Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Расея наступае, Украіна працягвае супрацьстаяць. Вайна становіцца больш цяжкай для Кіева


Жыхар Пакроўску едзе на ровары каля разбуранага моста недалёка ад лініі фронту ў Данецкай вобласьці. Гэта адзін з самых напружаных кірункаў
Жыхар Пакроўску едзе на ровары каля разбуранага моста недалёка ад лініі фронту ў Данецкай вобласьці. Гэта адзін з самых напружаных кірункаў

Аточаныя, зьнясіленыя, абяскроўленыя ўкраінскія сілы спрабуюць стрымаць расейскае войска, якое мае колькасную перавагу і вялікую агнявую моц. Расейская армія дэманструе агульную наступальную перавагу на ўсходзе Ўкраіны сярод замерзлых палёў і акопаў у гразі.

Нягледзячы на ціск, які павялічваецца наконт перамоў паміж Кіевам і Масквой, Крэмль і кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін не дэманструюць інтарэсу да кампрамісаў або абмеркаваньня ўмоў спыненьня агню, якія маглі б задаволіць Украіну і яе заходніх партнэраў, піша карэспандэнт Радыё Свабода Майк Экель.

«Вайна зьмяніла кірунак на карысьць Расеі, якая пастаянна выкарыстоўвае свае перавагі ва ўзбраеньні і жывой сіле. Пакуль што няма прычын для Расеі ісьці на перамовы, бо [Пуцін], імаверна, верыць у магчымасьць перамогі, якая, паводле яго, азначае падпарадкаваньне Ўкраіны», — заявіў Макс Бэргман, дырэктар праграмы ў пытаньнях Эўропы, Расеі і Эўразіі Цэнтру стратэгічных і міжнародных дасьледаваньняў у Вашынгтоне.

Свабода паспрабавала высьветліць, як выглядае сытуацыя на полі бою ў пачатку новага году.

Пакроўск, горад з даваенным насельніцтвам у 60 тысяч чалавек, зьяўляецца найбольш важным пунктам, дзе ўкраінская абарона рызыкуе пацярпець паражэньне пад ціскам няспыннага расейскага наступу. Аднак гэта далёка не адзінае такое месца.

Пакроўск

У мірны час гэты горад на захадзе Данеччыны быў вядомы сваім вугальнымі шахтамі, коксахімічнымі і мэталюргічнымі заводамі. Апроч таго, тут знаходзіўся ключавы чыгуначны вузел і перакрыжоўваліся некалькі асноўных дарог. Пакроўск таксама вядомы як горад, дзе кампазытар Мікола Леантовіч у пачатку ХХ стагодзьдзя напісаў шчадроўку, вядомую ва Ўкраіне як «Щедрик», а ва ўсім сьвеце як Carol of the Bells.

Пасьля захопу Аўдзееўкі расейскія войскі пачалі рухацца на захад і паўночны захад, каб перарэзаць украінскія лягістычныя шляхі.

Дарога E50, якая ідзе на захад, злучае Пакроўск зь вялікім абласным цэнтрам Дніпро, чацьвёртым па велічыні горадам Украіны. Аўтадарога Т0504, якая ідзе на ўсход і паўночны ўсход, злучае Пакроўск з Канстанцінаўкай, яшчэ адным вялікім чыгуначным вузлом, які Расея імкнецца захапіць.

«Пакроўскі кірунак застаецца адным з найбольш напружаных і супярэчлівых кірункаў у тэатры баявых дзеяньняў. Пасьля няздольнасьці захапіць горад расейскія сілы вярнуліся да знаёмай тактыкі: флянгавых манэўраў», — адзначаецца ў справаздачы Frontelligence Insight, аналітычнай арганізацыі, кіраўніком якой зьяўляецца колішні ўкраінскі афіцэр запасу.

«Праціўнік цяпер разьлічвае на баі ў Пакроўску і спрабуе абысьці горад і разарваць ланцугі паставак», — заявіў 2 студзеня ў эфіры тэлемаратону сьпікер апэратыўна-стратэгічнай групоўкі войск «Хорціца» Віктар Трэгубаў.

Ліям Колінз, палкоўнік у адстаўцы арміі ЗША, гаворыць, што расейскія войскі могуць спрабаваць абысьці Пакроўск, бо сьпяшаюцца захапіць як мага больш тэрыторыі да якіх-небудзь мірных перамоў. Менавіта Пакроўск знаходзіцца прыблізна за 18 кілямэтраў ад адміністрацыйнай мяжы паміж Данецкай і Днепрапятроўскай вобласьцямі.

Найбольш імаверна, сказаў ён, што расейцы хочуць пазьбегнуць жорсткіх баявых дзеяньняў у гарадзкіх умовах, як гэта, напрыклад, адбылося ў шматмесячнай барацьбе за горад Бахмут.

«Расейцы, як амаль любая армія, хацелі б абысьці горад, перакрыць лініі пастаўкі байцам унутры, перачакаць і прымусіць іх здацца без асаблівага бою», — сказаў Колінз, аўтар кнігі «Разуменьне вайны ў гарадах».

Курахава

Прыблізна за 30 кілямэтраў на поўдзень ад Пакроўску ўкраінскія войскі спрабавалі выкарыстаць Курахаўскае вадасховішча, якое перакрывае раку Воўча, і сумежныя водныя шляхі, каб запаволіць прасоўваньне расейцаў, якія ў канцы лістапада і ў сьнежні прасунуліся ўздоўж паўночнага боку вадасховішча. Дамба была часткова разубураная, але незразумела, якім бокам, Украінай ці Расеяй.

На паўднёвым узьбярэжжы вадасховішча ўкраінскія войскі аслабілі кантроль над Курахавым, на які расейскія войскі наступалі з усходу, і толькі прамысловыя раёны ў заходняй частцы горада застаюцца пад кантролем Украіны. З паўднёвага захаду расейскія войскі таксама пагражалі трасе Н15 Данецк — Запарожжа, галоўнаму шляху паставак, што ідзе на захад ад Курахава.

Курахава, Данецкая вобласьць
Курахава, Данецкая вобласьць

Конрад Музыка, польскі вайсковы аналітык, які рэгулярна наведвае Ўкраіну, сказаў, што ранейшыя праблемы Ўкраіны з мабілізацыяй сталі відавочныя ў абароне Курахавага.

«Хоць рэльеф у гэтым рэгіёне спрыяе абаронным апэрацыям праз наяўнасьць водных шляхоў, няхватка ўкраінскага асабовага складу перашкаджае цалкам выкарыстаць гэтыя прыродныя асаблівасьці, каб спыніць прасоўваньне Расеі. Гэтая нястача жывой сілы таксама абмяжоўвае іхную здольнасьць контратакаваць, якая магла б парушыць расейскі імпульс у гэтым раёне», — напісаў ён на плятформе X.

«Абарона Курахавага фактычна асуджаная, — мяркуе кіеўскі вайсковы аналітык Міхайла Жырохаў. — І цяпер яго абарона падтрымліваецца толькі з палітычных меркаваньняў. Падзеньне горада было б кепскім падарункам для Офісу прэзыдэнта, гэта вельмі істотна зьнізіла б рэйтынг даверу», — дадаў ён.

Даліна Мокрыя Ялы

Далей на захад ад Курахавага рака Мокрыя Ялы цячэ на поўдзень і абыходзіць некалькі населеных пунктаў, уключаючы Вялікую Навасёлку.

У часе контранаступу ў 2023 годзе ўкраінскія войскі ў некалькіх месцах наступалі, у тым ліку ўздоўж даліны Мокрыя Ялы, і прасоўваліся на поўдзень ад Вялікай Навасёлкі, на ўсходнім беразе ракі. Але, як і агульны контранаступ, той наступ быў няўдалым, бо расейская абарона была добра падрыхтаваная.

У пачатку сьнежня расейскія войскі ўвайшлі ва ўсходнюю частку Вялікай Навасёлкі і вышэй па цячэньні ўкраінскія войскі ажыцьцявілі контратаку і аднавілі кантроль над сялом Новы Комар, празь якое праходзіць важная дарога O0509 з поўначы на поўдзень — яна мае пераправу цераз раку на поўнач ад Вялікай Навасёлкі.

Але, згодна са зьвесткамі з адкрытых крыніц і ўкраінскімі і расейскімі справаздачамі, за сяло працягваюцца баі, а дарогу O0509 абстрэльвае расейскія артылерыя і дроны, што абмяжоўвае магчымасьці Ўкраіны папаўняць запасы.

Куршчына

Украінскае камандаваньне ў мінулым адзначылася інавацыйнай тактыкай і імправізацыяй. Адпор вялікім расейскім сілам у часе абароны Кіева ў першыя дні поўнамаштабнага ўварваньня агаломшыў шмат каго, у тым ліку Крэмль.

Крэатыўнасьць Украіны на Чорным моры дапамагла мінімізаваць там эфэктыўнасьць Расеі.

Жнівеньская апэрацыя ў расейскую Курскую вобласьць таксама адпавядае гэтай мадэлі. Але яна не змагла дасягнуць галоўнай мэты: аслабіць ціск у іншых месцах і прымусіць Расею адвесьці адтуль свае падразьдзелы.

Тым часам Расея зрабіла ўласны сюрпрыз: увяла на поле бою тысячы паўночнакарэйскіх вайскоўцаў, крок, які сам па сабе дапамагае паслабіць ціск на мабілізацыю ўнутры Расеі. Хоць амэрыканскія афіцыйныя асобы ў мінулым месяцы заявілі, што Паўночная Карэя панесла значныя страты, паўночнакарэйскія вайскоўцы адыгралі значную ролю, каб украінскую абарону ў горадзе Суджа Курскай вобласьці адціснуць назад да мяжы.

Гэта пагражае ўкраінскім пастаўкам, якія ідуць з поўдня празь мяжу.

Увогуле, паводле ацэнак, украінскія сілы страцілі больш за палавіну тэрыторыі, якую яны ўзялі пад кантроль на Куршчыне летам 2024 году.

Урэшце, гэта можа перашкодзіць выкананьню яшчэ адной мэты, якую ўкраінскі Генштаб спадзяваўся атрымаць ад апэрацыі: выкарыстаць захопленую тэрыторыю Расеі яе элемэнт гандлю на будучых перамовах.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Форум

Камэнтаваць тут можна праз Disqus. Калі вы ў Беларусі, любы камэнтар можа быць падставай для перасьледу з боку ўладаў.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG