На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста ў праекце «Беларусь пасьля 26 студзеня» адказвае журналістка, аўтарка грамадзка-палітычных Youtube-праектаў «Мне тоже не нравится» i «Часики тикают» Яўгенія Сугак.
— У апошнім летась выпуску «Часики тикают» вы з калегамі абмяркоўвалі, ці будзе Аляксандар Лукашэнка ўдзельнічаць у мірных перамовах па Ўкраіне, якія, хутчэй за ўсё, ініцыюе прэзыдэнт ЗША Дональд Трамп. Вы ў перадачы выказалі думку, што ўдзел Лукашэнкі ў такіх перамовах быў бы станоўчай зьявай. Дарэчы, такую думку выказаў і Зянон Пазьняк. А ці запросяць Лукашэнку на гэтыя перамовы?
— Я думаю, што «запросяць» — гэта не зусім правільнае слова ў такой сытуацыі. Наўпрост запрашаць яго ніхто ня будзе. Магчыма, ён зможа паехаць у статусе «Пуцін плюс». Калі Пуцін за яго ўпішацца, то ёсьць шанцы, што Лукашэнка там зьявіцца. І зразумела, што не на першых этапах гэтых перамоваў. На першых этапах яму там рабіць няма чаго. Але на наступных, калі Пуцін закіне слова, Лукашэнка можа і зьявіцца. Лукашэнка ўвесь час заяўляе, што ніякіх перамоваў безь Беларусі не павінна быць. Я думаю, што гэта накіравана на Пуціна ў першую чаргу. Захад гэтага ня чуе і ўвогуле кепска памятае пра існаваньне Лукашэнкі.
— А калі фармат перамоваў будзе прадугледжваць удзел суседзяў, усяго рэгіёну — а гэта Малдова, Вугоршчына, Славаччына, Румынія, Польшча? У 1919 годзе на мірных перамовах у Вэрсалі па выніках Першай сусьветнай вайны ўдзельнічалі прадстаўнікі нават Бразыліі і Тайлянду. Калі фармат будзе такі, то чаму б і не Беларусь?
— Ну, калі справа дойдзе да фармату настолькі адкрытай «вечарынкі», то так — хутчэй за ўсё, Лукашэнка туды таксама прасунецца. Але напачатку гэта, мяркую, будуць ЗША і Расея, потым — ЗША, Украіна і Расея. На гэтым этапе Лукашэнкі там, зразумела, ня будзе. А вось на наступных, шырэйшых, — чаму б і не? Гэта да пэўнай ступені можа быць выгадна і Ўкраіне.
Цяпер Кіеў даволі рэзка адрэагаваў на заяву намесьніка кіраўніка МЗС Беларусі Юрыя Амбразевіча, які заклікаў запрасіць Беларусь да ўдзелу ў мірных перамовах. Украінцы адказалі: «А што вам увогуле там рабіць? Хто вы ўвогуле такія?». Але насамрэч Лукашэнка мог бы стаць для Ўкраіны там карысным, мог бы папрасіць нешта для Ўкраіны ў Пуціна.
— Яўгенія, а зараз па сутнасьці вашага ўжо не прагнозу, а пажаданьня. Вы сказалі, што было б добра, калі б Лукашэнка ўдзельнічаў у мірных перамовах. А што ў гэтым добрага? Гэта як-ніяк міжнароднае прызнаньне дыктатара, прызнаньне яго ў якасьці лідэра Беларусі.
— Я не лічу, што ўдзел у перамовах — гэта прызнаньне Лукашэнкі. Гэта перабольшаньне — меркаваць, што калі ён будзе ўдзельнічаць у мірных перамовах, дык перад ім адчыняцца ўсе дзьверы. Не, не адчыняцца. Што да супадзеньня маёй думкі з думкай Зянона Станіслававіча — не заўсёды мае меркаваньні супадаюць зь ягонымі, пры ўсёй маёй да яго павазе.
Але я мяркую, што палітыкі дэмакратычных сілаў у жаданьні задушыць Лукашэнку забываюцца на тое, што часам тое, што добра для Лукашэнкі, добра і для Беларусі. А часам і наадварот. Таму мы павінны ўсё ж думаць ня толькі пра тое, як усімі сіламі зрабіць дрэнна для Лукашэнкі, але і пра тое, як зрабіць добра для Беларусі. Калі ўдзел Лукашэнкі ў гэтых мірных перамовах зможа адкрыць для Беларусі новыя магчымасьці, то я — за.
Мяркую, удзел Лукашэнкі ў гэтых перамовах зрабіў бы магчымымі наступныя перамовы Лукашэнкі з Захадам, ужо не датычныя Ўкраіны. І гэта таксама было б добра для Беларусі, бо азначала б вызваленьне палітвязьняў ці часткі палітвязьняў. А таксама частковае зьняцьцё санкцыяў, што для грамадзянаў Беларусі таксама шмат у чым добра і карысна.
— Аляксандар Лукашэнка ў навагоднім віншаваньні сказаў загадкавую фразу: «Зьмена пакаленьняў завершыцца ў найбліжэйшыя гады». Гучала дзіўна: зьмена пакаленьняў адбываецца ўвесь час. Але варта прыгадаць прагноз удзельніка вашага праекту «Часики тикают» Рыгора Астапені, што пасьля выбараў 2025 году пачнецца працэс павольнага транзыту ўлады. Можа, словы Лукашэнкі ў навагоднім віншаваньні — якраз пра гэта?
— Нам даводзіцца шукаць нейкія шыфры і думаць пра тое, што ж меў на ўвазе Лукашэнка ў навагоднім звароце. Але важна не дашукацца, як паважаны Сяргей Чалы знайшоў у рэпартажы БелТА намёк на тое, што Лукашэнка ня пойдзе на выбары ў 2025 годзе. Але мы ўсё роўна будзем жыць гэтай надзеяй, што нешта будзе адбывацца і Лукашэнка больш ня будзе прэзыдэнтам. Нядаўна мы здымалі выпуск «Мне тоже не нравится» пра вынікі 2024 году, і мой калега Фёдар Паўлючэнка, галоўны рэдактар ReformNews, выказаў меркаваньне, што Лукашэнка ўжо рыхтуе Колю нам на замену, бо Коля нядаўна сказаў, што ён копія свайго бацькі.
Я ня з тых людзей, якія чапляюцца за спадзяваньні. 5 гадоў праляцяць вельмі хутка. Яшчэ нядаўна быў дваццаты год, і мы думалі, што праз два месяцы ўсё скончыцца. А ў выніку, глядзіце — ужо 2025-ы, а мы ўсё гэта дагэтуль абмяркоўваем. Таму — хацелася б, але я ня буду, не бяруся рабіць такіх яскравых прагнозаў.
Форум