Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Да пазову Ўкраіны супраць Расеі ў Міжнародным судзе ААН далучыліся 32 дзяржавы


Міжнародны суд ААН у Гаазе (Нідэрлянды). Ілюстрацыйнае фота
Міжнародны суд ААН у Гаазе (Нідэрлянды). Ілюстрацыйнае фота

Украіна падала пазоў 27 лютага 2022 году, праз тры дні пасьля пачатку расейскага ваеннага ўварваньня.

У Міжнародным судзе ААН у Гаазе працягваюцца публічныя слуханьні папярэдніх пярэчаньняў, якія Расея выставіла супраць абвінавачаньняў у генацыдзе.

Як паведаміла агенцтва Укрінформ, 20 верасьня ў судзе выступаюць 32 дзяржавы, якія далучыліся да справы: 26 краін Эўразьвязу (апроч Вугоршчыны), Аўстралія, Канада, Новая Зэляндыя, Нарвэгія, Ліхтэнштайн і Вялікая Брытанія. Большасьць іх матывавала гэта тым, што яны падпісалі Канвэнцыю аб папярэджаньні злачынства генацыду і пакараньня за яго.

У выступах прадстаўнікі дзяржаваў выкладалі сваё бачаньне справы і спасылаліся на адпаведныя артыкулы канвэнцыі, што тычацца падзеяў ва Ўкраіне.

Слуханьні 18 верасьня адкрыла Расея. Яе прадстаўнік Генадзій Кузьмін абвінаваціў Украіну ў нацызьме, украінскую ўладу назваў «кіеўскім рэжымам», які «прыдушвае расейскамоўнае насельніцтва». Прадстаўнік Расеі таксама заявіў, што Міжнародны суд ААН ня мае юрысдыкцыі ў справе аб генацыдзе.

«Расейская Фэдэрацыя ёсьць найбольшым парушальнікам міжнароднага права ХХІ стагодзьдзя, і вельмі важна, каб гэты тэзіс гучаў ня толькі з вуснаў грамадзян Украіны, а і каб яго пацьвярджалі міжнародныя суды. І безумоўна, гэта будзе азначаць, што Расея парушыла адну з ключавых міжнародных дамоваў, асноўных для сучаснай сыстэмы абароны правоў чалавека; што Расея павінна плаціць рэпарацыі; што Расея пагарджала і маніпулявала сучасным міжнародным правам, каб апраўдаць сваё злачыннае поўнамаштабнае ўварваньне на тэрыторыю Ўкраіны», — заявіў прадстаўнік Украіны Антон Карыневіч, камэнтуючы выступ Расеі ў судзе.

Слуханьні працягнуцца да 27 верасьня. У пазове супраць Расеі Ўкраіна патрабуе таксама прыцягнуць Расею да адказнасьці за скажэньне паняцьця генацыду.

У пачатку верасьня кіраўнік Камісіі расьсьледаваньня злачынстваў ва Ўкраіне ААН Эрык Мёзэ заявіў, што ў ААН па-ранейшаму «няма дастатковых доказаў для выкананьня праўных патрабаваньняў Канвэнцыі аб папярэджаньні злачынстваў генацыду і пакараньні за яго». У Кіеве гэтую думку раскрытыкавалі.

Калі суд ААН вызначыцца зь юрысдыкцыяй справы, то слуханьне істоты справы павінна адбыцца не раней за наступны год і можа зацягнуцца на гады.

У чэрвені Міжнародны суд ААН у Гаазе правёў слуханьні яшчэ аднаго пазову Ўкраіны супраць Расеі ў справе аб магчымым парушэньні расейскім бокам дзьвюх міжнародных канвэнцыяў: аб барацьбе зь фінансаваньнем тэрарызму і аб ліквідацыі ўсіх формаў расавай дыскрымінацыі. Гэты пазоў Украіна падала яшчэ ў 2017 годзе ў сувязі з анэксіяй Расеяй Крыму і ўзброенымі дзеяньнямі на Данбасе.

Міжнародны суд ААН — галоўны судовы орган Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў. Ён знаходзіцца ў Палацы міру ў Гаазе (Нідэрлянды) і вырашае судовыя спрэчкі паміж дзяржавамі ў адпаведнасьці з міжнародным правам. Расея ў цэлым прызнае яго юрысдыкцыю, але ў асобных выпадках адмаўляе.

Гэты суд ня варта блытаць зь Міжнародным крымінальным судом (МКС), які таксама дзейнічае ў Гаазе, але ня ёсьць органам ААН і не прызнаны Расеяй. Менавіта МКС выдаў ордэр на арышт Уладзіміра Пуціна.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG