У КДБ Беларусі не плянуюць вялікіх мерапрыемстваў з нагоды прафэсійнага сьвята, але віншаваньні прымаюць і даюць камэнтары. Кіраўнік прэсавай службы КДБ Валер Надтачаеў гэтак пракамэнтаваў крытыку апазыцыйных партыяў, якія кажуць, што КДБ служыць дзейнай уладзе, а не ўсяму народу:
(Надтачаеў: ) “На гэта магу сказаць толькі тое, што КДБ працуе ў межах прававога поля. Мы за яго не выходзім. Больш за тое, ужо ў назьве КДБ закладзеная неабходнасьць бараніць бясьпеку ад зьнешніх і ўнутраных пагрозаў”.
Аднаго зь лідэраў сацыя-дэмакратаў Мікалая Статкевіча асудзілі за арганізацыю мітынгу пратэсту. Ужо болей за год Мікалай Статкевіч знаходзіцца на гэтак званай “хіміі”, працуе ў калгасе, жыве ў інтэрнаце сярод няплатнікаў алімэнтаў і дробных злодзеяў. Статкевіч кажа, што днямі мясцовае КДБ усталявала адмысловую апаратуру, каб праслухоўваць ня толькі ягоныя тэлефонныя размовы, а ўвогуле размовы ў пакоі. Паводле апазыцыянэра, беларускі КДБ апраўдвае савецкую назву.
(Статкевіч: ) “Я супраць перакладу назвы КГБ на беларускую мову — мы ж не перакладаем НКВД, СС, гестапа. У гэтай арганізацыі вельмі сумная гісторыя, у якой ёсьць мала таго, чым можна ганарыцца. Спэцслужба беларускай незалежнай дзяржавы мусіць называцца па-іншаму, але пакуль што сучасны беларускі КДБ адпавядае, на жаль, сваёй назьве. На мой погляд, гэта проста апарат падаўленьня іншадумцаў. Яны ня служаць дзяржаве, а служаць захаваньню ўлады аднаго чалавека”.
У пачатку 2006 году КДБ арыштаваў актывістаў незарэгістраванай арганізацыі “Партнэрства”, якія спрабавалі наладзіць незалежнае назіраньне за прэзыдэнцкімі выбарамі. Арганізацыю зьвінавацілі ў падрыхтоўцы тэрактаў дзеля зьмены ўлады, але пазьней суд зьняў гэтае абвінавачаньне. Супрацоўнік КДБ Валер Надтачаеў бачыць у такім рашэньні суду прыкмету ягонай незалежнасьці. А вось падпалкоўнік КДБ у адстаўцы Валер Костка крытыкуе КДБ за ўмяшальніцтва ў палітычную барацьбу.
(Костка: ) “КДБ не павінен займацца палітычнай барацьбой унутры краіны. Але ў нас захавалася старая сыстэма, і таму КДБ як займаўся такімі справамі, гэтак і займаецца. У кіраўніцтва краіны няма палітычнай волі, каб адмяніць гэтую функцыю, і ў кіраўніцтве КДБ няма людзей, якія б гатовыя былі гэтую функцыю ліквідаваць”.
У першай палове 1990-х гадоў, калі Вярхоўным Саветам Беларусі кіраваў Станіслаў Шушкевіч КДБ удалося аддаць у падпарадкаваньне парлямэнту. Раней камітэтам кіраваў урад на чале зь Вячаславам Кебічам. Станіслаў Шушкевіч лічыць гэта істотным, але недастатковым крокам дзеля рэфармаваньня арганізацыі:
(Шушкевіч: ) “Яна фактычна заставалася аддзелам расейскага КДБ. Гэта было зразумела для ўсіх, але гэта адразу не мяняецца. Трэба было рабіць гэта паволі, а ламаць гэтую сыстэму не лічылі неабходным. Каб Вярхоўны Савет і хацеў гэта зрабіць, гэта было немагчыма. Гэта доўгая праца”.
У сучаснай Беларусі КДБ — не адзіная арганізацыя, якая займаецца пытаньнямі дзяржаўнай бясьпекі. Пэўныя функцыі ў гэтай галіне выконваюць Служба аховы прэзыдэнта, Савет бясьпекі, іншыя структуры. Між тым, КДБ па-ранейшаму лічыцца самай важнай структурай. Пасьля нарады Аляксандра Лукашэнкі з кіраўніцтвам КДБ напярэдадні выбараў ягоным указам КДБ узмацнілі, падвысілі заробкі. Паводле розных крыніцаў, супрацоўнікі органаў атрымліваюць ад 500 да 2000 даляраў.
(Надтачаеў: ) “На гэта магу сказаць толькі тое, што КДБ працуе ў межах прававога поля. Мы за яго не выходзім. Больш за тое, ужо ў назьве КДБ закладзеная неабходнасьць бараніць бясьпеку ад зьнешніх і ўнутраных пагрозаў”.
Аднаго зь лідэраў сацыя-дэмакратаў Мікалая Статкевіча асудзілі за арганізацыю мітынгу пратэсту. Ужо болей за год Мікалай Статкевіч знаходзіцца на гэтак званай “хіміі”, працуе ў калгасе, жыве ў інтэрнаце сярод няплатнікаў алімэнтаў і дробных злодзеяў. Статкевіч кажа, што днямі мясцовае КДБ усталявала адмысловую апаратуру, каб праслухоўваць ня толькі ягоныя тэлефонныя размовы, а ўвогуле размовы ў пакоі. Паводле апазыцыянэра, беларускі КДБ апраўдвае савецкую назву.
(Статкевіч: ) “Я супраць перакладу назвы КГБ на беларускую мову — мы ж не перакладаем НКВД, СС, гестапа. У гэтай арганізацыі вельмі сумная гісторыя, у якой ёсьць мала таго, чым можна ганарыцца. Спэцслужба беларускай незалежнай дзяржавы мусіць называцца па-іншаму, але пакуль што сучасны беларускі КДБ адпавядае, на жаль, сваёй назьве. На мой погляд, гэта проста апарат падаўленьня іншадумцаў. Яны ня служаць дзяржаве, а служаць захаваньню ўлады аднаго чалавека”.
У пачатку 2006 году КДБ арыштаваў актывістаў незарэгістраванай арганізацыі “Партнэрства”, якія спрабавалі наладзіць незалежнае назіраньне за прэзыдэнцкімі выбарамі. Арганізацыю зьвінавацілі ў падрыхтоўцы тэрактаў дзеля зьмены ўлады, але пазьней суд зьняў гэтае абвінавачаньне. Супрацоўнік КДБ Валер Надтачаеў бачыць у такім рашэньні суду прыкмету ягонай незалежнасьці. А вось падпалкоўнік КДБ у адстаўцы Валер Костка крытыкуе КДБ за ўмяшальніцтва ў палітычную барацьбу.
(Костка: ) “КДБ не павінен займацца палітычнай барацьбой унутры краіны. Але ў нас захавалася старая сыстэма, і таму КДБ як займаўся такімі справамі, гэтак і займаецца. У кіраўніцтва краіны няма палітычнай волі, каб адмяніць гэтую функцыю, і ў кіраўніцтве КДБ няма людзей, якія б гатовыя былі гэтую функцыю ліквідаваць”.
У першай палове 1990-х гадоў, калі Вярхоўным Саветам Беларусі кіраваў Станіслаў Шушкевіч КДБ удалося аддаць у падпарадкаваньне парлямэнту. Раней камітэтам кіраваў урад на чале зь Вячаславам Кебічам. Станіслаў Шушкевіч лічыць гэта істотным, але недастатковым крокам дзеля рэфармаваньня арганізацыі:
(Шушкевіч: ) “Яна фактычна заставалася аддзелам расейскага КДБ. Гэта было зразумела для ўсіх, але гэта адразу не мяняецца. Трэба было рабіць гэта паволі, а ламаць гэтую сыстэму не лічылі неабходным. Каб Вярхоўны Савет і хацеў гэта зрабіць, гэта было немагчыма. Гэта доўгая праца”.
У сучаснай Беларусі КДБ — не адзіная арганізацыя, якая займаецца пытаньнямі дзяржаўнай бясьпекі. Пэўныя функцыі ў гэтай галіне выконваюць Служба аховы прэзыдэнта, Савет бясьпекі, іншыя структуры. Між тым, КДБ па-ранейшаму лічыцца самай важнай структурай. Пасьля нарады Аляксандра Лукашэнкі з кіраўніцтвам КДБ напярэдадні выбараў ягоным указам КДБ узмацнілі, падвысілі заробкі. Паводле розных крыніцаў, супрацоўнікі органаў атрымліваюць ад 500 да 2000 даляраў.
