Прапануем з гэтай нагоды блог Яніны Мельнікавай з сайту “Беларускай асацыяцыі журналістаў”
Прызнацца, закранула выказваньне кансультанта Упраўленьня грамадзкіх аб'яднаньняў Міністэрства юстыцыі Аляксандра Харытона пра «шаўцоў і журналістах». Прытрымліваючыся яго лёгіцы, беларускім мэдыям надышоў час пору тэрмінова арганізоўваць чыстку шэрагаў і вымятаць паганай мятлой ўсіх «не-шаўцоў» (людзей без прафэсійнай журналісцкай адукацыі).
Нават калі прыняць пад увагу той факт, што погляд на нашу прафэсію Міністэрства юстыцыі безнадзейна састарэў і спыніўся ў сярэдзіне мінулага стагодзьдзя. Але нават за савецкім часам былі «рабкоры» – простыя работнікі прадпрыемстваў і арганізацый, якія на добраахвотных пачатках пастаўлялі навіны ў раёнкі. Зразумелая справа, што ні пра якую спэцыяльную адукацыю і гаворкі не вялося, максымум – вячэрнія партыйныя курсы (каб не забывалі пра генэральную лінію).
Але калі ўжо чысьціць, так чысьціць ... Мы ж грамадзяне законапаслухмяныя, якія прызнаюць вяршэнства закона, а значыць, гатовыя дапамагчы гэтаму закону працаваць. Спадары чыноўнікі Міністэрства юстыцыі, запісвайце і не кажаце, што ня ведалі ...
Дык вось, хто ж у беларускіх СМІ ня мае ніякай журналісцкай адукацыі, але бярэ на сябе сьмеласьць сьцьвярджаць, што такім зьяўляецца? Вывучыў, да прыкладу, асобы тэлеканалу ОНТ.
Аляксандар Аверкаў – прафэсійны актор, Аляксандар Сарэбрэнікаў – прафэсійны настаўнік фізкультуры, Валерый Кашчэеў – архітэктар, спэцыяльны карэспандэнт Аляксей Міхальчанка і зусім ня мае вышэйшай адукацыі. Зрэшты, у генэральнага дырэктара тэлеканалу адукацыя ўсё ж «правільная»: Рыгор Кісель скончыў факультэт журналістыкі БДУ.
Чаго нельга сказаць пра "недавучанага" журналіста Аляксандра Зімоўскага, якога адлічылі з факультэту ваенных журналістаў і ваенных культасьветработников Львоўскай ваенна-палітычнай вучэльні. Або пра Сяргея Кухто, які паводле адукацыі зьяўляецца рэжысэрам драматычнага тэатру (хаця, хто паспрачаецца, што гэтыя навыкі лішнія ў кіраўніцтве дзяржаўным тэлеканалам?).
Вы ўжо мяне прабачце, спадары з Міністэрства юстыцыі, але замахнуся я на «сьвятое» – на самога міністра інфармацыі, з вашага дазволу. Дзе ж вучыўся Алег Праляскоўскі? У 1985 годзе скончыў Менскую вышэйшую інжынэрна-зэнітную ракетную вучэльню. У 1998 годзе - юрыдычны факультэт БДУ па спэцыяльнасьці «правазнаўства».
Што гэта, як не «незаконнае прысваеньне» высокага званьня «журналіст»? Можа быць, варта паставіць пытаньне аб прафэсійнай адпаведнасьці вышэйназваных калегаў? І адправіць іх, у рэшце, на факультэт павышэньня кваліфікацыі ў Інстытут журналістыкі БДУ?
Дарэчы, рэктар БДУ прафэсар Васіль Стражаў яшчэ ў верасьні 2008 году адзначаў адсутнасьць прафэсійнай адукацыі ў многіх работнікаў СМІ.
«У краіне паўстала вострая неабходнасьць стварэньня факультэтаў павышэньня кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў менавіта ў складзе ВНУ – унівэрсытэтаў і акадэмій. У сродках масавай інфармацыі працуе шмат спэцыялістаў, якія не маюць журналісцкай адукацыі, а правучыўшыся ў нашым інстытуце, яны змогуць атрымаць неабходныя веды », - падкрэсьліў рэктар.
Згодна з «Весьнікам БДУ» кожны чацьвёрты журналіст у рэгіянальных СМІ не мае вышэйшай адукацыі, а значыць не зьяўляецца прафэсіяналам.
Вучыць ці звальняць! У тэрміновым парадку. За студэнцкую лаву варта было б адправіць заоляга Кацю Пытлеву, прававеда Артошэса Антаняна, магістра бізнэс-адміністраваньня Дзяніса Кур'яна, лекара-гамеапата Вольгу Палякову?
Сьпіс, думаю, можна працягваць да бясконцасьці ... Зрэшты, на самой справе гэта ня мае ніякага сэнсу – капацца ў біяграфіях мэдыя-персонаў Беларусі і вышукваць, хто на што вучыўся. Журналіст – не шавец. І ніколі ім не будзе.
У нашу прафэсію людзі прыходзяць з самых розных месцаў. Часам (о, жах!!!) нават з вуліцы. Журналістамі становяцца са школьнай лавы, па заканчэньні унівэрсытэту або нават у сталым узросьце.
Сярод маіх калегаў ёсьць фізыкі і лірыкі, гісторыкі і філёлягі, рэжысёры драматычных тэатраў і настаўнікі. А ёсьць і тыя, хто шчыра «адтрубіў» пяць гадоў на журфаку, грыз граніт навукі. Ня мне судзіць, хто з іх больш прафесійна робіць сваю справу, але ўсё ж дазволю сабе заўважыць: часам несапсаваныя школай журфаку людзі аказваюцца на галаву вышэй за тых самых прафэсіяналаў паводле дыплёму.
Яніна Мелінікава -- сябра Праўленьня ГА «Беларуская асацыяцыя журналістаў», каардынатар мэдыя-кампаніі БАЖ «Журналісты за гістарычную спадчыну». Нарадзілася ў 1979 годзе на Далёкім Усходзе ў сям'і вайскоўца. У 1986 годзе разам з бацькамі трапіла ў Беларусь. Павандраваўшы па вайсковых гарадках, апынулася ў Слоніме, дзе скончыла сярэднюю школу і паступіла на факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту. У 2004 годзе атрымала дыплём БДУ і, адначасова, дыплём Варшаўскай вышэйшай школы журналістыкі імя Мельхіора Ванькавіча. Працавала ў «Газеце Слонімскай», газеце «Палачанка», на сайце Ximik.Info. З 2008 года жыве і працуе ў Менску.