У Кіеве адкрылі выставу «Вялікі тэрор у Беларусі».
Архіўны аўдыёраман Сяргея Шупы пра гісторыю Беларускай Народнай Рэспублікі.
3 чэрвеня сёлета спаўняецца 30 гадоў, як сьвет даведаўся пра масавыя сталінскія рэпрэсіі ў Беларусі. 3 чэрвеня 1988 году ў газэце «Літаратура і мастацтва» быў надрукаваны артыкул Зянона Пазьняка і Яўгена Шмыгалёва «Курапаты — дарога сьмерці».
Ня буду сьціплым, але падазраю, што інтэрвію Рычарда Пайпса Свабодзе было адным з апошніх, якія даў гэты легендарны чалавек журналістам. Арганізаваць размову было няпроста, але яшчэ складаней пагадзіцца з тым, што ён тады сказаў.
Як у Чэхіі ў вялікай канкурэнцыі выйграць трохгадовы грант на дасьледаваньне найноўшай беларускай гісторыі? Зь якімі выклікамі сутыкаецца ў акадэмічным асяродзьдзі жанчына, якая прысьвячае сваё жыцьцё навуцы? Як прасоўваць беларускія гістарычныя дасьледаваньні па-ангельску?
У ЗША памёр Рычард Пайпс, амэрыканскі гісторык, былы дарадца прэзыдэнтаў ЗША. Летась легендарны амэрыканскі саветоляг, даў інтэрвію Радыё Свабода.
Некалькі гадоў таму ў возера Шо, што на Глыбоччыне, забралі статус геаграфічнага “цэнтру Эўропы”. Але забраць некранутую прыгажосьць гэтых лясных мясьцінаў немагчыма. Што рыхтуюць для сваіх гасьцей гаспадары сядзіб? Чым зьбіраюцца прывабліваць гасьцей? Каго чакаюць? І ці можна ў іх адчуць Беларусь?
Сьмерць пісьменьніка і журналіста Тома Вулфа The New York Times пацьвердзіла яго агент Лін Нэсьбіт. Паводле яе слоў, незадоўга да сьмерці ён трапіў у бальніцу Нью-Ёрка з інфэкцыяй.
Выяўленыя на Замкавай гары ў Вільні парэшткі паўстанцаў Каліноўскага будуць пахаваныя на віленскіх могілках Росы. Такое рашэньне абвясьціла літоўская ўрадавая камісія.
У Ерусаліме сёньня ўрачыста адкрылі пасольства ЗША. Падчас урачыстай цырымоніі Джарэд Кушнер, адмысловы пасланьнік ЗША на Блізкім Усходзе і зяць прэзыдэнта Дональда Трампа, узгадаў пра краіну сваіх продкаў — Беларусь.
12 траўня на адкрыцьці помніка Андрэю Тадэвушу Касцюшку ў Мерачоўшчыне, здаецца, перажываю дэжавю. Нібы перанёсься на чвэрць стагодзьдзя назад, у 1992 ці мо 1993 год, калі адкрывалі помнікі Адаму Міцкевічу ў Наваградку і Францішку Скарыну ў Лідзе (пісаў пра іх рэпартажы для ЛіМа).
Сталыя слухачы больш ніколі не прапусьцяць любімую перадачу. Падпісвайцеся на Падкасты Свабоды.
Ці стала шэсьце «Несьмяротны полк» у Менску дэмаршам «рускага сьвету»? Хто прыватызуе перамогу? Беларусы — ахвяры чужой вайны ці пераможцы ў сваёй? Гэтыя пытаньні ў Праскім акцэнце абмяркоўваюць гісторык Алесь Белы і намесьнік рэдактара газэты «Наша ніва» Зьміцер Панкавец. Вядзе перадачу Юры Дракахруст
Што адбываецца з тысячагадовым замкам? Свабода тлумачыць для тых, хто ня ў тэме.
Расейскі незалежны гісторык Марк Салонін тлумачыць прычыны катастрофы 1941 году, паведамляе, колькі савецкіх вайскоўцаў былі расстраляныя вайсковымі трыбуналамі, і заяўляе, што тое, што «СССР рыхтаваўся напасьці на Нямеччыну ў ліпені 1941 году».
Месяц таму Міністэрства культуры Беларусі адмовіла Таварыству беларускай мовы ва ўшанаваньні Барыса Кіта на дзяржаўным узроўні. Тым часам у Баранавічах пачалі збор подпісаў за наданьне тамтэйшаму ўнівэрсытэту імя Барыса Кіта.
Кіраўнікі Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы Ян Сычэўскі і ягоны намесьнік Васіль Сегень адзначылі Дзень Перамогі ў Беластоку з «георгіеўскімі» стужкамі. Беларускія дыпляматы адмовіліся іх начапіць.
Ягоны бацька-франтавік на парады не хадзіў, сьвяткаваў 9 траўня дома зь сябрамі. «Бяз помпы. Неяк так, па-людзку».
Міністар унутраных спраў Беларусі Ігар Шуневіч на сьвяткаваньнях Дня перамогі зноў надзеў форму супрацоўніка НКВД.
Адзінае афіцыйна прызнанае месца масавых расстрэлаў у 1930-я гады — урочышча Кабыляцкая гара пад Воршай. Але сваякі рэпрэсаваных сьцьвярджаюць, што ім вядомыя і іншыя месцы загубы бязьвінных грамадзян, арыштаваных і кінутых у аршанскія турмы. У гэтых мясьцінах родныя прапануюць паставіць памятныя знакі. Пра гэта яны пішуць у лістах у райвыканкам.
Хто была ў беларускай гісторыі асоба, якая зрабіла найвялікшы ўнёсак у станаўленьне дзяржаўнасьці і якую сёньня можна назваць сымбалем беларускай дзяржаўнасьці? Такое пытаньне Свабода задала прадстаўнікам беларускай інтэлігенцыі.
Радыё Свабода сабрала факты фальсыфікацыі гісторыі Другой усясьветнай, якія застаюцца ў беларускіх школьных падручніках і публікуюцца ў дзяржаўных СМІ.
Адразу некалькі акцыяў, прымеркаваных Дню Перамогі над нацызмам, адбылося ў Кіеве 9 траўня.
Дырэктар прыватнага прадпрыемства «Мачта» Ўладзімер Рабаў, які «каля 20 гадоў» падымаў на вежу сьцяг, расказаў: раней распараджэньні наконт сьцяга прыходзілі зь міністэрстваў, пазьней — з гарвыканкаму, цяпер жа распараджэньняў і просьбаў ні ад кога не было.
Уласны досьвед нямецкай акупацыі Менску і савецкае вызваленьне памятае 83-гадовая Вольга Кацянкова. Дагэтуль яна ня можа забыць і пра гераізм суайчыньнікаў, і пра ахвяры, у тым ліку ад савецкіх бомбаў.
Госьць «Інтэрвію тыдня» — расейскі незалежны гісторык Марк Салонін. Ён тлумачыць прычыны катастрофы 1941 году, паведамляе, колькі савецкіх вайскоўцаў былі расстраляныя вайсковымі трыбуналамі, і заяўляе, што тое, што «СССР рыхтаваўся напасьці на Нямеччыну ў ліпені 1941 году», — гэта даўно ўжо ня вэрсія, а даказаны гістарычны факт.
8 траўня 1943 году ў Налібаках на Стаўпеччыне партызаны забілі больш за сотню мірных жыхароў.
Здаецца, пра часы акупацыі нічога новага дадаць нельга. Але сутыкаючыся з новымі суразмоўцамі, з прыкрасьцю пераконваюся, што поўная гісторыя акупацыі назаўжды застанецца невядомай. Але застаюцца дзеці вайны, чыя памяць захавала шмат дэталяў тых часоў.
Украіна ад 2015 году перайшла на эўрапейскі каляндар ушанаваньня падзеяў, зьвязаных з завяршэньнем Другой усясьветнай вайны. 8 траўня адзначаецца ва Ўкраіне як Дзень памяці і прымірэньня.
Сёлета споўніцца 13 год абяцаньню «па пяцьсот», якое стала інтэрнэт-мэмам: Аляксандар Лукашэнка шмат разоў казаў, што сярэдні заробак у Беларусі мае дасягнуць 500 даляраў. Эканамісты тлумачаць, як гэта зрабіць і чаму пяцьсот — такая «зачараваная» лічба.
На радзіме Карла Маркса, у нямецкім горадзе Трыр, 5 траўня адкрылі помнік філёзафу-эканамісту.
Моладзь БНФ запрашае 6 траўня на агульнагарадзкую талаку на барысаўскіх «Батарэях» — месцы, дзе ў 1930-я былі расстраляныя ўдзельнікі антыкамуністычнай дзейнасьці і, магчыма, пахаваны аднаго зь лідараў антысавецкага руху Юркі Моніча.
Румынская праваабаронца і дысыдэнт Дойна Корня, якая змагалася супраць камуністычнага рэжыму, памерла ва ўзросьце 88 гадоў.
Савецкае кіраўніцтва кінула на волю лёсу мільёны чырвонаармейцаў, якія апынуліся ў нямецкім палоне падчас Другой сусьветнай вайны. Пра гэта сьведчаць дакумэнты, выяўленыя гісторыкамі пасьля аблічбаваньня Архіву замежнай палітыкі.
Паўстагодзьдзя таму Парыж захапілі студэнты-бунтаўнікі. Усё пачалося з барацьбы супраць пурытанства (студэнты патрабавалі бесьперашкоднага допуску ў жаночыя інтэрнаты), а чым скончылася, незразумела і да сёньня.
Якая ж Рэч Паспалітая і беларуская дзяржава, калі Канстытуцыя 3 траўня зрабіла з ВКЛ і Каралеўства Польскага ўнітарную польскую дзяржаву? Так пішуць у інтэрнэце, і ў кнігах. А тым часам тэзіс пра канец ВКЛ 3 траўня 1791 году можа быць адным з найбольшых гістарычных фэйкаў, у які мы паверылі.
Здымак помніка апублікаваў у сваім «Фэйсбуку» грамадзкі актывіст Глеб Лабадзенка. Менавіта ён у кастрычніку мінулага году абвясьціў збор сродкаў на помнік палкаводцу ва ўрочышчы Мерачоўшчыне.
Кіраўнік Міністэрства культуры Ўкраіны Яўген Нішчук заявіў у эфіры «5 канала» што сьвята 1 траўня, якое адзначаецца ў незалежнай Украіне як Дзень працы, страціў сваю актуальнасьць.
«Антырэстаўрацыйная актыўнасьць Беларускага экзархату набыла беспрэцэдэнтныя маштабы, якую параўноўваюць зь дзейнасьцю Мураўёўва-вешальніка ў справе русыфікацыі Паўночна-Заходняга краю».
З 2012 году ААН складае «Сусьветны рапарт шчасьця» (World Happiness Report). У сьпісе фігуруюць 156 краін. Першая дзясятка мяняецца толькі месцамі. Фінляндыя — заўсёды ў пяцёрцы самых шчасьлівых краін, сёлета — на першай пазыцыі. Беларусь — на 73-й пазыцыі.
У Горадні распачаліся Дні караля Рэчы Паспалітай Стэфана Баторыя. У горад прыехалі з шаблямі ўдзельнікі гістарычных клюбаў з Вугоршчыны, Беларусі, Польшчы і Чэхіі.
На габрэйскіх могілках апісаныя больш за 600 старых магілаў. Больш за сотню пад пагрозай зьнішчэньня, паколькі новая рэдакцыя закону «Аб пахаваньні» дае мясцоваму спэцыялізаванаму камбінату права дэмантаваць і ўтылізаваць іх, «калі ступень разбурэньня выключае рамонт і аднаўленьне».
Музэй Галакоста ў Лос-Анджэлесе зьяўляецца адным з найстарэйшых у ЗША, заснаваным выжылымі вязьнямі канцлягераў.
Народная моладзевая гульня «Яшчур» вёскі Гута Варапаеўскага пасялковага савета на Віцебшчыне ўвойдзе ў Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў, паведамляе Белта.
Кіраўнікі зь ядзернымі валізкамі і людзі, якія ходзяць па струнцы ўздоўж пустых праспэктаў - такі вобраз Паўночнай Карэі ў сьвеце шмат у чым сфармаваны ўзаемнай прапагандай. У рэальнасьці ж усё выглядае ня так.
У Гомельскім грамадзка-палітычным цэнтры 27 красавіка адбылася сустрэча з кандыдатам гістарычных навук Нінай Стужынскай. Яна прысьвячалася змагарам, якія са зброяй у руках выступілі ў абарону Беларускай Народнай Рэспублікі, абвешчанай 25 сакавіка 1918 году. Ніжэй – 12 фактаў з выступу дасьледчыцы.
Габэлен пад назвай «Горадзенская ратуша 1784» выстаўлены на паказ у абласным мэтадычным цэнтры народнай творчасьці. Яго аўтары — брат і сястра Алена і Яўген Шунейкі. Памер габэлена — 105×190 сантымэтраў.
Прэзыдэнт ЗША спаслаўся на інтарэсы нацыянальнай бясьпекі.
Загрузіць яшчэ
