20 студзеня кіраўніца Міжнароднага камітэту Чырвонага Крыжа Мір’яна Шполярыч наведала Маскву і сустрэлася з кіраўніком МЗС Расеі Сяргеем Лаўровым. Яе чакаюць таксама і ў Кіеве.
Міжнародны Камітэт Чырвонага Крыжа з нагоды першага візыту ў Маскву прэзыдэнткі арганізацыі Мір’яны Шполярыч заявіў, што галоўнымі тэмамі візыту сталі неадкладныя гуманітарныя патрэбы і ваеннапалонныя.
«Хоць МКЧК ужо наведаў ваеннапалонных з абодвух бакоў, ён тэрмінова дамагаецца поўнага, бесьперашкоднага і рэгулярнага доступу да ўсіх ваеннапалонных, дзе б яны ні знаходзіліся. Такія візыты дазваляюць супрацоўнікам МКЧК праверыць умовы, у якіх утрымліваюцца ваеннапалонныя, і як зь імі абыходзяцца», — сказалі ў МКЧК, дадаўшы, што камітэт «гатовы» выступаць у якасьці нэўтральнага пасярэдніка для абмену палоннымі або любых іншых гуманітарных ініцыятыў.
«Што тычыцца абмену „ўсіх на ўсіх“, то гэта было ў мінулым, гэта вядомая практыка, і гэта можа быць у расейска-ўкраінскім міжнародным канфлікце. Так што бакі, безумоўна, могуць скарыстацца гэтай магчымасьцю», — сказала ў сьнежні журналістам кіраўніца Чырвонага Крыжа Мір’яна Шполярыч, але адмовілася даць больш падрабязную інфармацыю.
У сьнежні Мірʼяна Шполярыч наведала Ўкраіну. У той час яна сказала, што бачыць магчымасьць буйнога абмену ваеннапалоннымі.
Украіна і Расея рэгулярна абменьваюцца палоннымі. Але па-ранейшаму шмат людзей з абодвух бакоў застаецца ў палоне.
Што сказаў Лаўроў
Міністар замежных спраў Расеі Сяргей Лаўроў на сустрэчы 20 студзеня зь Мір’янай Шполярыч заклікаў Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа (МКЧК) бесстароньне ацаніць сытуацыю ва Ўкраіне і запэўніў, што расейскі бок «цьвёрда выконвае міжнароднае гуманітарнае права, у тым ліку Жэнэўскую канвэнцыю аб абароне цывільнага насельніцтва і абыходжаньні з ваеннапалоннымі».
«Хацеў бы прыцягнуць увагу да абуральных парушэньняў міжнароднага гуманітарнага права з боку кіеўскага рэжыму. Гэтыя парушэньні дакумэнтуюцца. Чакаем ад Камітэту працягу інтэнсыфікацыі намаганьняў па вырашэньні праблемы з наведваньнем і забесьпячэньнем правоў захопленых расейскіх вайскоўцаў, у дачыненьні да якіх кіеўскі рэжым выкарыстоўвае катаваньні і іншыя бесчалавечныя мэтады ўзьдзеяньня», — заявіў Сяргей Лаўроў 20 студзеня на сустрэчы ў Маскве з кіраўніцай Міжнароднага камітэту Чырвонага Крыжа Мір’янай Шполярыч.
Кіраўнік расейскага МЗС сказаў, што цяперашняя сытуацыя ва Ўкраіне стала вынікам «сабатажу кіеўскім рэжымам» менскіх дамоўленасьцяў, якія прадугледжвалі асаблівы статус для Данецкай і Луганскай абласьцей ва Ўкраіне.
Пасьля такога выступу Сяргея Лаўрова кіраўніца МКЧК падзякавала яму за сустрэчу, але прапанавала далей абмеркаваць гэтыя тэмы канфідэнцыйна.
Сустрэча адбылася пасьля таго, як расейскі і ўкраінскі амбудсмэны пры пасярэдніцтве Турэччыны абмеркавалі магчымасьці чарговага абмену палоннымі. Для яго арганізацыі Мір’яна Шполярыч наведала Маскву. Яе чакаюць таксама і ў Кіеве.
Што кажуць у Кіеве
Упаўнаважаны Вярхоўнай Рады Ўкраіны ў правах чалавека Дзьмітро Лубінец зьняпраўдзіў абвінавачаньні Сяргея Лаўрова і заявіў, што Ўкраіна, у адрозьненьні ад Расеі, забясьпечвае расейскім палонным нармальныя ўмовы жыцьця, харчаваньне і ўсе мэдычныя патрэбы.
«Падчас перамоваў [аб абмене] толькі ўкраінскі бок прывёз лісты расейскіх вайскоўцаў, якія знаходзяцца ва ўкраінскім палоне. У адрозьненьне ад нашых вязьняў і мірных закладнікаў, якіх катуюць, мораць голадам і псыхалягічна ціснуць. То ці складана камунікаваць з расейскім бокам? Надзвычай! Ці парушаюць дамоўленасьці — на сталай аснове! Але мы працягваем працаваць, каб вярнуць дадому ўсіх нашых грамадзян», — падкрэсьліў украінскі амбудсмэн.
Расейскія вайскоўцы ад пачатку ваеннага ўварваньня ва Ўкраіну стала абстрэльвалі жылыя дамы ўкраінцаў, а таксама аб’екты крытычнай інфраструктуры. У выніку расейскіх атак цалкам зруйнаваныя Марыюпаль, Салядар, Бахмут і іншыя населеныя пункты Ўкраіны.
Пасьля адыходу расейскіх войскаў з Кіеўскай, Чарнігаўскай, Харкаўскай і Херсонскай абласьцей украінскія праваахоўныя органы зафіксавалі 65 098 злачынстваў, учыненых расейскімі вайскоўцамі ва Ўкраіне.
У канцы 2022 году ў Офісе генэральнага пракурора Ўкраіны паведамілі, што з пачатку поўнамаштабнай ваеннай агрэсіі Расеі зафіксавалі 154 факты сэксуальнага гвалту. Паводле сьледчых, найбольш ад сэксуальных злачынстваў у часе расейскай акупацыі пацярпелі жыхары Кіеўскай, Данецкай і Херсонскай абласьцей.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
