Гісторыя ўсясьветнага джазу налічвае больш за сто гадоў. Цікава тое, што першы гукавы кінафільм называўся “Сьпявак джазу” і быў датаваны 1927 годам.
Што да гісторыі беларускага джазу, дык яе адлік можна весьці ад 1939 году, калі ўцякач з Польшчы Юры (Ежы) Бяльзацкі стаў на чале створанага Дзяржаўнага джаз-аркестру БССР. Літаральна праз тры месяцы ў склад аркестру ўвайшоў іншы эмігрант — трубач Эдзі Рознэр.
Цягам многіх гадоў практычна кожны калектыў, які выконваў так званую “лёгкую музыку”, называўся джазам, хоць насамрэч з сапраўдным джазам ня меў амаль нічога агульнага. Тым ня менш, сама джазавая музыка зрабіла ў сьвеце сапраўдную рэвалюцыю, і ня толькі ў галіне культуры.
Музычнае эспэранта
Галоўны рэдактар польскага часопісу “Jazz Forum” Павал Брадоўскі гэтак тлумачыць фэномэн джазу:
“Джазавая музыка была ў Польшчы пасланьнем свабоды ў часах вайны, але й пасьля яе, калі Польшча была пазбаўлена той свабоды. І, напэўна, была музыкай надзеі. І адначасова — музыкай мары аб вялікім сьвеце. І менавіта ад гэтага да нас прыйшло вызваленьне. Як казаў вялікі гуру польскага джазу Леапольд Тырманд, джаз быў для нас зброяй у змаганьні за свабоду, бранёй.
У нашы дні джаз — гэта глябальная музыка, што таксама істотна. Гэта музычнае эспэранта, мова, дзякуючы якой гутараць і разумеюць адзін аднаго людзі ва ўсім сьвеце”.
Другой пасьля стварэньня Дзяржаўнага джаз-аркестру БССР вяхой у гісторыі беларускага джазу варта лічыць заснаваньне ўвесну 1977 году Менскага клюбу аматараў джазу.
На пачатку 1980-х цэнтрам джазавага жыцьця зрабіўся Віцебск, дзе двойчы на год адбываліся вялікія фэстывалі, у тым ліку Міжнародны парад дыксілэндаў. На жаль, вытрымаць канкурэнцыі са “Славянскім базарам” не атрымалася...
Нягледзячы на тое, што джаз у цяперашняй Беларусі не зьяўляецца запатрабаванай з боку ўлады музыкай, тут маюцца музыкі і калектывы, якімі Беларусь можа ганарыцца. Гэта ансамбль традыцыйнага джазу “Рэнэсанс”, які, дарэчы, 22 лістапада будзе адзначаць 30-годзьдзе існаваньня. Гэта, на жаль, памерлы ўжо піяніст Аркадзь Эскін, трубач Валерый Шчэрыца, які зьехаў працаваць у Кіеў, знакамітая вакальная група “Камэрата”, нарэшце, джазавая “візытоўка” Беларусі — гурт “Apple Tea”.
“Нефарматная” музыка
Музыка гэтага калектыву Алесь Сапега гэтак тлумачыць прычыны таго, чаму замежныя джазавыя выканаўцы рэдкія госьці ў Беларусі:
“Таму што ў нас увогуле не існуе такога шоў-бізнэсу ў кантэксьце джазу. Нізкі ўзровень слухача. Калі параўнаць зь Літвой ці Ўкраінай, дык там у сталіцах нашмат больш слухачоў джаза, чым у Менску. Таму ўсе маршрутныя гастролі зроблены так, што яны абмінаюць Беларусь. Хутчэй за ўсё, гэта зьвязана з палітычнымі матывамі. Нас абмінаюць артысты, ведаючы, што тут, відаць, нешта ня тое...”
За ўвесь пасьляваенны час у Беларусі толькі аднойчы, у 1971 годзе, выступала сапраўдная джазавая легенда — біг-бэнд Д’юка Элінгтана. Зь ліку французскіх музыкаў мне памятаецца канцэрт квартэту Крысьціяна Эскуда.
У апошнія гады дзякуючы Польскаму інстытуту мы маглі слухаць знакамітых польскіх зорак: Зьбігнева Намыслоўскага, Томаша Станьку, Лешка Можджэра, Яраслава Сьмятану. Беларускіх жа джазмэнаў лягчэй пачуць, бадай, за мяжой — на фэстывалях у Літве, Украіне, Нарвэгіі, Расеі.
Сапега: “Ніхто не працуе з нашых канцэртных агенцтваў, не шукае артыстаў. Добра, што апошні канцэрт нам зрабілі спэцыяльна. І гэта было ўпершыню! Падышлі хлопцы, Супрановіч Віталь, і спытаўся: “Хлопцы, можна вам зрабіць канцэрт?” Гэта было неяк нечакана...”
Заўтра ў менскай "Rock House Cafe" музыкі французскай групы “Ozma” сустрэнуцца зь беларускай групай “Apple Tea”.
Што можа прывезьці зь Менску зорка фартэпіяннага джазу?, 29.05.2007
Што да гісторыі беларускага джазу, дык яе адлік можна весьці ад 1939 году, калі ўцякач з Польшчы Юры (Ежы) Бяльзацкі стаў на чале створанага Дзяржаўнага джаз-аркестру БССР. Літаральна праз тры месяцы ў склад аркестру ўвайшоў іншы эмігрант — трубач Эдзі Рознэр.
Цягам многіх гадоў практычна кожны калектыў, які выконваў так званую “лёгкую музыку”, называўся джазам, хоць насамрэч з сапраўдным джазам ня меў амаль нічога агульнага. Тым ня менш, сама джазавая музыка зрабіла ў сьвеце сапраўдную рэвалюцыю, і ня толькі ў галіне культуры.
Музычнае эспэранта
Галоўны рэдактар польскага часопісу “Jazz Forum” Павал Брадоўскі гэтак тлумачыць фэномэн джазу:
“Джазавая музыка была ў Польшчы пасланьнем свабоды ў часах вайны, але й пасьля яе, калі Польшча была пазбаўлена той свабоды. І, напэўна, была музыкай надзеі. І адначасова — музыкай мары аб вялікім сьвеце. І менавіта ад гэтага да нас прыйшло вызваленьне. Як казаў вялікі гуру польскага джазу Леапольд Тырманд, джаз быў для нас зброяй у змаганьні за свабоду, бранёй.
У нашы дні джаз — гэта глябальная музыка, што таксама істотна. Гэта музычнае эспэранта, мова, дзякуючы якой гутараць і разумеюць адзін аднаго людзі ва ўсім сьвеце”.
Другой пасьля стварэньня Дзяржаўнага джаз-аркестру БССР вяхой у гісторыі беларускага джазу варта лічыць заснаваньне ўвесну 1977 году Менскага клюбу аматараў джазу.
На пачатку 1980-х цэнтрам джазавага жыцьця зрабіўся Віцебск, дзе двойчы на год адбываліся вялікія фэстывалі, у тым ліку Міжнародны парад дыксілэндаў. На жаль, вытрымаць канкурэнцыі са “Славянскім базарам” не атрымалася...
Нягледзячы на тое, што джаз у цяперашняй Беларусі не зьяўляецца запатрабаванай з боку ўлады музыкай, тут маюцца музыкі і калектывы, якімі Беларусь можа ганарыцца. Гэта ансамбль традыцыйнага джазу “Рэнэсанс”, які, дарэчы, 22 лістапада будзе адзначаць 30-годзьдзе існаваньня. Гэта, на жаль, памерлы ўжо піяніст Аркадзь Эскін, трубач Валерый Шчэрыца, які зьехаў працаваць у Кіеў, знакамітая вакальная група “Камэрата”, нарэшце, джазавая “візытоўка” Беларусі — гурт “Apple Tea”.
“Нефарматная” музыка
Музыка гэтага калектыву Алесь Сапега гэтак тлумачыць прычыны таго, чаму замежныя джазавыя выканаўцы рэдкія госьці ў Беларусі:
“Таму што ў нас увогуле не існуе такога шоў-бізнэсу ў кантэксьце джазу. Нізкі ўзровень слухача. Калі параўнаць зь Літвой ці Ўкраінай, дык там у сталіцах нашмат больш слухачоў джаза, чым у Менску. Таму ўсе маршрутныя гастролі зроблены так, што яны абмінаюць Беларусь. Хутчэй за ўсё, гэта зьвязана з палітычнымі матывамі. Нас абмінаюць артысты, ведаючы, што тут, відаць, нешта ня тое...”
За ўвесь пасьляваенны час у Беларусі толькі аднойчы, у 1971 годзе, выступала сапраўдная джазавая легенда — біг-бэнд Д’юка Элінгтана. Зь ліку французскіх музыкаў мне памятаецца канцэрт квартэту Крысьціяна Эскуда.
У апошнія гады дзякуючы Польскаму інстытуту мы маглі слухаць знакамітых польскіх зорак: Зьбігнева Намыслоўскага, Томаша Станьку, Лешка Можджэра, Яраслава Сьмятану. Беларускіх жа джазмэнаў лягчэй пачуць, бадай, за мяжой — на фэстывалях у Літве, Украіне, Нарвэгіі, Расеі.
Сапега: “Ніхто не працуе з нашых канцэртных агенцтваў, не шукае артыстаў. Добра, што апошні канцэрт нам зрабілі спэцыяльна. І гэта было ўпершыню! Падышлі хлопцы, Супрановіч Віталь, і спытаўся: “Хлопцы, можна вам зрабіць канцэрт?” Гэта было неяк нечакана...”
Заўтра ў менскай "Rock House Cafe" музыкі французскай групы “Ozma” сустрэнуцца зь беларускай групай “Apple Tea”.
Што можа прывезьці зь Менску зорка фартэпіяннага джазу?, 29.05.2007
