У кіраўніцтве гэтых спартовых камандаў заяўляюць пра “цяжкое матэрыяльнае становішча”. “Свабода” працягвае тэму ўплыву фінансавага крызісу на спорт у рэгіёнах.
Магілёў
У клюбаў няма грошай нават на абавязковыя складкі
З прычыны фінансавых праблемаў у сёлетнім чэмпіянаце Магілёўшчыны па футболе ня ўдзельнічаюць адзінаццаць камандаў.
Сёлета па-за спаборніцтвамі засталіся футбалісты Хоцімшчыны. Прычыны тлумачыць прадстаўнік мясцовага фізкультурна-спартовага клюбу:
“Уступны ўнёсак павялічыўся. Ён стаў большы за тры мільёны. Яго трэба аддаць для таго, каб мы проста паўдзельнічалі. А трэба ж яшчэ паезьдзіць па ўсёй вобласьці, і гульцам трэба плаціць. На ўсё гэта нам трэба прыкладна восем з паловай мільёнаў. А мне ўсяго далі на год дзесяць. Калі я стану ў футболе ўдзельнічаць, то больш ні ў якіх спаборніцтвах, ні раённых, ні абласных удзельнічаць я ня змагу”.
“Цяпер у прадпрыемстваў мала сродкаў, каб дапамагчы”
У абласной фэдэрацыі футболу прызнаюць, што каманды з раёнаў ня ўдзельнічаюць у чэмпіянаце з-за фінансавых цяжкасьцяў, а таксама з прычыны неразьвітасьці футболу.
“Спонсараў цяжка шукаць. Дый няма каму гэтым займацца. Цяпер у прадпрыемстваў мала вольных сродкаў, каб дапамагчы. Летась было прасьцей, але й тады даўжнікі засталіся. Дзьве каманды не пералічылі складак наагул”, — наракае прадстаўнік фэдэрацыі.
У параўнаньні зь леташнім чэмпіянатам уступныя складкі для ўдзельнікаў спаборніцтваў павялічыліся больш як на пяцьсот тысяч: цяпер іх памер — тры мільёны дзевяноста тысяч рублёў. Суразмоўца кажа, што гэтыя сродкі ідуць на плату судзьдзям і іншыя выдаткі. А ці дапамагае нацыянальная фэдэрацыя праводзіць абласныя спаборніцтвы? — пытаюся ў суразмоўніка:
“Дапамога, хутчэй, наадварот ідзе. За кошт камандаў-удзельнікаў існуе фэдэрацыя. Гэта асноўная крыніца даходаў. Менск жа пералічвае, па-мойму, мільён сто ў квартал”.
Судзьдзя першай катэгорыі Эдуард Брокараў цьвердзіць, што няўдзел раённых камандаў у абласных спаборніцтвах — сьведчаньне неразьвітасьці наагул масавага футболу ў глыбінцы:
“За дзесяць мільёнаў аддзел райвыканкаму, як бы ён ні стараўся, ня здолее арганізаваць нармальную фізкультурна-масавую працу. Работнікам з аддзелаў спорту, якія атрымліваюць неблагі заробак, гэтая сытуацыя ніяк не замінае. Ну, меней далі грошай. Значыць, у яго ёсьць падстава меней працаваць. На заробку гэта ніяк не адбіваецца”.
Фінансавыя цяжкасьці закранаюць ня толькі каманды-ўдзельніцы футбольнага чэмпіянату Магілёўшчыны. Летась нястача сродкаў прывяла да зьнікненьня магілёўскага клюбу “Савіт”. Каманду сфармавалі ў 2005 годзе, і яна нават пасьпела пагуляць у вышэйшай лізе. Па заканчэньні ж чэмпіянату 2008 году кіраўніцтва пастанавіла клюб ліквідаваць.
Горадня
На міжнародныя спаборніцтвы — за грошы бацькоў
На Гарадзеншчыне з пачаткам крызісу адчувальна зьменшыліся выезды юных спартоўцаў на міжнародныя турніры за мяжу.
Спартыўныя чыноўнікі ў райцэнтрах Гарадзеншчыны даволі аптымістычна заяўляюць, што крызіс на іх сфэры не адбіўся.
Да прыкладу, у Лідзе, са слоў загадчыка аддзелу фізкультуры і спорту райвыканкаму Івана Дубатоўкі, каляндарны плян спартовых мерапрыемстваў выконваецца, даволі шпарка будуецца лядовы палац.
Чыноўнік распавядае, што за апошнія гады нават аднавілася спартакіяда раёну паміж камандамі прадпрыемстваў, арганізацый і аграгарадкоў.
Праявы крызісу Іван Дубатоўка бачыць у тым, што стала значна даражэй адпраўляць дзіцячыя каманды на рэспубліканскія і міжнародныя спаборніцтвы:
“Вядома, што і харчаваньне, і пражываньне, праезд сталі даражэйшымі. Але пакуль мы ўсе спаборніцтвы закрываем згодна з календаром”.
А вось у гарадзенскай ДЮСШ па футболе, якой апякуецца прафкам прадпрыемства “Белкард”, сытуацыя выглядае зусім інакш. Намесьнік дырэктара школы Мікалай Емяльянчык кажа, што праблемы пачаліся пасьля таго, як крызіс прыйшоў на прадпрыемства:
“У асноўным усё ўпіраецца ў фінансы. Калі мы раней часта езьдзілі ўдзельнічаць у міжнародных спаборніцтвах, то цяпер адмаўляемся. Дый набыцьцё інвэнтару таксама праблема — ён дарагі, а грошай не стае”.
Спадар Емяльянчык як былы футбаліст кажа, што адсутнасьць міжнароднага досьведу заўважна адбіваецца на ўзроўні нават юнацкага футболу. Цяпер іх каманда выйграла першынство Беларусі ў сваёй узроставай групе, і цяпер ім удалося арганізаваць паездку на турнір у Каўнас:
“Пазьбіралі, пазьбіралі грошай і адправілі дзяцей. Але, вядома, галоўныя выдаткі — за кошт іх бацькоў”.
І плыўцы не трапляюць на міжнародныя спаборніцтвы
Намесьніца дырэктара СДЮШАР № 5 Кастрычніцкага раёну Горадні спадарыня Тэрэза кажа, што іхнім плыўцам таксама даводзіцца прапускаць міжнародныя спаборніцтвы:
“Мы цяпер абмежавалі ўдзел у спаборніцтвах: міжнародных стала на адно меней, а раённыя, абласныя і агульнанацыянальныя засталіся на тым самым узроўні. І болей залучаем бацькоўскіх грошай, калі дзеці некуды выяжджаюць на спаборніцтвы”.
Абодва спэцыялісты дадаюць, што не заўсёды бацькі здольных дзяцей могуць знайсьці грошы на тое, каб тыя маглі паехаць разам з камандай за мяжу.
Ганцавічы
Спыніла існаваньне адзіная каманда майстроў
Футбольная каманда “ПМК-7” з Ганцавічаў яшчэ нядаўна паказвала выдатныя вынікі. Аднак сёлета яна распалася.
Футбалісты з правінцыі — уладальнікі чатырох кубкаў Беларусі сярод аматарскіх камандаў, тройчы яны ўдзельнічалі ў турнірах. 12 гульцоў атрымалі званьне “майстар спорту”. Аднак сёлета каманда распалася, а гульцы мусілі разысьціся па іншых калектывах.
“Апошнія сем гадоў мы гралі бясплатна. Раней трымаліся, я стараўся выжываць. Ні капейкі не даваў горад. Мы проста гулялі ў футбол. Даў Бог сабраць такіх хлопцаў — фанатаў. Ні капейкі ім не плацілі”, — расказвае нядаўні трэнэр каманды Андрэй Жалезны.
Трэнэра чэмпіёнаў выціскаюць з раёну
За сваю працу трэнэр атрымлівае мізэрны заробак:
“Я ўтрымліваў стадыён. Мне плацілі 70 тысяч. А я ўкладаў 150 тысяч. Па ўказаньні старшыні выканкаму мяне ўсюды пазвальнялі. З чатырох працаў звольнілі”.
Але на гэтым, як кажа суразмоўца, не спыніліся:
“Была пагроза, што ў раёне месца ня будзе. Я не баюся, бо бяз працы. Калі дам інтэрвію, якое хачу даць, то маю жонку прыбяруць з працы. Было ўжо папярэджаньне. А ў мяне двое дзяцей”.
Андрэй Жалезны не разумее адносінаў да яго з боку ўлады:
“Ідзе маса людзей. Мы зьбіралі паўтары-дзьве тысячы на футбольны матч. Гэта каб якая палітыка, ці што. Не перашкаджайце нам! Я перадаў 37 кубкаў у музэй. У нас самая тытулаваная каманда ў былым СССР”.
У аддзеле фізычнай культуры, спорту й турызму Ганцавіцкага райвыканкаму прызнаюць, што не чыноўнікі клапаціліся пра каманду:
“Трохі падтрымлівала ПМК-7 — будаўнічая арганізацыя, прыватныя асобы, спонсары фінансавалі. Хлопцы шмат не атрымлівалі: на харчаваньне, і ўсё. Ім прапанавалі цяпер лепшыя грошы: палова сышла ў Пружанскі раён, частка — у Баранавічы”, — паведамляе супрацоўнік аддзелу Павел Сідаровіч.
Ён кажа пра прычыны:
“Каб каманду стварыць, у нас няма ніводнай прамысловай арганізацыі, каб магла ўтрымліваць каманду. А пра сельскую гаспадарку і казаць няма чаго”.
Камэнтар “Свабоды. Пра магчымыя наступствы фінансавага крызісу для беларускага спорту разважае тройчы алімпійскі чэмпіён Уладзімер Парфяновіч:
“Гэта — як адлюстраваньне ў люстэрку. Паглядзеў на эканоміку — і бачыш, чаго чакаць у спорце.
У Беларусі будуць вялікія лядовыя палацы. Цяперашняя ўлада імкнецца ўразіць усе краіны сьвету, нягледзячы на маленькую эканоміку ў крызісны час. Упэўнены, што нічога добрага ў разьвіцьці масавага спорту ў бліжэйшы час не пабачым”.
Магілёў
У клюбаў няма грошай нават на абавязковыя складкі
З прычыны фінансавых праблемаў у сёлетнім чэмпіянаце Магілёўшчыны па футболе ня ўдзельнічаюць адзінаццаць камандаў.
Сёлета па-за спаборніцтвамі засталіся футбалісты Хоцімшчыны. Прычыны тлумачыць прадстаўнік мясцовага фізкультурна-спартовага клюбу:
“Уступны ўнёсак павялічыўся. Ён стаў большы за тры мільёны. Яго трэба аддаць для таго, каб мы проста паўдзельнічалі. А трэба ж яшчэ паезьдзіць па ўсёй вобласьці, і гульцам трэба плаціць. На ўсё гэта нам трэба прыкладна восем з паловай мільёнаў. А мне ўсяго далі на год дзесяць. Калі я стану ў футболе ўдзельнічаць, то больш ні ў якіх спаборніцтвах, ні раённых, ні абласных удзельнічаць я ня змагу”.
“Цяпер у прадпрыемстваў мала сродкаў, каб дапамагчы”
У абласной фэдэрацыі футболу прызнаюць, што каманды з раёнаў ня ўдзельнічаюць у чэмпіянаце з-за фінансавых цяжкасьцяў, а таксама з прычыны неразьвітасьці футболу.
“Спонсараў цяжка шукаць. Дый няма каму гэтым займацца. Цяпер у прадпрыемстваў мала вольных сродкаў, каб дапамагчы. Летась было прасьцей, але й тады даўжнікі засталіся. Дзьве каманды не пералічылі складак наагул”, — наракае прадстаўнік фэдэрацыі.
У параўнаньні зь леташнім чэмпіянатам уступныя складкі для ўдзельнікаў спаборніцтваў павялічыліся больш як на пяцьсот тысяч: цяпер іх памер — тры мільёны дзевяноста тысяч рублёў. Суразмоўца кажа, што гэтыя сродкі ідуць на плату судзьдзям і іншыя выдаткі. А ці дапамагае нацыянальная фэдэрацыя праводзіць абласныя спаборніцтвы? — пытаюся ў суразмоўніка:
“Дапамога, хутчэй, наадварот ідзе. За кошт камандаў-удзельнікаў існуе фэдэрацыя. Гэта асноўная крыніца даходаў. Менск жа пералічвае, па-мойму, мільён сто ў квартал”.
Судзьдзя першай катэгорыі Эдуард Брокараў цьвердзіць, што няўдзел раённых камандаў у абласных спаборніцтвах — сьведчаньне неразьвітасьці наагул масавага футболу ў глыбінцы:
“За дзесяць мільёнаў аддзел райвыканкаму, як бы ён ні стараўся, ня здолее арганізаваць нармальную фізкультурна-масавую працу. Работнікам з аддзелаў спорту, якія атрымліваюць неблагі заробак, гэтая сытуацыя ніяк не замінае. Ну, меней далі грошай. Значыць, у яго ёсьць падстава меней працаваць. На заробку гэта ніяк не адбіваецца”.
Фінансавыя цяжкасьці закранаюць ня толькі каманды-ўдзельніцы футбольнага чэмпіянату Магілёўшчыны. Летась нястача сродкаў прывяла да зьнікненьня магілёўскага клюбу “Савіт”. Каманду сфармавалі ў 2005 годзе, і яна нават пасьпела пагуляць у вышэйшай лізе. Па заканчэньні ж чэмпіянату 2008 году кіраўніцтва пастанавіла клюб ліквідаваць.
Горадня
На міжнародныя спаборніцтвы — за грошы бацькоў
На Гарадзеншчыне з пачаткам крызісу адчувальна зьменшыліся выезды юных спартоўцаў на міжнародныя турніры за мяжу.
Спартыўныя чыноўнікі ў райцэнтрах Гарадзеншчыны даволі аптымістычна заяўляюць, што крызіс на іх сфэры не адбіўся.
Да прыкладу, у Лідзе, са слоў загадчыка аддзелу фізкультуры і спорту райвыканкаму Івана Дубатоўкі, каляндарны плян спартовых мерапрыемстваў выконваецца, даволі шпарка будуецца лядовы палац.
Чыноўнік распавядае, што за апошнія гады нават аднавілася спартакіяда раёну паміж камандамі прадпрыемстваў, арганізацый і аграгарадкоў.
Праявы крызісу Іван Дубатоўка бачыць у тым, што стала значна даражэй адпраўляць дзіцячыя каманды на рэспубліканскія і міжнародныя спаборніцтвы:
“Вядома, што і харчаваньне, і пражываньне, праезд сталі даражэйшымі. Але пакуль мы ўсе спаборніцтвы закрываем згодна з календаром”.
А вось у гарадзенскай ДЮСШ па футболе, якой апякуецца прафкам прадпрыемства “Белкард”, сытуацыя выглядае зусім інакш. Намесьнік дырэктара школы Мікалай Емяльянчык кажа, што праблемы пачаліся пасьля таго, як крызіс прыйшоў на прадпрыемства:
“У асноўным усё ўпіраецца ў фінансы. Калі мы раней часта езьдзілі ўдзельнічаць у міжнародных спаборніцтвах, то цяпер адмаўляемся. Дый набыцьцё інвэнтару таксама праблема — ён дарагі, а грошай не стае”.
Спадар Емяльянчык як былы футбаліст кажа, што адсутнасьць міжнароднага досьведу заўважна адбіваецца на ўзроўні нават юнацкага футболу. Цяпер іх каманда выйграла першынство Беларусі ў сваёй узроставай групе, і цяпер ім удалося арганізаваць паездку на турнір у Каўнас:
“Пазьбіралі, пазьбіралі грошай і адправілі дзяцей. Але, вядома, галоўныя выдаткі — за кошт іх бацькоў”.
І плыўцы не трапляюць на міжнародныя спаборніцтвы
Намесьніца дырэктара СДЮШАР № 5 Кастрычніцкага раёну Горадні спадарыня Тэрэза кажа, што іхнім плыўцам таксама даводзіцца прапускаць міжнародныя спаборніцтвы:
“Мы цяпер абмежавалі ўдзел у спаборніцтвах: міжнародных стала на адно меней, а раённыя, абласныя і агульнанацыянальныя засталіся на тым самым узроўні. І болей залучаем бацькоўскіх грошай, калі дзеці некуды выяжджаюць на спаборніцтвы”.
Абодва спэцыялісты дадаюць, што не заўсёды бацькі здольных дзяцей могуць знайсьці грошы на тое, каб тыя маглі паехаць разам з камандай за мяжу.
Ганцавічы
Спыніла існаваньне адзіная каманда майстроў
Футбольная каманда “ПМК-7” з Ганцавічаў яшчэ нядаўна паказвала выдатныя вынікі. Аднак сёлета яна распалася.
Футбалісты з правінцыі — уладальнікі чатырох кубкаў Беларусі сярод аматарскіх камандаў, тройчы яны ўдзельнічалі ў турнірах. 12 гульцоў атрымалі званьне “майстар спорту”. Аднак сёлета каманда распалася, а гульцы мусілі разысьціся па іншых калектывах.
“Апошнія сем гадоў мы гралі бясплатна. Раней трымаліся, я стараўся выжываць. Ні капейкі не даваў горад. Мы проста гулялі ў футбол. Даў Бог сабраць такіх хлопцаў — фанатаў. Ні капейкі ім не плацілі”, — расказвае нядаўні трэнэр каманды Андрэй Жалезны.
Трэнэра чэмпіёнаў выціскаюць з раёну
За сваю працу трэнэр атрымлівае мізэрны заробак:
“Я ўтрымліваў стадыён. Мне плацілі 70 тысяч. А я ўкладаў 150 тысяч. Па ўказаньні старшыні выканкаму мяне ўсюды пазвальнялі. З чатырох працаў звольнілі”.
Але на гэтым, як кажа суразмоўца, не спыніліся:
“Была пагроза, што ў раёне месца ня будзе. Я не баюся, бо бяз працы. Калі дам інтэрвію, якое хачу даць, то маю жонку прыбяруць з працы. Было ўжо папярэджаньне. А ў мяне двое дзяцей”.
Андрэй Жалезны не разумее адносінаў да яго з боку ўлады:
“Ідзе маса людзей. Мы зьбіралі паўтары-дзьве тысячы на футбольны матч. Гэта каб якая палітыка, ці што. Не перашкаджайце нам! Я перадаў 37 кубкаў у музэй. У нас самая тытулаваная каманда ў былым СССР”.
У аддзеле фізычнай культуры, спорту й турызму Ганцавіцкага райвыканкаму прызнаюць, што не чыноўнікі клапаціліся пра каманду:
“Трохі падтрымлівала ПМК-7 — будаўнічая арганізацыя, прыватныя асобы, спонсары фінансавалі. Хлопцы шмат не атрымлівалі: на харчаваньне, і ўсё. Ім прапанавалі цяпер лепшыя грошы: палова сышла ў Пружанскі раён, частка — у Баранавічы”, — паведамляе супрацоўнік аддзелу Павел Сідаровіч.
Ён кажа пра прычыны:
“Каб каманду стварыць, у нас няма ніводнай прамысловай арганізацыі, каб магла ўтрымліваць каманду. А пра сельскую гаспадарку і казаць няма чаго”.
Камэнтар “Свабоды. Пра магчымыя наступствы фінансавага крызісу для беларускага спорту разважае тройчы алімпійскі чэмпіён Уладзімер Парфяновіч:
“Гэта — як адлюстраваньне ў люстэрку. Паглядзеў на эканоміку — і бачыш, чаго чакаць у спорце.
У Беларусі будуць вялікія лядовыя палацы. Цяперашняя ўлада імкнецца ўразіць усе краіны сьвету, нягледзячы на маленькую эканоміку ў крызісны час. Упэўнены, што нічога добрага ў разьвіцьці масавага спорту ў бліжэйшы час не пабачым”.
