Культура

20-годзьдзе «Бібліятэкі Свабоды». Наш гайд у Краіну за кратамі

За 20 гадоў у сэрыі «Бібліятэка Свабоды» пабачылі сьвет дзевяць дзясяткаў выданьняў пра беларускую палітыку, мову, гісторыю, грамадзтва, журналістыку, турму, здароўе і шмат што яшчэ. Працягваем знаёміць вас з нашым выдавецкім плёнам. Дарэчы, кожная кніга дасяжная ў лічбавым фармаце.

«Палітвязынка», «Бачная», «Яе экспэртыза». Расказваем пра найважнейшыя жаночыя праекты 2022 году

Сабралі найцікавейшыя жаночыя ініцыятывы і праекты 2022 году пра беларусак і для беларусак.

«Ад Лукашэнкі цяпер ня так шмат залежыць». Вялікая размова з Уладзімерам Пугачам з J:Морс

Лідэр гурту J:Морс Уладзімер Пугач сьцьвярджае, што ён не эміграваў, а часова пераехаў да свайго слухача ў Варшаву.

«Тэлефануюць зь Міністэрства культуры і кажуць: „Гэтага трэба зьняць і гэтага“». У якіх умовах працуюць беларускія мастакі

Суразмоўца са сфэры беларускага мастацтва апавядае Свабодзе пра чорныя сьпісы мастакоў і ціск на творцаў, які пачаўся пасьля 2020 году.

«Ствараю сваю Беларусь». Сяржук Доўгушаў — пра сьпевы як тэрапію для былых палітьвязьняў

Музыка, арт-мэнэджар, заснавальнік культурнага руху «Сьпеўны сход» Сяржук Доўгушаў у эфіры Свабоды Premium расказаў, як у прасторы творчай рэзыдэнцыі ў Варшаве дапамагае былым палітзьняволеным. Музыка згадаў масавыя сьпеўныя сходы падчас мірнай рэвалюцыі, а таксама працу і канцэрты ў Амэрыцы.

Бяляцкі — гэта і ёсьць Беларусь. Уражаньні ад нобэлеўскай лекцыі

Нобэлеўская лекцыя Натальлі Пінчук ад імя яе зьняволенага мужа Алеся Бяляцкага магла б прагучаць (а часам здавалася, што і прагучала) адна, бязь лекцыяў Мэмарыялу і Ўкраінцаў.

Андрэй Хадановіч атрымаў мэдаль Падзякі Эўрапейскага Цэнтру Салідарнасьці ў Гданьску. ФОТА

Разам зь беларускім паэтам і перакладчыкам уганаравалі траіх украінцаў.

Найлепшым дакумэнтальным фільмам Эўропы 2022 году прызналі стужку пра Марыюпаль літоўскага рэжысэра, які загінуў у акупаваным горадзе

Літоўскага рэжысэра Мантаса Кведаравічуса забілі ў сакавіку. Ягоны фільм стаўся дакумэнтам часу пачатку расейскай акупацыі ўкраінскага гораду.

Беларускія прыказкі і трапныя выразы. ТЭСТ

Ад ляноты чакай бядоты! Таму не адкладайма ў доўгі мех, а бярэмася за тэст на веданьне беларускіх прыказак і фразэмаў. Калі ў вас мазгі густыя, то ўсё адгадаеце з аднаго ківá!

Мастак Бэнксі зрабіў 50 карцін, грошы з продажу якіх перадасьць для дапамогі Ўкраіне

Вядомы брытанскі мастак Бэнксі, які нядаўна наведваў Украіну і пакінуў там свае графіці, пасьля чаго стаў ганаровым жыхаром украінскага горада Ірпень, зрабіў 50 карцін, грошы з продажу якіх абяцае перадаць для дапамогі ўкраінцам.

20-годзьдзе «Бібліятэкі Свабоды». Наш гайд у Краіну герояў

За 20 гадоў у сэрыі «Бібліятэка Свабоды» пабачылі сьвет дзевяць дзясяткаў выданьняў пра беларускую палітыку, мову, гісторыю, грамадзтва, журналістыку, турму, здароўе і шмат што яшчэ. Працягваем знаёміць вас з нашым выдавецкім плёнам. Дарэчы, кожная кніга дасяжная ў лічбавым фармаце.

Выйшла кніга «Алесь Бяляцкі на Свабодзе». Электронная вэрсія

10 сьнежня ў Осла адбудзецца ўручэньне Нобэлеўскай прэміі міру. На цырымоніі ня будзе аднаго зь ляўрэатаў — Алесь Бяляцкі вось ужо 17 месяцаў за кратамі, разам з сваімі паплечнікамі з праваабарончага цэнтру «Вясна».

Спаўняецца два гады ініцыятыве «Народныя амбасады Беларусі». Пяць фактаў пра іх дзейнасьць

10 сьнежня 2022 году спаўняецца два гады ініцыятыве беларускай дыяспары «Народныя амбасады Беларусі». Прадстаўнік народнай амбасады Беларусі ў Нямеччыне Міхаіл Таўбэ расказаў Свабодзе пра дзейнасьць народных амбасадаў у сьвеце і пра новыя пляны.

З 2023 году экскурсаводы, якіх судзілі паводле «палітычных» артыкулаў, ня змогуць працягваць працу

У Беларусі асоб з судзімасьцю паводле «пратэставых» і «палітычных» артыкулаў з наступнага году не дапусьцяць да атэстацыі, якая пацьвярджае кваліфікацыю экскурсаводаў і гідаў-перакладчыкаў.

Хроніка перасьледу 8 сьнежня: ГУБАЗіК затрымаў адміністратараў чату «Тыповая Серабранка»; 2,5 гады калёніі ў «справе Зельцара»

Рэпрэсіі супраць беларусаў працягваюцца.

Улады абмяркоўваюць зьмену трансьлітарацыі назваў гарадоў, вуліц зь беларускай на расейскую мову

У Беларусі разгледзяць пытаньне трансьлітарацыі ў геаграфічных назвах з выкарыстаньнем расейскай мовы, паведаміў кіраўнік адміністрацыі Аляксандра Лукашэнкі Ігар Сергеенка.

20-годзьдзе «Бібліятэкі Свабоды». Наш гайд у Краіну падарожжаў у часе

За 20 гадоў у сэрыі «Бібліятэка Свабоды» пабачылі сьвет дзевяць дзясяткаў выданьняў пра беларускую палітыку, мову, гісторыю, грамадзтва, журналістыку, турму, здароўе і шмат што яшчэ. Працягваем знаёміць вас з нашым выдавецкім плёнам. Дарэчы, кожная кніга дасяжная ў лічбавым фармаце.

Чалавек з дамінантным пачуцьцём адказнасьці. Памяці Вітаўта Кіпеля

У ЗША на 96-м годзе жыцьця памёр патрыярх беларускай дыяспары ў ЗША, грамадзкі і палітычны дзяяч, дасьледнік гісторыі эміграцыі, геоляг, бібліёграф, шматгадовы супрацоўнік Радыё Свабода, старшыня Беларускага інстытуту навукі і мастацтва Вітаўт Кіпель.

«Ты ў кожным разе будзеш есьці і піць, а я буду маляваць». У Варшаве праходзіць выстава мастачкі Анастасіі Рыдлеўскай

Паразмаўлялі зь яе аўтаркай пра выставу, сытуацыю зь беларускім мастацтвам і будучыя праекты.

У Празе паставілі скульптуру «орка-Пуціна». Раней да амбасады Беларусі прыносілі «голых Пуціна і Лукашэнку»

5 сьнежня актывісты праекту «Падарунак для Пуціна» (Dárek pro Putina) усталявалі ў праскім раёне Бубэнэч скульптуру орка з тварам расейскага прэзыдэнта. Ён сядзіць на газавай трубе і трымаецца за вэнтыль засаўкі.

Якую спадчыну Вітаўт Кіпель пакінуў Беларусі

Вітаўт Кіпель быў патомным менчуком і ў сілу сваёй інтэлектуальнай моцы заўсёды разумеў і ніколі не сумняваўся ў патрэбе і важнасьці аднаўленьня Старога гораду ў Менску.

Фэстываль дакумэнтальнага кіно «1084. На мяжы» ў Беларусі пройдзе онлайн. Як і дзе глядзець фільмы?

Арганізатары фэсту праводзяць яго ў жывым рэжыме ва Ўкраіне і онлайн у Беларусі.

Галіна, жонка Алеся Разанава: «Для мяне цяпер паглыбіцца ў тое, што было сэнсам жыцьця Алеся — вялікая радасьць, бо ён са мной»

Якім быў паэт Алесь Разанаў (1947–2021) у жыцьці, а ня перад мікрафонам ці фотакамэрамі? З нагоды 75-годзьдзя паэта мы перадрукоўваем інтэрвію з жонкай паэта, Галінай Разанавай, якое зьмясьціў блог «Галасы».

Оксфардзкі слоўнік назваў слова 2022 году

Слэнгавы выраз goblin mode («рэжым гобліна») стаў словам году па вэрсіі Оксфардзкага слоўніка, паведамляе выдавецтва Оксфардзкага ўнівэрсытэту.

Лявон Вольскі намаляваў і выпусьціў кліп «Dzie kvietki» — беларускі кавэр антываеннага гіта 50-х. ВІДЭА

Славуты беларускі рок-музыка апублікаваў кліп на сваім YouTube-канале.

Юрыст Ігар Случак выдаў кнігу «10 стагодзьдзяў дзяржаўнасьці і дыскрымінацыі беларускай мовы»

Кніга створаная на падставе шматгадовай практыкі аўтара ў абароне моўных правоў беларусаў, афіцыйнага ліставаньня, дыплёмнай і магістарскай работ, якія вызначылі месца беларускай мовы ў Беларусі і стан беларускай дзяржаўнай моўнай палітыкі.

Сяргей Абламейка: «Мне ў Менску не хапала Вільні. І я яе знайшоў»

«Калі хочам, каб простая/сакольская мова не загінула, не называйма тут яе беларускай». Размова зь перакладнікам раману Сакрата Яновіча

У лістападзе выйшла двумоўнае выданьне апошняга раману Сакрата Яновіча (1936–2013), беларускага пісьменьніка ў Польшчы. На польскую мову раман пераклаў ягоны сын, Яраслаў Яновіч, зьмяніўшы арыгінальны загаловак твору з выданьня 2008 году — «Хатняе стагодзьдзе» — на «Стагодзьдзе дуралобаў».

«Паводле задумы аўтара, павінен быў граць арган, аркестар гішпанцаў і ксыляфон з костак (маіх)». Сьвета Бень падзялілася новымі песьнямі

Творчы дуэт Сьветы Бень і Галі Чыкіс падзяліўся з публікай першымі песьнямі з новага альбому «Прыём!» напярэдадні яго выхаду.

Калыска для Кастуся Каліноўскага

Ёсьць пункты на мапе, у якіх нішто не нагадвае пра нараджэньне там нацыянальных герояў. Адзін зь іх — падмурак хаты, у якой прыйшоў на сьвет Кастусь Каліноўскі.

20-годзьдзе «Бібліятэкі Свабоды». Наш гайд у Краіну паэтаў

За 20 гадоў у сэрыі «Бібліятэка Свабоды» пабачылі сьвет дзевяць дзясяткаў выданьняў пра беларускую палітыку, мову, гісторыю, грамадзтва, журналістыку, турму, здароўе і шмат што яшчэ. Сёньня пачынаем знаёміць вас з нашым выдавецкім плёнам. Дарэчы, кожная кніга дасяжная ў лічбавым фармаце.

«Немагчыма будаваць дэмакратычныя ідэалы на мове, якая цяпер іх зьнішчае», — беларускамоўная гішпанка Анхэля Эсьпіноса Руіс

Госьця Свабоды Premium — паэтка, літаратуразнаўца Анхэля Эсьпіноса Руіс, якая працуе на катэдры беларусістыкі Варшаўскага ўнівэрсытэту.

У Польшчы пачынаецца міжнародны кінафэстываль. У праграме два фільмы пра Беларусь

Фэстываль «Watch Docs. Правы чалавека ў кіно» пачынаецца ў Варшаве сёньня і працягнецца да 11 сьнежня.

«Нагадвае любімую многімі Эўропу». Расейцы скупляюць туры ў Беларусь на сьвяты

Асацыяцыя турапэратараў Расеі (АТОР) правяла аналіз прапаноў на беларускім рынку турызму і даведалася ў экспэртаў галіны, чаму расейцы аддаюць перавагу адпачынку ў Беларусі.

Фільм «Мара» стаў пераможцам беларускага конкурсу «Паўночнага зьзяньня»

Міжнароднае журы кінафэстывалю Паўночных і Балтыйскіх краін «Паўночнае зьзяньне» назвала пераможцам беларускага конкурсу на гэтым фэстывалі дакумэнтальны фільм Сашы Кулак «Мара».

Беларускае саломапляценьне ўнесьлі ў Сьпіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESCO

Рашэньне прынята на 17-й сэсіі Міжурадавага камітэту па ахове нематэрыяльнай культурнай спадчыны, якая праходзіць у Рабаце, Марока.

Насьпяваньне попыту ўнутры сярэдняй клясы? Выйшла новае дасьледаванне пра стан беларускай мовы ў грамадзтве

Пазыцыі беларускай мовы ў якасьці сродку камунікацыі даволі слабыя. Тым ня менш для абсалютнай большасьці беларусаў яна застаецца важнай культурнай каштоўнасьцю.

«Каб выжыць, давялося папрадаваць інструмэнты». Вялікае інтэрвію з музыкам Паўлам Аракелянам

Музыка выехаў зь Беларусі толькі некалькі тыдняў таму. У размове са Свабодай ён расказвае аб прычынах такога рашэньня, а таксама дзеліцца сваім разуменьнем будучыні краіны.

Палац Радзівілаў купіў за 100 рублёў расейскі бізнэсовец

Былы палац Радзівілаў у Дзятлаве, які ўжо год спрабавалі прадаць з аўкцыёну, выкупіў за 100 рублёў расейскі бізнэсовец, піша «Вечерний Гродно».

Галівуд вяртаецца ў Беларусь. Незразумела толькі, наколькі законна

У Беларусі цяпер паказваюць нават стрымінгавыя фільмы «Apple+» і «Disney+», якія звычайна не ідуць у кінатэатрах. Неафіцыйна крытыкі і журналісты кажуць, што гэта пірацкія паказы.

Gaslighting — ангельскае «Слова году» паводле вэрсіі слоўніка Merriam-Webster. Што яно азначае

«У наш век дэзынфармацыі — фэйкавых навінаў, тэорыяў змовы, троляў у інтэрнэце і дыпфэйкаў — gaslighting стала словам нашага часу», — адзначае рэдакцыя Merriam-Webster.

«Кот на Валадарцы» і «Беларусь — гэта сьвятое». Якія творчыя праекты зрабілі беларускія палітвязьні за год

Каляндар, мультфільмы, паштоўкі, кнігі для дзяцей і дарослых, пераклады, замалёўкі камэр… Сабралі прадукты беларускай турэмнай творчасьці за год.

У Кітаі мітынгі супраць антыковідных абмежаваньняў. Некаторыя выступаюць за адстаўку Сі Цзіньпіна

Тысячы пратэстоўцаў выйшлі на мітынгі ў гарадах па ўсім Кітаю супраць палітыкі «нулявой цярпімасьці» да каранавіруснай інфэкцыі, якую праводзіць кітайскі ўрад. Гучаць лёзунгі і супраць лідэра краіны Сі Цзіньпіна ды кіроўнай Камуністычнай партыі Кітаю.

Касьцёл у Зембіне ня зносяць, у ім дэмантавалі толькі частку франтону

Парафія папрасіла перадаць скульптуру Панны Марыі для рэстаўрацыі за ўласныя сродкі.

«Чый, як не беларускі, сёньня яшчэ можа быць Кульбак?» Размова зь перакладчыкам усіх вершаў і паэмаў Мойшэ Кульбака

Ян Максімюк гутарыць зь Сяргеем Шупам пра ягоны пераклад зь ідыш на беларускую мову поўнага збору паэзіі Мойшэ Кульбака (Кніга 1 — ідышскі арыгінал, Кніга 2 — трансьлітарацыя і пераклад, Прага, «Вясна», 2022).

На школе, дзе вучыўся Караткевіч, павесілі шыльду ў гонар яго з надпісам па-расейску

25 лістапада на будынку сярэдняй школы №3 у Воршы, дзе некалі вучыўся будучы клясык беларускай літаратуры Ўладзімер Караткевіч, урачыста адкрылі мэмарыяльную дошку, прысьвечаную прысваеньню ўстанове адукацыі імя славутага земляка.

У Зембіне канчаткова зносяць 400-гадовы касьцёл

У пасёлку Зембін Барысаўскага раёну пачалі разьбіраць будынак старыжытнага касьцёлу.

На патрабаваньне пракуратуры інтэрнэт-кнігарня выдаліла «экстрэмісцкія» кнігі, у тым ліку зь перакладам верша Бродзкага

Згодна з патрабаваньнем пракуратуры Савецкага раёну Менску прыбраныя прапановы аб куплі трох кніг, прызнаных экстрэмісцкімі матэрыяламі, гаворыцца ў паведамленьні ведамства.

«Праз школы ў розум дзяцей заходзіць «русский мир». Як у Беларусі русыфікуюць адукацыю

Экспэрты Міжнароднай ініцыятывы iSANS сабралі новыя прыклады інкарпарацыі беларускай сыстэмы адукацыі ў расейскую. Як процістаяць гэтаму, як адбудаваць і захаваць нацыянальную сыстэму адукацыі? Пагаварылі з адмыслоўцамі.