Гісторыя сьведчыць: для таго, каб забіць пісьменьніка, хопіць кароткага пісталетнага стрэлу ды загаджанай турэмнай сьценкі. Што там казаць: часам дастаткова нават бруднага кухоннага нажа ці імправізаванай шыбеніцы. Але для забойцаў, якія пайшлі такім бяздарным шляхам, звычайна існуе вялікая рызыка яшчэ пры жыцьці быць запісанымі ў каты-душагубцы і мардавальнікі геніяў, а імёны іхныя звычайна змывае першая сур’ёзная паводка гісторыі. Да таго ж фізычная сьмерць — ня самае жахлівае, што можа здарыцца зь літаратарам: цеста ня тое, матэрыял спэцыфічны.
Між тым, сакрэт таго, як забіць пісьменьніка і ня толькі не запэцкаць крывёю аналы, але і зрабіцца сапраўдным героем, быў знаёмы ўжо старажытным цывілізацыям. «Мы цябе нябольна зарэжам: чык — і гатова»... Гэткі прымітыўны мэтад з намёкам на псэўдагуманізм і талстоўства відавочна не пасаваў, напрыклад, рымскім сэнатарам Лёнгіну і Бруту — пачуцьцё стылю ў іх было разьвітае як мае быць. Вось жа, жылі некалі людзі — ня тое што нейкае там піначэтаўскае чэка і іншыя багатыры Нявы!
Аднак для забойства пісьменьніка часам патрэбны ня толькі вытанчаны стыль, але і добра наточаны стылас. 15 сакавіка 44 году да нашай эры проста ў залі паседжаньняў рымскага сэнату цэлы натоўп змоўнікаў пад кіраўніцтвам тых самых Лёнгіна і Брута забівае Гая Юлія Цэзара, аўтара бэстсэлера «Нататкі аб гальскай вайне». Ну, і трохі дыктатара, вядома — але які пісьменьнік не тыран у душы? Назавіце такога — ён, відаць, член суполкі хрысьціянскіх літаратараў і ў пост пра мяса ня піша: хіба што тваражок часам згадае, ды сальца шматочак схавае паміж радкоў... Бог даруе.
Забойства Цэзара атрымалася відовішчнае. Зусім побач — тэатар зацкаванага Гаем Юліем Пампэя; дзея ў сэнаце таксама да немагчымасьці тэатральная. Умоўнага знаку для пачатку расправы давялося чакаць нядоўга: сэнатар Цымбэр зрывае з Цэзара тогу — і змоўнікі накідваюцца на аўтара «Нататак», як савецкія людзі на першы макдональдс. Яны дамовіліся, што кожны зробіць адзін удар — нібыта кінуліся ў гісторыю з апошняга паверху, узяўшыся за рукі. Калектыўная адказнасьць, найлепшы ў сьвеце клей.
Кожны зь іх мае пры сабе востры стылас — і чымсьці яны нагадваюць тых вучняў, якія закалолі свайго настаўніка, сьвятога Касіяна Імалійскага, шарыкавымі асадкамі. Застаўшыся ў споднім, уладар Рыму не губляе прысутнасьці духу і спрабуе абараняцца. Але стылас — ня шпага, ім асабліва не пафэхтуеш. Атрымаўшы дваццаць тры раны, дыктатар нарэшце памірае. Пасьпеўшы перад гэтым прамовіць Тую Самую Фразу. Якой, цалкам магчыма, і не было — ці яна гучала зусім ня так. Але якую, далібог, варта было прыдумаць.
І ты, Бруце?
Ягоны апошні твор. Насамрэч у ім больш шчырага зьдзіўленьня, чым папроку і болю ад ранаў і здрады. «І ты, Бруце?» — у сэнсе: і ты тут? Так сустракаюць на вуліцы далёкага гораду пэрсанажа з даўно забытага дзяцінства, так знаходзяць у фэйсбуку першае каханьне.
І я, Цэзару.
Як маешся? Дзе ты, з кім ты? Усё там жа?
Ды так, паціху. Магло б быць і лепей.
Але навошта, Бруце?
Так трэба, Цэзару.
Між тым, сакрэт таго, як забіць пісьменьніка і ня толькі не запэцкаць крывёю аналы, але і зрабіцца сапраўдным героем, быў знаёмы ўжо старажытным цывілізацыям. «Мы цябе нябольна зарэжам: чык — і гатова»... Гэткі прымітыўны мэтад з намёкам на псэўдагуманізм і талстоўства відавочна не пасаваў, напрыклад, рымскім сэнатарам Лёнгіну і Бруту — пачуцьцё стылю ў іх было разьвітае як мае быць. Вось жа, жылі некалі людзі — ня тое што нейкае там піначэтаўскае чэка і іншыя багатыры Нявы!
Аднак для забойства пісьменьніка часам патрэбны ня толькі вытанчаны стыль, але і добра наточаны стылас. 15 сакавіка 44 году да нашай эры проста ў залі паседжаньняў рымскага сэнату цэлы натоўп змоўнікаў пад кіраўніцтвам тых самых Лёнгіна і Брута забівае Гая Юлія Цэзара, аўтара бэстсэлера «Нататкі аб гальскай вайне». Ну, і трохі дыктатара, вядома — але які пісьменьнік не тыран у душы? Назавіце такога — ён, відаць, член суполкі хрысьціянскіх літаратараў і ў пост пра мяса ня піша: хіба што тваражок часам згадае, ды сальца шматочак схавае паміж радкоў... Бог даруе.
Забойства Цэзара атрымалася відовішчнае. Зусім побач — тэатар зацкаванага Гаем Юліем Пампэя; дзея ў сэнаце таксама да немагчымасьці тэатральная. Умоўнага знаку для пачатку расправы давялося чакаць нядоўга: сэнатар Цымбэр зрывае з Цэзара тогу — і змоўнікі накідваюцца на аўтара «Нататак», як савецкія людзі на першы макдональдс. Яны дамовіліся, што кожны зробіць адзін удар — нібыта кінуліся ў гісторыю з апошняга паверху, узяўшыся за рукі. Калектыўная адказнасьць, найлепшы ў сьвеце клей.
Кожны зь іх мае пры сабе востры стылас — і чымсьці яны нагадваюць тых вучняў, якія закалолі свайго настаўніка, сьвятога Касіяна Імалійскага, шарыкавымі асадкамі. Застаўшыся ў споднім, уладар Рыму не губляе прысутнасьці духу і спрабуе абараняцца. Але стылас — ня шпага, ім асабліва не пафэхтуеш. Атрымаўшы дваццаць тры раны, дыктатар нарэшце памірае. Пасьпеўшы перад гэтым прамовіць Тую Самую Фразу. Якой, цалкам магчыма, і не было — ці яна гучала зусім ня так. Але якую, далібог, варта было прыдумаць.
І ты, Бруце?
Ягоны апошні твор. Насамрэч у ім больш шчырага зьдзіўленьня, чым папроку і болю ад ранаў і здрады. «І ты, Бруце?» — у сэнсе: і ты тут? Так сустракаюць на вуліцы далёкага гораду пэрсанажа з даўно забытага дзяцінства, так знаходзяць у фэйсбуку першае каханьне.
І я, Цэзару.
Як маешся? Дзе ты, з кім ты? Усё там жа?
Ды так, паціху. Магло б быць і лепей.
Але навошта, Бруце?
Так трэба, Цэзару.
