Паводле дасьледаваньня, карупцыю як перашкоду эканамічнаму росту назвалі 57 працэнтаў апытаных, а бюракратыю – амаль 45 працэнтаў. Вынікі дазваляюць таксама сьцьвярджаць, што Магілёўшчына – самы карумпаваны рэгіён Беларусі.
У сацыялягічным цэнтры “Зеркало-инфо” зазначаюць, што ня ставілі за мэту вызначыць ступень карумпаванасьці рэгіёнаў:
“Мы ў краіне апыталі паўтары тысячы чалавек. На Магілёўшчыну папала прыкладна сто восемдзесят анкет. І пытаньне стаяла не аб карупцыі ў цэлым. Людзі могуць гэтыя моманты адзначыць, а могуць не адзначыць. Тое, што крыху болей адзначылі, гэта так”, – паведаміў супрацоўнік цэнтру.
Ва ўправе па барацьбе з эканамічнымі злачынствамі Магілёўскага аблвыканкаму зазначылі, што шукаць адказ на пытаньне, які рэгіён Беларусі больш карумпаваны, а які менш, папросту некарэктна, бо дужа цяжка вызначыць крытэры такога дасьледаваньня.
Разам з тым у чэрвені на адной з нарадаў у Генэральнай пракуратуры Беларусі адзначалі рост злачынстваў карупцыйнай скіраванасьці. Іх большую частку сьледчыя зьвязвалі з хабарніцтвам і службовым падлогам.
А вось беларускі эканаміст Міхась Залескі асноўным крытэрам у вызначэньні ўзроўню карупцыі лічыць час, за які службоўцы зробяць тое, што некаму патрэбна. Эканаміст зазначае: беларуская карупцыя адметная не адмаўленьнем рабіць, але – запаволеньнем працэсу:
“Яна ахоплівае ня толькі высокі ўзровень, які маюць на ўвазе супрацоўнікі аддзелу па барацьбе з эканамічнай злачыннасьцю, а ўсе ўзроўні грамадзтва. Кожны драбнюткі чыноўнік: камэндант інтэрнату, пашпартыстка, – чакаюць, пакуль ты ім кінеш у дзюбу. І ня робіць. Альбо робіць дужа марудна”.
Хабары ў Беларусі, паводле спадара Залескага, непараўнальна меншыя, напрыклад, за расейскія:
“Дзьвесьце даляраў прапаршчыку ваенкамату, дзьвесьце даляраў там выкладчыку. У параўнаньні зь іншымі краінамі гэта капейчыны. Але яны сьведчаць пра ўзровень багацьця грамадзтва. Мы – аскепак Савецкага Саюзу, і ў нас карупцыя засталася савецкая”.
Што да памеру хабару, то тут эканаміст Міхась Залескі не зусім мае рацыю. Так, пры канцы жніўня ў Магілёве затрымалі дырэктара мясцовага агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і кадастры. За спрыяньне маскоўскія бізнэсоўцы спрабавалі даць яму хабар у памеры 45 тысяч даляраў.
Паводле старшыні магілёўскага абласнога аб’яднаньня Саюзу прадпрымальнікаў Тацяны Казлоўскай, з выпадкамі карупцыі часта даводзіцца сутыкацца менавіта бізнэсоўцам:
“Калі прадпрымальніку пагражаюць штрафныя санкцыі, то ён будзе старацца знайсьці нейкія спосабы дамовіцца з правяраньнікам, каб гэтыя штрафныя санкцыі зьменшыць. Чым больш зарэгуляваная любая адміністрацыйная працэдура, тым больш чыноўніцкага свавольніцтва і карупцыі”.
Паводле спадарыні Казлоўскай, Беларусь – адзіная краіна ў сьвеце, дзе падатковыя органы маюць пляны на штрафы, а гэта спажыўная глеба для карупцыі.
Крычаўскі журналіст Сяргей Няроўны лічыць: сельская гаспадарка Магілёўшчыны карумпаваная. Ён прыводзіць прыклад сельгаспрадпрыемства “Бель”, што на Крычаўшчыне. Там Камітэт дзяржаўнага кантролю выкрыў маштабныя прыпіскі, і раённы суд цяпер разглядае дваццаць крымінальных справаў:
“Пэўныя грошы, то бок датацыі, якія ішлі ад дзяржавы, апыналіся ў кішэнях чыноўнікаў. Камітэт дзяржаўнага кантролю колькі год таму ўстанавіў факты гэтых прыпісак, але абласныя ўлады не давалі завесьці крымінальнай справы. І толькі летась судовыя працэсы пачалі праходзіць”.
У сацыялягічным цэнтры “Зеркало-инфо” зазначаюць, што ня ставілі за мэту вызначыць ступень карумпаванасьці рэгіёнаў:
“Мы ў краіне апыталі паўтары тысячы чалавек. На Магілёўшчыну папала прыкладна сто восемдзесят анкет. І пытаньне стаяла не аб карупцыі ў цэлым. Людзі могуць гэтыя моманты адзначыць, а могуць не адзначыць. Тое, што крыху болей адзначылі, гэта так”, – паведаміў супрацоўнік цэнтру.
Ва ўправе па барацьбе з эканамічнымі злачынствамі Магілёўскага аблвыканкаму зазначылі, што шукаць адказ на пытаньне, які рэгіён Беларусі больш карумпаваны, а які менш, папросту некарэктна, бо дужа цяжка вызначыць крытэры такога дасьледаваньня.
Разам з тым у чэрвені на адной з нарадаў у Генэральнай пракуратуры Беларусі адзначалі рост злачынстваў карупцыйнай скіраванасьці. Іх большую частку сьледчыя зьвязвалі з хабарніцтвам і службовым падлогам.
А вось беларускі эканаміст Міхась Залескі асноўным крытэрам у вызначэньні ўзроўню карупцыі лічыць час, за які службоўцы зробяць тое, што некаму патрэбна. Эканаміст зазначае: беларуская карупцыя адметная не адмаўленьнем рабіць, але – запаволеньнем працэсу:
“Яна ахоплівае ня толькі высокі ўзровень, які маюць на ўвазе супрацоўнікі аддзелу па барацьбе з эканамічнай злачыннасьцю, а ўсе ўзроўні грамадзтва. Кожны драбнюткі чыноўнік: камэндант інтэрнату, пашпартыстка, – чакаюць, пакуль ты ім кінеш у дзюбу. І ня робіць. Альбо робіць дужа марудна”.
Хабары ў Беларусі, паводле спадара Залескага, непараўнальна меншыя, напрыклад, за расейскія:
“Дзьвесьце даляраў прапаршчыку ваенкамату, дзьвесьце даляраў там выкладчыку. У параўнаньні зь іншымі краінамі гэта капейчыны. Але яны сьведчаць пра ўзровень багацьця грамадзтва. Мы – аскепак Савецкага Саюзу, і ў нас карупцыя засталася савецкая”.
Што да памеру хабару, то тут эканаміст Міхась Залескі не зусім мае рацыю. Так, пры канцы жніўня ў Магілёве затрымалі дырэктара мясцовага агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і кадастры. За спрыяньне маскоўскія бізнэсоўцы спрабавалі даць яму хабар у памеры 45 тысяч даляраў.
Паводле старшыні магілёўскага абласнога аб’яднаньня Саюзу прадпрымальнікаў Тацяны Казлоўскай, з выпадкамі карупцыі часта даводзіцца сутыкацца менавіта бізнэсоўцам:
“Калі прадпрымальніку пагражаюць штрафныя санкцыі, то ён будзе старацца знайсьці нейкія спосабы дамовіцца з правяраньнікам, каб гэтыя штрафныя санкцыі зьменшыць. Чым больш зарэгуляваная любая адміністрацыйная працэдура, тым больш чыноўніцкага свавольніцтва і карупцыі”.
Паводле спадарыні Казлоўскай, Беларусь – адзіная краіна ў сьвеце, дзе падатковыя органы маюць пляны на штрафы, а гэта спажыўная глеба для карупцыі.
Крычаўскі журналіст Сяргей Няроўны лічыць: сельская гаспадарка Магілёўшчыны карумпаваная. Ён прыводзіць прыклад сельгаспрадпрыемства “Бель”, што на Крычаўшчыне. Там Камітэт дзяржаўнага кантролю выкрыў маштабныя прыпіскі, і раённы суд цяпер разглядае дваццаць крымінальных справаў:
“Пэўныя грошы, то бок датацыі, якія ішлі ад дзяржавы, апыналіся ў кішэнях чыноўнікаў. Камітэт дзяржаўнага кантролю колькі год таму ўстанавіў факты гэтых прыпісак, але абласныя ўлады не давалі завесьці крымінальнай справы. І толькі летась судовыя працэсы пачалі праходзіць”.
