Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Чаму Лукашэнка так часта гаворыць пра вайну як нешта непазьбежнае


Расейская вайсковая тэхніка, якая прыбыла ў Беларусь
Расейская вайсковая тэхніка, якая прыбыла ў Беларусь

Апошнім часам Лукашэнка амаль кожны дзень гаворыць пра вайну. Прычым зь любой нагоды. Нават калі выступае перад навукоўцамі. Адбываецца рутынізацыя самой ідэі вайны, яе магчымасьці.

Сьцісла:

  • Пастаянная ўнутраная вайна, сьвядомае нагнятаньне напружанасьці — неабходная ўмова выжываньня рэжыму.
  • Аднак высьвятляецца, што для бесьперапыннага падвышэньня градусу напружаньня мала барацьбы толькі з унутранымі ворагамі. Мадэль крэпасьці ў аблозе патрабуе вонкавых ворагаў.
  • Таму цалкам заканамерна, што Беларусь ператварылася ў фактар дэстабілізацыі ня толькі рэгіёну Ўсходняй і Цэнтральнай Эўропы, але і больш шырокага абшару, у чыньнік пагрозы рэгіянальнай бясьпекі.
  • Жах у тым, што Лукашэнка прывучае беларусаў да вайны як да нечага непазьбежнага. Прычым да ўдзелу ў абсалютна чужой вайне, ніяк не зьвязанай з нацыянальнымі інтарэсамі Беларусі.

Гэта вельмі паказальна на тле таго, што Лукашэнка доўгі час выступаў у ролі гаранта стабільнасьці. Апошнія гады, асабліва пасьля Крыму, галоўным мэсыдж грамадзтву быў прыкладна такі: няхай жывём і небагата, затое ў нас мір, парадак, пакой, бясьпека.

2020 год радыкальна паламаў усю ранейшую парадыгму ягонага палітычнага пазыцыянаваньня. Памяняўся ня тое каб характар кіроўнага рэжыму, а хутчэй умовы ягонага панаваньня. Цяпер для яго існаваньня патрэбна пэрманэнтнае становішча надзвычайшчыны.

Таму, хоць, здавалася б, пратэсты задушаныя, усе ворагі пераможаныя, а рэпрэсіі не спыняюцца. Кожны дзень прыходзіць інфармацыя пра новыя арышты, затрыманьні, суды, заканадаўчыя навацыі супраць апанэнтаў.

Такім чынам, пастаянная ўнутраная вайна, сьвядомае нагнятаньне напружанасьці — неабходная ўмова выжываньня рэжыму. Таму ня думаю, што праз пэўны час, напрыклад пасьля рэфэрэндуму, рэпрэсіі спыняцца.

Аднак высьвятляецца, што для бесьперапыннага падвышэньня градусу напружаньня мала барацьбы толькі з унутранымі ворагамі. Мадэль крэпасьці ў аблозе патрабуе вонкавых ворагаў.

Таму цалкам заканамерна, што Беларусь ператварылася ў фактар дэстабілізацыі ня толькі рэгіёну Ўсходняй і Цэнтральнай Эўропы, але і больш шырокага абшару, у чыньнік пагрозы рэгіянальнай бясьпекі.

Адзін за другім правакуюцца міжнародныя крызісы, у цэнтры якіх апынаецца Беларусь. Спачатку была скандальная гісторыя з пасадкай самалёта кампаніі Ryanair у менскім аэрапорце. Потым быў шматмесячны міграцыйны крызіс. Як высьвятляецца, менавіта Лукашэнка быў ініцыятарам уводу войскаў АДКБ у Казахстан. І вось цяпер Беларусь апынулася ў цэнтры ваенна-палітычнага крызісу вакол Украіны.

З выступаў Лукашэнкі апошняга часу вынікае, што цяпер галоўная пагроза Беларусі існуе не ад «страшнага монстра» NATO, а ад Украіны. Цяпер, як высьвятляецца, яна галоўны вораг Беларусі. Нагнятаньне варожасьці супраць паўднёвай суседкі набывае маштаб падрыхтоўкі да рэальнай вайны. Прычым кідаецца ў вочы як абсалютна штучны характар нібыта ўкраінскай пагрозы, так і яўны расейскі палітычны кільватэр, у межах якога дзейнічае Лукашэнка.

Галоўная выснова палягае ў тым, што зьніжэньне градусу напружанасьці — гэта пагроза для рэжыму. Таму ён і кідаецца ва ўсё новыя замежныя авантуры.

Разам з тым можна канстатаваць, што ва ўмовах пагрозы рэальнай вайны свабода рук, калідор магчымасьцяў, поле для манэўру Лукашэнкі рэзка звузіліся. Павялічылася ягоная залежнасьць ад непрадказальнай палітыкі Масквы.

Мяркую, зрабіць з Украіны ворага — задача маларэальная нават у вачах прыхільнікаў Лукашэнкі. Але жах у тым, што Лукашэнка прывучае беларусаў да вайны як да нечага непазьбежнага. Прычым да ўдзелу ў абсалютна чужой вайне, ніяк не зьвязанай з нацыянальнымі інтарэсамі Беларусі. І гэта не выклікае ніякай рэакцыі ў грамадзтве.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

Пагроза нападу Расеі на Ўкраіну

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG