Кожны дзень у жніўні і верасьні на сайце «Свабоды» новы разьдзел кнігі Валера Каліноўскага «Справа Бяляцкага».
Абараняў Бяляцкага адвакат Зьміцер Лаеўскі. Да справы Бяляцкага ён далучыўся ў дзень арышту Алеся — 4 жніўня.
Лаеўскі — выпускнік Беларускага гуманітарнага ліцэю імя Якуба Коласа.
У адрозьненьне ад іншай выпускніцы гэтага ліцэю Вольгі Комар (Канойкі), якая спачатку была адвакатам, а потым стала судзьдзёй і на гэтай пасадзе выносіла палітычна матываваныя прысуды, у прыватнасьці, першы суровы вырак за Плошчу — 4 гады зьняволеньня ў калёніі ўзмоцненага рэжыму Васілю Парфянкову, — Зьміцер Лаеўскі «палітычных» бараніў.
Сярод ягоных падабаронных быў лідэр Маладога Фронту Зьміцер Дашкевіч. Спадар Лаеўскі прадстаўляў ягоныя інтарэсы ў самы складаны для палітвязьня час — калі Дашкевіча кідалі ў карцэр у Горацкай калёніі.
Адвакат Лаеўскі мае пазытыўны досьвед абароны палітычных зьняволеных, як, напрыклад, у справе прадпрымальніка і апазыцыйнага ўдзельніка парлямэнцкай выбарчай кампаніі 2008 году Андрэя Бандарэнкі. Дзякуючы высілкам адваката, Менскі гарадзкі суд цалкам апраўдаў Бандарэнку пасьля таго, як той ужо адбыў два гады зьняволеньня з прысуджаных яму сямі. Сёньня Андрэй Бандарэнка стварыў і ўзначальвае грамадзкую арганізацыю «Плятформа», якая бароніць правы асуджаных.
Быў Лаеўскі і абаронцам свайго роднага ліцэю, які ўлады закрылі з палітычных прычын і гэтым прымусілі сысьці ў падпольле. А яшчэ раней Зьміцер браў удзел у ліцэйскім музычным гурце, граў на сола-гітары ў 2004-м у музычным праекце ў абарону ліцэю пад назвай «Веру ў цябе».
16 жніўня 2011 году суд Першамайскага раёну разглядаў ягоную скаргу на абраную сьледзтвам меру стрыманьня ў выглядзе ўзяцьця пад варту. Разгляд скаргі адбываўся ў закрытым паседжаньні і меў нэгатыўны для Алеся вынік. 2 верасьня Лаеўскі перадаў ва ўпраўленьне Дэпартамэнту фінансавых расьсьледаваньняў Камітэту дзяржкантролю Менску і Менскай вобласьці 816 хадайніцтваў аб зьмене меры стрыманьня арыштаванаму праваабаронцу.
Кожны судовы дзень перад пачаткам працэсу Алесь Бяляцкі кансультаваўся са сваім адвакатам.
І на судзе Зьміцер быў, відаць, самым актыўным удзельнікам працэсу, зьвяртаўся з хадайніцтвамі, далучаў да справы новыя матэрыялы, задаваў пытаньні і выступаў з камэнтарамі да працэсу. Лаеўскі выкрываў хібы крымінальнай справы, недакладнасьці ў матэрыялах, быў нязручным для судзьдзі і пракурора. Да Алеся Бяляцкага адвакат Лаеўскі ў судзе зьвяртаўся па-беларуску, чым фактычна ператвараў працэс у дзьвюхмоўны.
Палітычныя па сутнасьці абвінавачваньні Лаеўскі вымушаны быў зьняпраўджваць, апэруючы дзейнымі ў Беларусі законамі. Асновай ягонай абароны Бяляцкага сталі нормы Падатковага кодэксу, якія дазваляюць не адносіць да падаткаабкладанай базы сродкі, атрыманыя грамадзянінам з мэтай іх далейшай перадачы трэцяй асобе. Справа Бяляцкага з улікам гэтага палажэньня закону проста развальвалася, бо ён сапраўды атрымліваў грошы і перадаваў іх трэцім асобам на розныя праваабарончыя праекты, і ў суду на гэты конт былі адпаведныя пісьмовыя дакумэнты і вусныя сьведчаньні. Дый з тых банкаўскіх раздруковак, якія былі пакладзеныя ў аснову абвінавачаньня, відаць было, што грошы з Алесевага рахунку пераводзіліся трэцім асобам, у тым ліку іншым беларускім праваабаронцам.
Суд над Бяляцкім у поўным складзе: судзьдзя, адвакат, перакладчыца, сакратарка, пракурор
Галоўнае ж, што даводзіў адвакат Лаеўскі, — гэта «незаконнасьць і неабгрунтаванасьць абвінавачаньня ад пачатку і да канца, як на матэрыяльна-праўных падставах, так і ў сувязі з выключнымі парушэньнямі працэсуальнага закону».
У калегаў праца Лаеўскага выклікала захапленьне. Іншая рэч, што сола адваката на гэтым працэсе судзьдзя не пачуў, амаль не адлюстраваўшы ягоных аргумэнтаў у выраку.
Тым ня меней улады пачулі адваката і ацанілі ягоную працу. Увесь час, пакуль ішоў працэс Бяляцкага, на Лаеўскага ціснулі. Ціск працягваўся і пасьля суду. 2 красавіка 2012 году Лаеўскі быў вымушаны здаць сваю адвакацкую ліцэнзію ў Менскую гарадзкую калегію адвакатаў.
У кнізе выкарыстаныя фатаздымкі Багдана Арлова, Уладзімера Грыдзіна, Юліі Дарашкевіч, Аляксея Лапіцкага, Ягора Маёрчыка, Дзьмітрыя Мохіна, Уладзімера Паца, Уладзімера Сапагова, Сяргея Сыса, Міхала Чэрнага, з архіваў Алеся Бяляцкага, Праваабарончага цэнтру «Вясна», Міжнароднай фэдэрацыі правоў чалавека, vytoki.net, bymedia.net.
