Сёлета на прэс-канфэрэнцыі ў верасьні Дзяржаўны сакратар ЗША Джон Кэры зрабіў, як выглядае, спантанную рэмарку, што прэзыдэнт Сырыі Башар аль-Асад мог бы пазьбегнуць зьнешняга ваеннага ўмяшаньня, калі б адмовіўся ад усёй хімічнай зброі.
У той жа дзень прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін перахапіў дыпляматычную ініцыятыву, заклікаўшы свайго даўняга хаўрусьніка зрабіць менавіта гэта, што адкрывае шлях для ўгоды, якая, магчыма, прадухіліць буйную ваенную акцыю і як вынік непрадказальную нестабільнасьць на Блізкім Усходзе.
«Пуцін выкарыстоўвае промах Кэры» – грымелі загалоўкі. Чыста вонкава Пуцін выглядаў глябальным міратворцам на фоне ваяўнічых ЗША.
І ня толькі падчас сырыйскага крызысу Пуцін быў падобны на зьнешнепалітычнага маэстра. Ад гісторыі з былым кансультантам Агенцтва нацыянальнай бясьпекі ЗША Эдвардам Сноўдэнам да рэзкіх разваротаў Армэніі і Ўкраіны ад іх эўрапейскіх інтэграцыйных амбіцый на карысьць больш цесных сувязяў з Масквой. 2013 год прынёс цэлы мех падарункаў расейскаму прэзыдэнту.
Нягледзячы на тое, што імя Пуціна было ў загалоўках сусьветных СМІ, аналітыкі сумняюцца, што тактычныя перамогі зьнешняй палітыкі крамлёўскага лідэра забясьпечваюць адчувальныя доўгатэрміновыя стратэгічныя перавагі для Масквы.
Марк Галеоці, прафэсар Нью-Ёрскага ўнівэрсытэту і экспэрт у расейскіх спэцслужбах:
«Палітычныя лідэры, як правіла, засяроджваюцца на замежных справах, калі яны адчуваюць сябе слабымі і бездапаможнымі ва ўнутраных справах, я думаю, што менавіта гэта адбываецца цяпер у Расеі. Пуцін мае, як падаецца, трыюмф звонку менавіта таму, што ён сапраўды грэбуе ўнутранай палітыкай. Ён насамрэч ня мае стратэгіі, як змагацца з апазыцыяй, як мець справу з доўгатэрміновымі эканамічнымі праблемамі ў Расеі».
Аналітыкі называюць сырыйскую справу разынкай зьнешнепалітычнага году Пуціна.
Андрэй Цыганкоў, прафэсар міжнародных адносін Унівэрсытэту Сан-Францыска:
«Ініцыятыва па Сырыі на сёньняшні дзень зьяўляецца найбольш важнай падзеяй на зьнешнепалітычным фронце Расеі на працягу гэтага году. І тут Расея, вядома, набыла статус. І яна цяпер сапраўды зьяўляецца адным з моцных незаменных гульцоў на Блізкім Усходзе».
Акрамя таго працягваецца справа Сноўдэна, яшчэ адзін выпадак, у якім Масква, падобна, бярэ верх над Вашынгтонам. Сноўдэн, які атрымаў часовы прытулак у Расеі ў ліпені пасьля ўцёкаў працягвае бянтэжыць ЗША зноў і зноў.
З касмэтычнага пункту гледжаньня, гэта была вялікая гісторыя для Пуціна, які пайшоў насустрач і даў бясьпечны прытулак для інфарматара, якога перасьледавалі. Акрамя таго гэта быў неабходны паварот, улічваючы, што 2013 год пачаўся з канфлікту з ЗША з-за санкцый супраць расейскіх чыноўнікаў, зьвязаных са сьмерцю ў зьняволеньні юрыста Сяргея Магніцкага.
Пасьля таго, як Расея ў якасьці помсты забараніла ЗША ўсынаўляць расейскіх дзяцей-сірот, у многіх засталіся ўражаньні, што Пуцін быў гатовы ахвяраваць дзецьмі, каб адпомсьціць за абразу Расеі.
Справа Сноўдэна была менавіта тым, што доктар прапісаў Пуціну, кажа Цыганкоў:
«Сытуацыя са Сноўдэнам, як я яе бачу, гэта ня быў выбар Расеі, але Расея змагла ў канчатковым выніку набраць балы ад незаходніх краінаў і многіх эўрапейцаў, якія даволі крытычныя да Злучаных Штатаў у гэтым выпадку. Такім чынам, Расея была ў стане пабудаваць крыху лепшую рэпутацыю ў вачах многіх эўрапейцаў».
Акрамя таго, Эдвард Лукас, міжнародны рэдактар «The Economist», кажа, што Маскве ўдалося пры дапамозе шчыраваньняў Сноўдэна ўбіць клін паміж Вашынгтонам і Эўропай :
«Калі казаць пра маральную эквівалентнасьць... Крамлёўскія камэнтатары казалі пра канец Захаду, што і там ня вельмі клапоцяцца аб правах чалавека, а проста кажуць пра гэтыя рэчы... Дык у чым розьніца паміж ФСБ і АНБ? І гэта мне здаецца дае крамлёўскім камэнтатарам надзвычайную магчымасьць удару ў адказ. Я лічу гэта даволі пагрозьлівым ў доўгатэрміновай пэрспэктыве».
Іншым буйным здабыткам Расеі ў замежнай палітыцы 2013 было выцягваньне Армэніі ў верасьні з заплянаванага Пагадненьня аб асацыяцыі з Эўразьвязам. За гэтым рушыла ўсьлед у лістападзе заява Ўкраіны аб адмове ад сваіх плянаў падпісаць Пагадненьне аб асацыяцыі з ЭЗ.
Рашэньне Ўкраіны па-ранейшаму ў паветры, паколькі Кіеў і ЭЗ кажуць, што пагадненьне можа быць падпісана яшчэ вясной 2014 году. Тым ня менш, расейскай камбінацыі з энэргетычнай сілы і эканамічных пагроз аказалася цяжка супраціўляцца.
Але сотні тысяч людзей ва Ўкраіне на вуліцах пратэстуюць супраць рашэньня ўкраінскага ўраду, і гэта паказвае, што калі Пуцін мае вялікі вопыт, як ціснуць на кіраўнікоў краіны, то ён прайграе бітву за сэрцы і розумы грамадзянаў гэтых краінаў.
І гэта, кажа Галеоці, паказвае, чаму жорсткай уладзе Расеі будзе цяжка канкураваць з прыцягальнасьцю мяккай сілы Захаду.
Больш за тое, уваходзячы ў 2014 год, Пуцін павінен турбавацца аб неэфэктыўнай расейскай эканоміцы і палітычнай сыстэме, якая застаецца амаль цалкам сфакусаванай на ім асабіста. Палітоляг Цыганкоў кажа:
«Унутры краіны Расея мае патрэбу ў пераменах, ва ўдасканаленьні эканомікі. Яна не дастаткова разьвіваецца дзеля таго, каб вырашаць шматлікія праблемы, у тым ліку на фоне росту Кітая. І палітычная сыстэма Расеі таксама ў стане стагнацыі. Ёсьць шмат пытаньняў, якія неабходна вырашаць. Дзяржава функцыянуе ня так добра, як павінна была б».
У той жа дзень прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін перахапіў дыпляматычную ініцыятыву, заклікаўшы свайго даўняга хаўрусьніка зрабіць менавіта гэта, што адкрывае шлях для ўгоды, якая, магчыма, прадухіліць буйную ваенную акцыю і як вынік непрадказальную нестабільнасьць на Блізкім Усходзе.
«Пуцін выкарыстоўвае промах Кэры» – грымелі загалоўкі. Чыста вонкава Пуцін выглядаў глябальным міратворцам на фоне ваяўнічых ЗША.
І ня толькі падчас сырыйскага крызысу Пуцін быў падобны на зьнешнепалітычнага маэстра. Ад гісторыі з былым кансультантам Агенцтва нацыянальнай бясьпекі ЗША Эдвардам Сноўдэнам да рэзкіх разваротаў Армэніі і Ўкраіны ад іх эўрапейскіх інтэграцыйных амбіцый на карысьць больш цесных сувязяў з Масквой. 2013 год прынёс цэлы мех падарункаў расейскаму прэзыдэнту.
Нягледзячы на тое, што імя Пуціна было ў загалоўках сусьветных СМІ, аналітыкі сумняюцца, што тактычныя перамогі зьнешняй палітыкі крамлёўскага лідэра забясьпечваюць адчувальныя доўгатэрміновыя стратэгічныя перавагі для Масквы.
Марк Галеоці, прафэсар Нью-Ёрскага ўнівэрсытэту і экспэрт у расейскіх спэцслужбах:
«Палітычныя лідэры, як правіла, засяроджваюцца на замежных справах, калі яны адчуваюць сябе слабымі і бездапаможнымі ва ўнутраных справах, я думаю, што менавіта гэта адбываецца цяпер у Расеі. Пуцін мае, як падаецца, трыюмф звонку менавіта таму, што ён сапраўды грэбуе ўнутранай палітыкай. Ён насамрэч ня мае стратэгіі, як змагацца з апазыцыяй, як мець справу з доўгатэрміновымі эканамічнымі праблемамі ў Расеі».
Аналітыкі называюць сырыйскую справу разынкай зьнешнепалітычнага году Пуціна.
Андрэй Цыганкоў, прафэсар міжнародных адносін Унівэрсытэту Сан-Францыска:
«Ініцыятыва па Сырыі на сёньняшні дзень зьяўляецца найбольш важнай падзеяй на зьнешнепалітычным фронце Расеі на працягу гэтага году. І тут Расея, вядома, набыла статус. І яна цяпер сапраўды зьяўляецца адным з моцных незаменных гульцоў на Блізкім Усходзе».
Акрамя таго працягваецца справа Сноўдэна, яшчэ адзін выпадак, у якім Масква, падобна, бярэ верх над Вашынгтонам. Сноўдэн, які атрымаў часовы прытулак у Расеі ў ліпені пасьля ўцёкаў працягвае бянтэжыць ЗША зноў і зноў.
З касмэтычнага пункту гледжаньня, гэта была вялікая гісторыя для Пуціна, які пайшоў насустрач і даў бясьпечны прытулак для інфарматара, якога перасьледавалі. Акрамя таго гэта быў неабходны паварот, улічваючы, што 2013 год пачаўся з канфлікту з ЗША з-за санкцый супраць расейскіх чыноўнікаў, зьвязаных са сьмерцю ў зьняволеньні юрыста Сяргея Магніцкага.
Пасьля таго, як Расея ў якасьці помсты забараніла ЗША ўсынаўляць расейскіх дзяцей-сірот, у многіх засталіся ўражаньні, што Пуцін быў гатовы ахвяраваць дзецьмі, каб адпомсьціць за абразу Расеі.
Справа Сноўдэна была менавіта тым, што доктар прапісаў Пуціну, кажа Цыганкоў:
«Сытуацыя са Сноўдэнам, як я яе бачу, гэта ня быў выбар Расеі, але Расея змагла ў канчатковым выніку набраць балы ад незаходніх краінаў і многіх эўрапейцаў, якія даволі крытычныя да Злучаных Штатаў у гэтым выпадку. Такім чынам, Расея была ў стане пабудаваць крыху лепшую рэпутацыю ў вачах многіх эўрапейцаў».
Акрамя таго, Эдвард Лукас, міжнародны рэдактар «The Economist», кажа, што Маскве ўдалося пры дапамозе шчыраваньняў Сноўдэна ўбіць клін паміж Вашынгтонам і Эўропай :
«Калі казаць пра маральную эквівалентнасьць... Крамлёўскія камэнтатары казалі пра канец Захаду, што і там ня вельмі клапоцяцца аб правах чалавека, а проста кажуць пра гэтыя рэчы... Дык у чым розьніца паміж ФСБ і АНБ? І гэта мне здаецца дае крамлёўскім камэнтатарам надзвычайную магчымасьць удару ў адказ. Я лічу гэта даволі пагрозьлівым ў доўгатэрміновай пэрспэктыве».
Іншым буйным здабыткам Расеі ў замежнай палітыцы 2013 было выцягваньне Армэніі ў верасьні з заплянаванага Пагадненьня аб асацыяцыі з Эўразьвязам. За гэтым рушыла ўсьлед у лістападзе заява Ўкраіны аб адмове ад сваіх плянаў падпісаць Пагадненьне аб асацыяцыі з ЭЗ.
Рашэньне Ўкраіны па-ранейшаму ў паветры, паколькі Кіеў і ЭЗ кажуць, што пагадненьне можа быць падпісана яшчэ вясной 2014 году. Тым ня менш, расейскай камбінацыі з энэргетычнай сілы і эканамічных пагроз аказалася цяжка супраціўляцца.
Але сотні тысяч людзей ва Ўкраіне на вуліцах пратэстуюць супраць рашэньня ўкраінскага ўраду, і гэта паказвае, што калі Пуцін мае вялікі вопыт, як ціснуць на кіраўнікоў краіны, то ён прайграе бітву за сэрцы і розумы грамадзянаў гэтых краінаў.
І гэта, кажа Галеоці, паказвае, чаму жорсткай уладзе Расеі будзе цяжка канкураваць з прыцягальнасьцю мяккай сілы Захаду.
Больш за тое, уваходзячы ў 2014 год, Пуцін павінен турбавацца аб неэфэктыўнай расейскай эканоміцы і палітычнай сыстэме, якая застаецца амаль цалкам сфакусаванай на ім асабіста. Палітоляг Цыганкоў кажа:
«Унутры краіны Расея мае патрэбу ў пераменах, ва ўдасканаленьні эканомікі. Яна не дастаткова разьвіваецца дзеля таго, каб вырашаць шматлікія праблемы, у тым ліку на фоне росту Кітая. І палітычная сыстэма Расеі таксама ў стане стагнацыі. Ёсьць шмат пытаньняў, якія неабходна вырашаць. Дзяржава функцыянуе ня так добра, як павінна была б».
