Лукашэнка зноў у Сочы. Ці высьлізнуў ён з абдымкаў Пуціна?

Уладзімір Пуцін і Аляксандар Лукашэнка ў Сочы, 26 верасьня 2022

Сьцісла

  • Ва ўступным слове на перамовах у Сочы Лукашэнка не гаварыў ані пра ўдзел Беларусі ў вайне, ані пра прызнаньне вынікаў квазірэфэрэндумаў аб далучэньні да РФ акупаваных вобласьцяў Украіны.
  • Макей днямі заявіў, што пытаньне гэтага прызнаньня Беларусь будзе вырашаць, зыходзячы з «нацыянальных інтарэсаў».
  • Лукашэнка на мінулым тыдні заявіў, што мабілізацыі ў Беларусі ня будзе.
  • Партнэры і саюзьнікі Расеі заявілі аб непрызнаньні вынікаў квазірэфэрэндумаў. Самаабвешчаная Паўднёвая Асэтыя, сатэліт РФ, квазірэфэрэндумы падтрымала.
  • Расеі пасьля мабілізацыі могуць быць ня вельмі патрэбныя беларускія салдаты на фронце. Зьніжэньне статусу Беларусі да статусу Паўднёвай Асэтыі не канечне будзе ў інтарэсах Крамля.
  • Па выніках перамоваў у Сочы беларускі бок не зрабіў ніякіх заяваў ні аб прамым удзеле ў вайне, ні аб прызнаньні вынікаў квазірэфэрэндумаў.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Расейцам, што ўцякаюць ад мабілізацыі, нідзе ня радыя. Але беларусам можа быць лягчэй

Сёньня ў расейскім Сочы адбыліся перамовы Аляксандра Лукашэнкі і Ўладзіміра Пуціна — сёмая іх сустрэча з пачатку году і першая пасьля абвяшчэньня ў Расеі мабілізацыі. Перамовы прайшлі за дзень да завяршэньня квазірэфэрэндумаў аб далучэньні да РФ чатырох вобласьцяў Украіны.

Галоўныя пытаньні — ці ўступіць Беларусь у вайну сваім войскам, ці правядзе ў сябе мабілізацыю, ці прызнае далучэньне да Расеі чатырох вобласьцяў Украіны.

Але на пачатку перамоваў у Сочы Лукашэнка гаварыў зусім пра іншае: пра тое, што ня так ужо і шмат людзей паўцякалі з Расеі ад мабілізацыі; прыгадваў, што і зь Беларусі пасьля пратэстаў 2020 году зьехала пэўная колькасьць людзей, і ніякай бяды ня здарылася. Маўляў, тое, што і Беларусь, і Расея пазбаўляюцца ад такога кшталту асобаў — дык гэта нават і да лепшага.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Лукашэнка на сустрэчы з Пуціным у Сочы пра мабілізацыю: «Уцяклі 30 тысяч, ну 50 тысяч. Хай бягуць»

Словам, выказваўся як суўладар Расеі, гаварыў пра наступствы новай мабілізацыйнай палітычнай рэальнасьці для РФ. А што ж для Беларусі? У кантэксьце было сказана — «у нас мабілізацыяй палохаюць». Дык і што? Ці будзе яна? Прынамсі на пачатку перамоваў Лукашэнка пра гэта не сказаў нічога.

Перад гэтым, напрыканцы мінулага тыдня, сказаў, што мабілізацыі ў Беларусі ня будзе. Аднак і ў Сочы гэтую сваю заяву не абверг.

На мінулым тыдні міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей у інтэрвію францускаму тэлебачаньню заявіў, што прызнаньне Менскам так званых рэфэрэндумаў у 4 абласьцях Украіны залежыць ад «нацыянальных інтарэсаў».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Макей заявіў, што прызнаньне Менскам рэфэрэндумаў на акупаваных землях Украіны залежыць ад «нацыянальных інтарэсаў»

Не сказаў, што прызнаюць, не сказаў, што не прызнаюць. А Лукашэнка ў Сочы ва ўступным слове наагул не закрануў гэтую тэму.

Рэакцыю беларускай улады цікава параўнаць з рэакцыяй іншых дзяржаваў — прызнаных і непрызнаных. Краіны Захаду заявілі, што не прызнаюць вынікі квазірэфэрэндумаў, адразу ж, як толькі была агучаная гэтая ініцыятыва.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Сэрбія ня прыме вынікі псэўдарэфэрэндумаў на акупаваных Расеяй украінскіх тэрыторыях

Сэрбія, партнэр Расеі, сёньня заявіла, што «ня можа прыняць вынікі рэфэрэндуму ва ўкраінскіх рэгіёнах». Саюзьнік Расеі Казахстан таксама сёньня заявіў: «Што тычыцца правядзеньня самаабвешчанымі дзяржавамі ЛНР і ДНР і вайсковымі адміністрацыямі Запароскай і Херсонскай абласьцей рэфэрэндумаў аб далучэньні да Расеі, то Казахстан зыходзіць з прынцыпаў тэрытарыяльнай цэласнасьці дзяржаў, іх сувэрэннай роўнасьці і мірнага суіснаваньня».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Казахстан заявіў, што ў пытаньні рэфэрэндумаў на ўсходзе Ўкраіны зыходзіць «з прынцыпаў тэрытарыяльнай цэласнасьці дзяржаў»

Наўпрост не сказана, што не прызнае, але фармулёўкі наконт «самаабвешчаных дзяржаў» і «вайсковых адміністрацый», а зусім не наконт волевыяўленьня жыхароў гэтых рэгіёнаў, сьведчаць пра тое, што гаворка ідзе менавіта пра непрызнаньне.

Нарэшце, сёньняшняя ж рэакцыя сатэліта Расеі, самаабвешчанай Паўднёвай Асэтыі. Яе прэзыдэнт Алан Гаглоеў сказаў: «Кіраўніцтва і народ Рэспублікі Паўднёвая Асэтыя цалкам падтрымліваюць правядзеньне 23–27 верасьня 2022 году рэфэрэндумаў па пытаньні аб уваходжаньні ў склад Расейскай Фэдэрацыі ў Луганскай і Данецкай народных рэспубліках, Запароскай і Херсонскай абласьцях».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: З Расеі не выпускаюць людзей, якія падлягаюць мабілізацыі, — The Bell

Ясна і недвухсэнсоўна. Гэтаксама як і ў Сэрбіі, толькі з адваротным зьместам.

А беларуская афіцыйная пазыцыя — паміж пазыцыяй Казахстану і самаабвешчанай Паўднёвай Асэтыі. Паглядзім, будзем сачыць, прымем рашэньне на падставе «нацыянальных інтарэсаў».

Але важна, што менавіта паміж, што рэакцыя Лукашэнкі, беларускіх уладаў усё ж не такая, як бясспрэчнага сатэліта Расеі, які да таго ж ня мае шырокага міжнароднага прызнаньня.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Мабілізацыя, подкуп, халады. Як Пуцін хоча перамагчы Ўкраіну і ЭЗ

Лукашэнка і пасьля завяршэньня перамоваў з Пуціным сёньня не зрабіў заяваў, падобных да сёньняшніх заяваў Гаглоева.

Можа здарыцца, што зробіць заўтра, пасьлязаўтра, што зробіць пасьля афіцыйнага абвяшчэньня ў Расеі пра далучэньне чатырох вобласьцяў Украіны.

Выключаць гэтага нельга. Але і катэгарычна сьцьвярджаць гэта таксама не выпадае. Крым, дарэчы, Лукашэнка так і не наведаў пасьля заявы аб прызнаньні яго расейскім. У Маскве таксама ведаюць, што іншыя яе партнэры і саюзьнікі — міжнародна прызнаныя дзяржавы — не зьбіраюцца прызнаваць вынікі квазірэфэрэндумаў.

Зьнізіць статус Беларусі да статусу Паўднёвай Асэтыі — не відавочна, што гэта ў інтарэсах Масквы.

Гэтак жа і з мабілізацыяй у Беларусі. Матывам мабілізацыі ў Расеі быў недахоп жывой сілы ў расейскай арміі на полі бою. Уцягваньне беларускага войска ў вайну мела ваенны сэнс у сытуацыі, калі гэты дэфіцыт «гарматнага мяса» быў. Але і тады Лукашэнку не прымусілі паслаць беларусаў ваяваць.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Паралельная дыпляматыя. Пра што сьведчаць заявы Макея ў кулюарах ААН

Цяпер ваеннага сэнсу ў гэтым няма. Так ці інакш мабілізацыя дасьць Расеі шмат салдатаў. Палітычны сэнс уцягваньня Беларусі ў вайну наўпрост для Крамля мо і ёсьць. Але ён і раней быў. Аднак за апошнія 7 месяцаў ён ня стаў настолькі пільным, каб сапраўды яе ўцягнуць.

Бо з пункту гледжаньня Масквы ў гэтым ёсьць рызыкі. Ня тое каб там былі ўпэўненыя, што ў выпадку больш шчыльнага ўцягваньня Беларусі ў вайну краіна паўстане, а беларускае войска паверне зброю супраць Лукашэнкі і Пуціна. Але там ня ўпэўненыя, што гэтага не адбудзецца.

І тады давядзецца ўчыніць не мэтафарычную, а рэальную акупацыю Беларусі. А на гэта трэба войскі, гэта нясе з сабой дадатковыя міжнародныя выдаткі. Словам, ня факт, што для Масквы плюсы ад гэтага пераважаюць мінусы.

Калі б Лукашэнка сёньня ў Сочы заявіў: мы прызнаем вынікі рэфэрэндумаў у 4 вобласьцях Украіны, беларуская армія ўступае ў бой, далучаецца да расейскіх «братоў па зброі» ў «спэцыяльнай ваеннай апэрацыі», Беларусь праводзіць мабілізацыю, — тады мой аналіз быў бы абсалютна недарэчным і памылковым.

Але ён гэтага не заявіў. Значыць, няпэўнасьць захоўваецца, Беларусь яшчэ не ператварылася ў Паўднёвую Асэтыю. Заўтра, можа, і ператворыцца. Але сёньня — не.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.