Пра падзеі жніўня 1991-га — фрагмэнты кнігі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста першы», якая выходзіць другім выданьнем у «Бібліятэцы Свабоды. ХXI стагодзьдзе».
19 жніўня ў беларускія рэдакцыі адно за адным прыходзілі загады ад ГКЧП. І хоць пранезалежніцкія настроі былі ў шмат якіх рэдакцыях, на наступны дзень з асуджэньнем путчу выйшлі «Народная газета» і «Звязда». Антыпутчысцкі нумар «Знамени юности» зьнялі з друку.
У дні путчу — як і заўсёды ў «крытычныя дні» гісторыі — праграмы Радыё Свабода карысталіся павышаным попытам у жыхароў Беларусі, дзе ў афіцыйных мас-мэдыях тагачасныя падзеі асьвятляліся ня надта аб’ектыўна і апэратыўна.
Радыё Свабода публікуе дасьледаваньне Натальлі Растовай, прысьвечанае таму, з чым сутыкнуліся і як паводзілі сябе журналісты ў тры вырашальныя жнівеньскія дні. Гэта частка праекту «Нараджэньне расейскіх СМІ. Эпоха Гарбачова (1985-1991)». Публікуецца зь невялікімі скарачэньнямі.
Пра падзеі жніўня 1991-га — фрагмэнты кнігі Сяргея Навумчыка «Дзевяноста першы», якая выходзіць другім выданьнем у «Бібліятэцы Свабоды. ХXI стагодзьдзе». Частка 2.
Грамадзкая камісія ў Кіргізстане прыйшла да высновы, што масавае падаўленьне паўстаньня кіргізаў у 1916 годзе царскай Расеяй зьяўлялася генацыдам.
У жніўні мінулага году хваля цікавасьці да «залатога цягніка» прыцягнула ў Валбжых дзясяткі журналістаў.
У Чавусах гадавіну наданьня гораду Магдэбурскага права адзначылі адкрыцьцём інфармацыйнай дошкі. Яе ўсталявалі на будынку раённага гісторыка-краязнаўчага музэю. Шыльда стала плёнам руплівасьці Магілёўскай абласной арганізацыі Таварыства беларускай мовы.
Севярынец выказаў шкадаваньне, што «партыя са стогадовай гісторыяй у сучаснай Беларусі ня мае магчымасьці атрымаць рэгістрацыю».
Падручнік гісторыі мае назву «Ад Адама да Пуціна» і складаецца зь пяці тамоў: «Ад Адама да Македонскага», «Ад Македонскага да Манамаха», «Ад Манамаха да ўпадзеньня грэкаў у ерась», «Ад Фэрары да Грознага», «Ад Грознага да Пуціна».
Рашэньне пра гэта зьмешчанае ў пастанове Савету Міністраў ад 2 жніўня 2016 г. № 607.
Археолягі з Інстытуту гісторыі НАН Беларусі знайшлі падмурак невядомай рэзыдэнцыі XVI-XVII стагодзьдзяў каля Мірскага замку. Раней лічылася, што на месцы руінаў стаяў толькі палац XX стагодзьдзя.
У Кіргізстане стартаваў аўтапрабег прысьвечаны памяці ахвяраў кіргіскага і казахскага паўстаньня супраць царскай Расеі, якое было жорстка здушана царскімі расейскімі войскамі ў 1916 годзе.
У Карэліцкім раёне побач зь Мірскім замкам упершыню праводзяцца археалягічныя пошукі на месцы, дзе калісьці быў палац Сьвятаполк-Мірскіх канца XIX стагодзьдзя.
Экспэдыцыя Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі вядзе раскопкі Лоевай гары ў аднайменным мястэчку пры ўтоку ракі Сож у Дняпро. Выглядае, што Лоеў, датай нараджэньня якога лічыцца 1505 год, «пастарэе» яшчэ на 4–5 стагодзьдзяў.
У Беларусі ня так шмат герояў раньняга сярэднявечча, таму трэба дасьледаваць усе постаці. Каб даведацца, ці быў ісьляндзкі місіянэр Торвальд Кодрансан першахрысьціцелем Полацку, беларускія ўлады павінны фундаваць міжнародны дасьледчы праект.
Беларусь перажыла дзьве хвалі разбурэньня сваёй культурнай і архітэктурнай спадчыны — пасьля расейскай акупацыі ў 19 стагодзьдзі і падчас савецкага рэжыму 20 стагодзьдзя.
Беларускія археолягі знайшлі рэшткі буйнога паселішча скандынаваў у Шумілінскім раёне Віцебскай вобласьці. Гэта, магчыма, адно з найвялікшых ва Ўсходняй Эўропе вараскае паселішча.
Асабістыя запісы аднаго з нацысцкіх правадыроў доўга лічыліся згубленымі. Іх знайшлі ў архіве ў Падмаскоўі.
Адзінае на Гарадзеншчыне незалежнае грамадзка-палітычнае выданьне «Газета Слонімская» рыхтуе тысячны нумар, які зьявіцца на наступным тыдні. Журналісты рыхтуюць для сваіх чытачоў сьвяточную акцыю ў Слоніме, але яшчэ чакаюць дазволу райвыканкаму.
У 1994 годзе ў Ісьляндыі выйшлі кніга «Торвальд Вандроўнік». Пісьменьнік Аўтні Бэргман па-мастацку апрацаваў біяграфію ісьляндзкага місіянэра. Што, акрамя сагаў, засталося ад Торвальда ў Ісьляндыі і чаму некаторыя лічаць яго мітычнай асобай, Бэргман распавёў у інтэрвію Свабодзе.
Ці ведалі вы, што першае таксі ў Менску зьявілася на год раней, чым у Нью-Ёрку і Маскве. А зь сёньняшнімі тарыфамі менскае таксі ня толькі ўваходзіць у лік самых танных у Эўропе, але й нават самых танных у Беларусі. Нечаканыя факты пра сталічнае таксі — у нашай відэагісторыі.
Калі, дзе, як і які алькаголь пачалі ўжываць беларусы? Гутарка з гісторыкам, беларускім прафэсарам, які працуе ў Ізраілі, у Тэль-Авіўскім унівэрсытэце, Захарам Шыбекам.
«Здараецца, што да маленькіх дзяўчатак прыходзіць фэя, дакранаецца залатым дубчыкам і робіць яе шчасьлівай. Для мяне такім чараўніком стаў сябра маіх бацькоў Янка Брыль», — пісьменьніца Вольга Іпатава згадвае пра свайго «зямнога заступніка».
Губэрнатар Арлоўскай вобласьці Расеі Вадзім Патомскі заявіў, што расейскі цар Іван Жахлівы не забіваў свайго сына — сын захварэў і памёр, калі «яны ехалі з Масквы ў Пецярбург».
Ад міністра Ганны Залеўскай патрабуюць выбачыцца за яе адмову прызнаць саўдзел палякаў у масавым забойстве некалькіх сотняў габрэяў ў Ядвабнэ на паўночным усходзе краіны ў 1941 годзе.
22 гады таму, 20 ліпеня 1994 году, адбылася інаўгурацыя новаабранага прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі.
На дошцы напіс: «15 лютага 1641 году прывілеям караля Ўладзіслава IV» Чэрыкаву нададзена Магдэбурскае права».
Паводле дасьледнікаў, стасункі былі наладжаныя яшчэ раней за славутую Грунвальдзкую бітву.
Каб зьнесьці помнік Леніну, запатрабаваліся жалезны трос і некалькі хвілін. А вось дыскусія пра тое, хто або што можа запоўніць апусьцелы п’едэстал, працягваецца ўжо два гады і далёкая ад завяршэньня
Джарэд Кушнэр, муж дачкі Доналда Трампа Іванкі, распавёў пра гэта на старонках газэты The New York Observer, якая яму самому і належыць.
«Бывай мільянэр!»Такая выстава, прысьвечаная гісторыі грошай на Гарадзеншчыне, працуе ў гарадзенскім Новым замку.
Удзельнікі экспэдыцыі «Рэпартаж з заплечнікам» пры дапамозе кампані «Бізнэс Кар», афіцыйнага дылера Lifan, які надаў два аўтамабілі для паездкі, наведалі вялікі азёрны востраў, на якім яшчэ ў савецкія часы жылі людзі. Востраў знаходзіцца на Віцебшчыне, у Асьвейскім ляндшафтным заказьніку.
У Нацыянальным гістарычным музэі гісторык Ігар Мельнікаў пакажа матэрыялы з асабістых архіваў пра беларускіх жаўнераў, «забытых» у СССР.
Ня ведаю дакладна, ці кару любога дрэва «ўтылізуе» жук-караед. Затое ведаю дакладна, што няма такога помніка архітэктуры, які ня мог бы «утылізаваць» наш таленавіты народ.
Пакуль БРСМ «плягіяціць» ідэю «Дня вышыванкі», «Арт Сядзіба» ўжо распрацоўвае наступную ідэю: раздачу налепак з «Пагоняй». Ці «сплягіяцяць» і гэта?
Магілёўскія сябры Таварыства беларускай мовы наведалі родныя мясьціны Ігната Грынявіцкага. У вёсцы Басін, што ў Клічаўскім раёне, рупліўцы беларушчыны пабывалі на месцы, дзе знаходзіўся маёнтак Грынявіцкіх.
Тысячагадовае гісторыя мястэчка Сьвіслач: разбуранае гарадзішча, брукаванка і занядбаныя габрэйскія могілкі.
24 чэрвеня — апошні дзень, калі эфір Радыё Свабода гучыць на кароткіх хвалях.
Карэліцкі краязнаўца Алесь Самец за доўгія гады пошукаў выкрыў, што партызанскі камандзір у ягоным раёне падчас вайны беспрычынна застрэліў іншага камандзіра партызанскага атраду і хаваў злачынства.
У Берасьці 75-я ўгодкі мінулай вайны адзначылі маштабнымі рэканструкцыямі апошняга даваеннага параду і бою ля крэпасьці, а таксама афіцыйным мітынгам і вянкамі ў Мухаўцы.
Парад рэканструктарскіх клюбаў, дзеці ў вайсковай вопратцы, вершы ў гонар чэкістаў, якія «выкрывалі здраднікаў Радзімы» — так прайшлі гуляньні ў Берасьці ў гонар апошняга перадваеннага дня.
Гісторык Алесь Краўцэвіч лічыць, што помнік Аляксандру Неўскаму ў Віцебску — гэта адказ прарасейскай плыні на ўсталяваньне помніка Альгерду, які зьявіўся ў Віцебску ў 2014 годзе
У Горадні пасьля рэстаўрацыі гістарычнага цэнтру ў 2006 годзе практычна зусім зьнікла з ходнікаў плітка мінулага і пазамінулага стагодзьдзяў. Актывісты ТБМ не змаглі даведацца, куды яна зьнікла.
У кожнага гораду ёсьць мясьціны, якія робяць яго адметным. У Мсьціславе — гэта Замкавая гара. На ўскрайку Замкавай гары жыве сямейная пара — Віталь і Ніна.
Сябры спартова-патрыятычнага клюбу «Ваяр» разам з маладафронтаўцамі наводзілі парадак па іншы, гарадзкі бок кальцавой дарогі.
У Віцебску адкрылася ўнікальная выстава «Вяртаньне памяцьцю»: фотааматар і краязнаўца Віктар Барысенкаў паказаў гледачам свае працы — сучасныя гарадзкія краявіды, у якія ён «ужыўляе» страчаныя архітэктурныя помнікі.
Дакладна вызначанае месца «брамы» дарогі сьмерці пры ўезьдзе ў лес, названыя новыя імёны ахвяраў і іх катаў.
Ніхто ня ведае, калі яна зьявіцца зноў і па каго.
Загрузіць яшчэ
