У інтэрвію Радыё Свабода аўтар распавёў, як нарадзілася ідэя стварэньня кнігі і чаму яе можна лічыць незвычайным раманам.
— Спадар Уладзімер, 17 сьнежня вы ўжо прэзэнтавалі кнігу «Знакі прыпынку» ў Варшаве. Чаму менавіта там, а ня ў Менску, адбылася першая прэзэнтацыя?
— Таму што Варшава — знакавы для мяне горад. Сёньня, апроч літаратуры, я займаюся яшчэ і палітыкай. А тое, што я буду займацца палітыкай, я вырашыў менавіта ў Варшаве. Справа ў тым, што ў 1999 годзе, калі я там жыў даволі працяглы час, я даволі пакутліва выбіраў шлях, па якім ісьці далей. Але гэты знак прыпынку ў Варшаве стаў сапраўды знакавым, ня толькі таму, што зь яго пачалася палітыка, але і таму, што я там напісаў паэму пра каханьне «Палянэз» — твор, які ратаваў мяне ад адчуваньня беспэрспэктыўнасьці і безнадзейнасьці ў блізкай і далёкай будучыні. Тады там, у Варшаве, я зрабіў для сябе вельмі сур’ёзныя і істотныя высновы, акрэсьліў свой далейшы шлях, якога да гэтага часу больш-менш і прытрымліваюся. Таму я палічыў правільным прыехаць у Варшаву і сказаць гэтаму гораду дзякуй.
— Паміж чым і чым вы ставіце знакі прыпынку ў новай кнізе?
— Даволі цяжка гэтую мэтафару, якая закладзеная ў словах «знакі прыпынку», выказаць іншымі словамі. Гэта ня знакі паміж чымсьці, гэта ня знакі прыпынку ў тэксьце, не дарожныя знакі. Гэта — тое, над чым ты некалі засяродзіўся, праходзячы па полі ці ідучы празь лес, спыніўшыся каля возера. Гэта — тое, пра што ты падумаў у адносінах да нейкіх літаратурных тэкстаў, да сваіх сяброў, да гісторыі сваёй краіны, свайго народа. Гэта — тое, што ты думаў пра свае ўласныя адчуваньні ў гэтым сьвеце, як ты адказваў на спрадвечныя пытаньні быцьця — «Дзеля чаго ты?», «Якое твае прадвызначэньне?», «Ці апраўдваеш ты яго перад Богам?». Вось гэта ўсё разам ёсьць тым, што называецца «Знакамі прыпынку».
— Чаму вырашылі выдаць такую кнігу?
— Я не зьбіраўся гэтага рабіць, па шчырасьці. Я рабіў асобныя запісы. І не зьбіраўся выдаваць іх асобнай кнігай. Але мой сябра, літаратуразнаўца Сяргей Шапран, прыйшоўшы аднойчы да мяне, прынёс гэтыя надрукаваныя асобна запісы ў адным сшытку і сказаў, што гэта можа быць кнігай. І калі я зірнуў на запісы ўважліва, я зразумеў, што ён мае рацыю.
— Вы кажаце, што гэта кніга запісаў. А як бы вы акрэсьлілі яе жанрава?
— Віктар Казько, які напісаў прадмову да «Знакаў прыпынку», сказаў, што калі тэксты, што ўвайшлі ў кнігу, раскласьці па часе і па падзеях, гэта значыць выбудаваць сюжэтна, то атрымаецца раман. Таму можна сказаць, што гэта раман у нязвыклай форме. Але гэта раман не пра тое, як і дзе рухаўся аўтар у сьвеце, а пра тое, як і што рухалася ў ім самім. У нейкім сэнсе Віктар Казько мае рацыю. Але сам я ніяк гэтую кнігу жанрава не вызначаю. Гэта проста кніга запісаў.
ЖЫВАЯ ТРАНСЬЛЯЦЫЯ З ПРЭЗЭНТАЦЫІ
— Спадар Уладзімер, 17 сьнежня вы ўжо прэзэнтавалі кнігу «Знакі прыпынку» ў Варшаве. Чаму менавіта там, а ня ў Менску, адбылася першая прэзэнтацыя?
— Таму што Варшава — знакавы для мяне горад. Сёньня, апроч літаратуры, я займаюся яшчэ і палітыкай. А тое, што я буду займацца палітыкай, я вырашыў менавіта ў Варшаве. Справа ў тым, што ў 1999 годзе, калі я там жыў даволі працяглы час, я даволі пакутліва выбіраў шлях, па якім ісьці далей. Але гэты знак прыпынку ў Варшаве стаў сапраўды знакавым, ня толькі таму, што зь яго пачалася палітыка, але і таму, што я там напісаў паэму пра каханьне «Палянэз» — твор, які ратаваў мяне ад адчуваньня беспэрспэктыўнасьці і безнадзейнасьці ў блізкай і далёкай будучыні. Тады там, у Варшаве, я зрабіў для сябе вельмі сур’ёзныя і істотныя высновы, акрэсьліў свой далейшы шлях, якога да гэтага часу больш-менш і прытрымліваюся. Таму я палічыў правільным прыехаць у Варшаву і сказаць гэтаму гораду дзякуй.
— Паміж чым і чым вы ставіце знакі прыпынку ў новай кнізе?
— Даволі цяжка гэтую мэтафару, якая закладзеная ў словах «знакі прыпынку», выказаць іншымі словамі. Гэта ня знакі паміж чымсьці, гэта ня знакі прыпынку ў тэксьце, не дарожныя знакі. Гэта — тое, над чым ты некалі засяродзіўся, праходзячы па полі ці ідучы празь лес, спыніўшыся каля возера. Гэта — тое, пра што ты падумаў у адносінах да нейкіх літаратурных тэкстаў, да сваіх сяброў, да гісторыі сваёй краіны, свайго народа. Гэта — тое, што ты думаў пра свае ўласныя адчуваньні ў гэтым сьвеце, як ты адказваў на спрадвечныя пытаньні быцьця — «Дзеля чаго ты?», «Якое твае прадвызначэньне?», «Ці апраўдваеш ты яго перад Богам?». Вось гэта ўсё разам ёсьць тым, што называецца «Знакамі прыпынку».
— Чаму вырашылі выдаць такую кнігу?
— Я не зьбіраўся гэтага рабіць, па шчырасьці. Я рабіў асобныя запісы. І не зьбіраўся выдаваць іх асобнай кнігай. Але мой сябра, літаратуразнаўца Сяргей Шапран, прыйшоўшы аднойчы да мяне, прынёс гэтыя надрукаваныя асобна запісы ў адным сшытку і сказаў, што гэта можа быць кнігай. І калі я зірнуў на запісы ўважліва, я зразумеў, што ён мае рацыю.
— Вы кажаце, што гэта кніга запісаў. А як бы вы акрэсьлілі яе жанрава?
— Віктар Казько, які напісаў прадмову да «Знакаў прыпынку», сказаў, што калі тэксты, што ўвайшлі ў кнігу, раскласьці па часе і па падзеях, гэта значыць выбудаваць сюжэтна, то атрымаецца раман. Таму можна сказаць, што гэта раман у нязвыклай форме. Але гэта раман не пра тое, як і дзе рухаўся аўтар у сьвеце, а пра тое, як і што рухалася ў ім самім. У нейкім сэнсе Віктар Казько мае рацыю. Але сам я ніяк гэтую кнігу жанрава не вызначаю. Гэта проста кніга запісаў.
ЖЫВАЯ ТРАНСЬЛЯЦЫЯ З ПРЭЗЭНТАЦЫІ
