У Клімавічах адкрылі помнік-танк. Гармата — у бок Расеі
На Магілёўшчыне ў райцэнтры Клімавічы да гадавіны вызваленьня раёну ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў усталявалі помнік-танк «Іосіф Сталін («ІС-3»).
Вядома, што гэтая мадыфікацыя баявой машыны ня ўдзельнічала ў баях з фашыстамі, а значыць, не магла выкарыстоўвацца пры вызваленьні ад гітлераўцаў Клімавіцкага раёну ў верасьні 1943 году. Незалежныя дасьледнікі гісторыі называюць усталяваньне помніка маніпуляваньнем падзеямі апошняй вайны.
У Беларусі помнікі з танкам сэрыі «Іосіф Сталін» ёсьць, аднак іх няшмат. Як заўважае старшыня прэзыдыюму Таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры Антон Астаповіч, на пастамэнтах стаяць машыны ранейшых мадыфікацыяў — «ІС-1» ці «ІС-2», якія выкарыстоўваліся ў вайне Савецкага Саюзу з фашысцкай Нямеччынай. Акрамя Клімавічаў, прыгадвае спадар Астаповіч, помнік з «ІС-3» ёсьць у Шклове.
Танкі «ІС-3» упершыню выкарысталі ў вайне зь Японіяй. Пасьля сьмерці Сталіна ім зьмянілі індэкс на« Т-10». Спадар Астаповіч не адмаўляе выдатных баявых характарыстык танка, аднак зазначае:
«Ставіць танк, які ў баявых падзеях савецка-германскай вайны ня браў удзелу, — гэта нейкая дурнота. Гэта наагул нонсэнс. Калі ёсьць задача адзначыць юбілей пачатку вызваленьня Беларусі, 70 год, то пастаўце вы звычайны памятны камень. Гэты танк нёс недзе тут службу ў пяцідзясятых ці шасьцідзясятых гадах, бо на момант развалу Савецкага Саюзу яшчэ пару тысяч „ІС-3“ стаялі закансэрваваныя па ўсім Саюзе».
Пакуль помнік рыхтавалі да адкрыцьця, з танкам забаўляліся дзеці
Танк, які паставілі на пастамэнт у Клімавічах, — падарунак райцэнтру ад Міністэрства абароны. На адкрыцьці прысутнічаў міністар абароны Юры Жадобін. На ўрачыстасьць прыйшлі мясцовыя вэтэраны вайны ды моладзь.
«Стрыжнем дзяржаўнай ідэалёгіі зьяўляецца патрыятызм. І прысутнасьць вэтэранаў і моладзі на адкрыцьці вось такога помніка гаворыць пра тое, што будучыня ў нашай краіны ёсьць. І гэта цудоўная будучыня. Усе дасягненьні, якія мы сёньня маем, — я лічу, што гэта таксама подзьвіг», — заявіў на адкрыцьці старшыня аблвыканкаму Пётар Руднік.
Паводле мясцовых жыхароў, рыхтавалі помнік да адкрыцьця аўральна. Акрамя сьвежаўзараных плямін газонаў, у вочы кідаецца адсталая ўжо ад бэтоннага раствору плітка. Помнік з танкам разьмясьцілі на ўскрайку райцэнтру.
Не пасьпелі адкрыць помнік, як пачала адставаць плітка
Адзін з вэтэранаў, які прысутнічаў на адкрыцьці помніка, заявіў беларускаму дзяржаўнаму радыё: «Чагосьці ў гэтым помніку дула не туды накіравана. Трэба было на захад, а яно на ўсход глядзіць».
На ўсходзе ад Клімавічаў — Расея. Той жа вэтэран патлумачыў, як ён разумее прызначэньне помніка: «Няхай ведае падрастаючае пакаленьне, што гэты помнік зроблены для абароны іхнай будучыні».
Рэдактар часопісу «ARCHE» Валер Булгакаў зазначае, што цяперашняя ўлада ў Беларусі маніпулятыўна выкарыстоўвае інструмэнты культурнай ды ідэалягічнай палітыкі савецкай мінуўшчыны. Асабліва таго часу, калі савецкай Беларусьсю кіраваў Пётар Машэраў. Тады, кажа спадар Булгакаў, у Беларусі масава пачалі ўзводзіць мэмарыялы, прысьвечаныя Вялікай Айчынай вайне.
«Гэта рабілася для масавай мабілізацыі настрояў беларускага насельніцтва. У тым, што танк стаіць на пастамэнце, нічога кепскага няма. Вельмі кепска, калі ўся гістарычная традыцыя беларускага народу зводзіцца да апошняй вайны. І толькі ў гэтых падзеях бачыцца асноўная крыніца гонару, годнасьці і будучыні Беларусі. З такімі маніпулятыўнымі й цынічнымі падыходамі, зразумела, трэба змагацца, пашыраючы веды пра сапраўдную беларускую гісторыю».
Танк на наступны дзень пасьля адкрыцьця. Нехта пажартаваў
