Газэта зазначае, што гэта можа яшчэ больш падарваць грамадзкі давер да вакцынацыі ў цэлым і запаволіць распаўсюджваньне вельмі неабходных прышчэпак як у цяжкадаступных раёнах ЗША, так і сярод пэўных катэгорый людзей (напрыклад, без пастаяннага адрасу пражываньня), бо якраз гэтая вакцына лічыцца самай даступнай — яе лёгка захоўваць і патрабуецца толькі адна доза.
Што здарылася
14 красавіка была склікана экстраная нарада кансультацыйнай групы, каб разгледзець прычыны паўзы: шэсьць выпадкаў рэдкіх і цяжкіх згусткаў крыві ў галаўным мозгу жанчын ва ўзросьце ад 18 да 48 гадоў, адна зь якіх памерла. Усе жанчыны атрымалі вакцыну Johnson & Johnson да ўтварэньня тромбаў, хоць незразумела, ці была вакцына прычынай іх утварэньня.
Акрамя таго, група разглядала выпадак праблемы са згусаньнем крыві ў сёмай жанчыны, якая атрымала вакцыну пасьля таго, як яна была дазволеная, і ў мужчыны, які атрымаў яе падчас клінічных выпрабаваньняў.
Паводле стану на 13 красавіка больш за сем мільёнаў чалавек у Злучаных Штатах атрымалі прышчэпку вакцыны Johnson & Johnson, што складае каля 5 адсоткаў усіх прышчэпленых амэрыканцаў.
Выкарыстаньне вакцыны Johnson & Johnson ў ЗША пачалося 2 сакавіка, а 19 сакавіка быў зарэгістраваны першы выпадак утварэньня тромбаў у галаўным мозгу. Каля 1,4 мільёна жанчын ва ўзросьце ад 20 да 50 гадоў (узроставы дыяпазон тых, у каго былі тромбы) атрымалі вакцыну.
Парушэньні згортваньня крыві ў рэцыпіентаў вакцыны адрозьніваецца ад звычайных выпадкаў тромбаў, якія штогод ўтвараюцца ў сотняў тысяч людзей, і сустракаецца значна радзей. У сямі жанчын назіралася ня толькі згусаньне крыві ў галаўным мозгу, але і прыкметна нізкі ўзровень трамбацытаў, часьцінак крыві, якія дапамагаюць фарміраваць нармальныя згусткі ў адказ на траўму.
Ніводная з жанчын нядаўна не нараджала, што можа павялічыць рызыку звычайных тромбаў, і толькі адна зь іх прымала гарманальныя лекі. Да гэтага часу няма ніякіх доказаў таго, што пацыенткі прымалі процізачаткавыя таблеткі, якія таксама могуць павысіць рызыку ўтварэньня тромбаў.
У трох жанчын былі вялікія небясьпечныя згусткі ў іншых частках цела, а ня толькі ў галаўным мозгу.
Рэдкае спалучэньне моцных тромбаў і нізкага ўзроўню трамбацытаў было ўспрынятае экспэртамі як сыгнал трывогі.
Чаму гэта здараецца, невядома, і пакуль няма магчымасьці прадказаць, ці схільны той або іншы чалавек да такой рэакцыі на вакцыну.
Ці ёсьць адрозьненьні ад трамбозаў у выпадку вакцыны AstraZeneca
Навукоўцы кажуць, што не. Гэты стан вельмі падобна на стан, зьвязаны з вакцынай AstraZeneca. Пасьля прышчэпак гэтай вакцынай выпадкі ўтварэньня тромбаў таксама назіраліся ў адносна маладых жанчын у Эўропе, дзе гэтая вакцына шырока выкарыстоўвалася.
Дасьледнікі зь Нямеччыны і Нарвэгіі выявілі, што ў пацыентаў выпрацоўваліся антыцелы, якія актывавалі трамбацыты. Такі анамальны адказ на вакцыну выклікае каскад згусаньняў крыві і крывацёкаў адначасова.
Спэцыялізаваныя аналізы крыві могуць выявіць антыцелы, каб пацьвердзіць дыягназ, і ў некаторых пацыентаў з ЗША таксама былі станоўчыя вынікі на такія антыцелы. Але ня ўсе амэрыканскія пацыенты былі правераныя.
І AstraZeneca, і Johnson & Johnson выкарыстоўваюць адэнавірусы для пераносу каранавіруснай ДНК у клеткі чалавека з мэтай выпрацоўкі імунітэту супраць каранавірусу. Навукоўцы падазраюць, што некаторыя аспэкты гэтай тэхналёгіі адыгрываюць ролю ў захворваньні крыві. Але яны таксама адзначаюць, што, паколькі гэтае захворваньне сустракаецца вельмі рэдка, то хутчэй за ўсё, менавіта асаблівасьці біялёгіі таго або іншага чалавека, хутчэй за ўсё, выклікаюць дрэнную рэакцыю на вакцыну.
Некаторыя дасьледчыкі наогул заяўляюць, што калі б сама вакцына была адказная за трамбозы, то было б нашмат больш такіх выпадкаў.
Што далей
Большая частка сьвету разьлічвала на вакцыну AstraZeneca для барацьбы з пандэміяй, але многія краіны цяпер абмежавалі яе выкарыстаньне дарослымі, старэйшымі за 30 ці 50 гадоў, а некаторыя (напрыклад, Данія) наогул спынілі яе выкарыстаньне. Некаторыя людзі, якія яшчэ маюць права на атрыманьне вакцыны AstraZeneca, адмаўляюцца ад яе з прычыны страху.
Вакцыны, што вырабляюцца Moderna і Pfizer-BioNTech, выкарыстоўваюць генэтычны матэрыял, які называюць мРНК, і не выкарыстоўваюць вірусаў. Некалькі членаў групы экспэртаў пацьвердзілі, што вакцыны Moderna і Pfizer-BioNTech не выклікаюць праблемаў са згусаньнем крыві.
Разам з тым іншыя экспэрты неаднаразова падкрэсьлівалі, што парушэньне згусаньня крыві ад вакцынаў AstraZeneca і Johnson & Johnson сустракаецца рэдка і што перавагі ад выкарыстаньня гэтых вакцын нашмат пераважваюць рызыкі.
Але калі пабочныя эфэкты могуць быць разбуральнымі або фатальнымі, напрыклад тромбы ў галаўным мозгу, піша The New York Times, некаторыя органы рэгуляцыі і слаі насельніцтва лічаць гэтую рызыку непрымальнай, нават калі яна сустракаецца вельмі рэдка.
Плянка бясьпекі для вакцын высокая, бо прышчэпкі робяць здаровым людзям. Таму асаблівы непакой выклікае патэнцыйна вялікая ўразьлівасьць маладых людзей да парушэньняў згусаньня крыві, бо рызыка захварэць на цяжкую форму COVID-19 у іх ніжэйшая, чым у пажылых людзей.
Гэта дае экспэртам падставы меркаваць, што ў параўнаньні з пажылымі людзьмі маладыя могуць мець менш пераваг і больш страт ад вакцын Johnson & Johnson і AstraZeneca.
