Пра вяртаньне дзяцей паведаміў дабрачынны фонд Save Ukraine.
«Дзеці, якіх выкралі расейцы ў Херсонскай і Харкаўскай абласьцях, нарэшце перасеклі мяжу. Цяпер яны ў бясьпецы. Празь некалькі месяцаў расстаньня яны нарэшце сустрэнуцца са сваімі сем’ямі», — напісаў кіраўнік фонду Мікалай Кулеба ў сваім фэйсбуку.
Гэта ўжо пятая выратавальная місія фонду, сказалі на прэс-канфэрэнцыі кіраўніка фонду Save Ukraine. Кулеба адзначыў, што бацькі, якія хочуць вярнуць дзяцей, сутыкаюцца з працяглымі і шматразовымі допытамі з боку ФСБ. Ён адзначыў, што з кожнай місіяй ціск з боку расейскіх сілавікоў павялічваецца.
«Яны зразумелі, што кожнае дзіця, якое вяртаецца, — гэта безумоўны доказ іх злачынстваў», — сказаў Кулеба ў камэнтары выданьню «РБК-Украіна».
Кіраўнік фонду таксама паведаміў, што ў краіну павінны былі вярнуцца 33 дзіцяці, але вярнулася толькі 31 дзіця.
«На жаль, бабуля, якая павінна была забраць двух дзяцей, памерла падчас гэтай місіі», — растлумачыў ён, дадаўшы, што зараз ва Ўкраіну неабходна вярнуць цела гэтай жанчыны. Вернуць і дзяцей, якіх яна павінна была забраць.
Па словах Кулебы, расейцы трымалі дзяцей за плотам і дазвалялі бацькам праходзіць ва ўстанову з камэрамі толькі па адным.
«Усе дзеці, якіх яны вярталі, гавораць аб тым, што ніхто ніякім чынам не спрабаваў знайсьці іх бацькоў. Мы шукалі гэтых дзяцей, а гэта было вельмі цяжка, бо ёсьць дзеці, дзе за 5 месяцаў было зьменена 5 розных месцаў знаходжаньня: іх кідалі з аднаго лягеру ў іншы. Ёсьць вельмі шмат сьведчаньняў таго, што з гэтымі дзецьмі там адбывалася», — распавёў кіраўнік фонду падчас прэс-канфэрэнцыі.
Раней фонд Save Ukraine вярнуў 17 дзяцей з Херсонскай і Харкаўскай абласьцей, якіх вывезьлі з акупаваных тэрыторый нібыта ў летні лягер у Крыме, дзе іх утрымлівалі паўгода.
Адзін зь дзяцей — 16-гадовы Віталь — распавёў аб умовах, у якіх дзеці жылі ў акупаваным Крыме. У прыватнасьці, аб цялесных пакараньнях, якім падвяргалі дзяцей з праўкраінскімі поглядамі. Па словах хлопчыка, у лягеры «Мара» ў Еўпаторыі дзяцей білі жалезным кійком, трымалі па некалькі гадзін у падвале, прымушалі сьпяваць гімн Расеі і паднімаць расейскі сьцяг. У пакоях, дзе трымалі дзяцей, не было сьвятла.
Пазьней The Insider выявіў асобу сілавіка, які запалохваў і ўжываў гвалт у дачыненьні вывезеных украінскіх дзяцей. Па дадзеных выданьня, гэта былы супрацоўнік «Беркуту» Валерый Астахаў, які ўдзельнічаў у падзеях на Майдане з боку сілавікоў тагачаснага прэзыдэнта Ўкраіны Віктара Януковіча. Да анэксіі Крыму ён працаваў у МУС Украіны, затым прыняў расейскае грамадзянства і перайшоў на службу МУС Расеі ў Еўпаторыі.
Журналістка The Insider паказала фатаграфіі Астахава хлопчыку, які расказаў пра зьбіцьцё ўкраінскіх дзяцей у лягеры, і ён апазнаў Астахава.
Расейскія ўлады сьцьвярджаюць, што, вывозячы дзяцей, ратуюць іх ад абстрэлаў. Аднак вядома аб выпадках усынаўленьня такіх дзяцей у Расеі, што прама супярэчыць міжнародным канвэнцыям. На дзіцячага амбудсмэна Расеі Марыю Львову-Бялову, як і на прэзыдэнта краіны Ўладзіміра Пуціна Міжнародны крымінальны суд выдаў ордэры на арышт.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
