гедройця. У ім кніга зь «Бібліятэкі Свабоды»

Журы прэстыжнай беларускай літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця 1 кастрычніка назвала ўдзельнікаў «кароткага сьпісу» прэтэндэнтаў на ўзнагароду за найлепшую кнігу прозы па-беларуску за 2022-2023 гады.

Беларуская рада культуры абвясьціла тыдзень салідарнасьці з мастачкай, якая мае невылечную хваробу

Беларуская Рады культуры ініцыявала збор дапамогі цяжка хворай беларускай мастачцы Ніне Маргаевай, якая вымушана жыве ў эміграцыі ў Польшчы.