Ці прапусьціць Масква туркмэнскі газ у Беларусь?

Сустрэўшыся сёньня, прэзыдэнты Беларусі і Туркмэністану пазытыўна ацанілі павелічэньне таваразвароту паміж краінамі “ў няпростым 2009 годзе аж на 50%”.

Але агульная лічба таваразвароту, як адзначаюць аналітыкі, ня ўражвае — яна складае 68 мільёнаў даляраў. Афіцыйных дадзеных за 2009 год пакуль няма. А па выніках 2008 году Туркмэністан быў сёмым гандлёвым партнэрам Беларусі сярод краінаў СНД.

Таму сёньня ў размове з Гурбангулы Бэрдымухамэдавым Аляксандар Лукашэнка казаў пра зацікаўленасьць у новых праектах:

“Вы толькі што прапанавалі нам шэраг праектаў. І я паабяцаў вам, што мы зробім гэта так, што вы ніколі ня будзеце на нас крыўдзіцца”.

Беларускія афіцыйныя асобы падкрэсьліваюць: галоўная мэта візыту — пашырэньне гандлёва-эканамічных стасункаў. Дзеля гэтага высокі госьць з Туркмэністану наведае шэраг менскіх прадпрыемстваў.

Для беларускага боку кампэнсацыяй за трактары, аўтамабілі ды іншую тэхніку найперш стаў бы газ, адзначае ў размове са “Свабодай” палітычны аналітык зь Беларусі Павал Вусаў. Але, на ягоную думку, дамагчыся гэтага будзе няпроста:

“Беларускі рэжым шукае альтэрнатыўную крыніцу энэргіі. І былі на постсавецкай прасторы пэўныя намеры падпісаць пагадненьне нават з Украінай, каб забясьпечыць энэргетычную бясьпеку ад Расеі. А таксама — у Азіі. А там перадусім такімі партнэрамі для Беларусі маглі б стаць Кітай і Туркмэністан.

Але Туркмэністан — вельмі закрытая краіна, нягледзячы нават на зьмену прэзыдэнта. І дамовіцца з новым прэзыдэнтам Бэрдымухамэдавым ня так лёгка. Бо ўсё ж такі ўсе транзытныя ніці на постсавецкай прасторы знаходзяцца пад кантролем “Газпрому”.

Менскі палітоляг Андрэй Фёдараў таксама асьцярожны ў ацэнках транзыту туркмэнскага газу ў Беларусь:

“Я пакуль што ня бачу, як можна вырашыць гэтую праблему тэхнічна, як гэты газ адтуль даставіць сюды. Усё роўна пакуль гэта можна зрабіць толькі праз Расею. Тыя праекты, якія існуюць у абыход Расеі, праз Каўказ і Ўкраіну, яшчэ ў прынцыпе ня вырашаныя, а рэалізацыя іх бачыцца яшчэ дзесьці пазьней.Таму мне цяжка ўявіць, як туркмэнскі газ можа трапіць у Беларусь, акрамя як праз Расею. А з Расеяй, мне здаецца, пытаньне застанецца нявырашаным доўга”.

Цікаўлюся ў экспэрта: ці можа Масква закрыць шлях для туркмэнскага газу ў Беларусь?

“На мой погляд, з боку Расеі ўсё магчыма. Усё будзе залежаць ад двухбаковых дачыненьняў паміж Менскам і Масквой. Калі Расея нешта для сябе вырашыць, то яна, як мне здаецца, не асабліва зьвяртае ўвагу на лёгіку, калі яна лічыць, што яе нейкім чынам крыўдзяць”.

Лідэр Туркмэністану будзе знаходзіцца ў Беларусі і ў аўторак, 26 студзеня.