29 чэрвеня на саміце ў Мадрыдзе кіраўнік NATO Енс Столтэнберг адзначыў, што перад арганізацыяй паўсталі найвялікшыя выклікі з часоў ІІ сусьветнай вайны. У канцэпцыі Паўночнаатлянтычны альянс выказаўся адносна Расеі і Кітаю. Дэклярацыя краін-членаў складаецца з 22 пунктаў.
«Мы ўхвалілі новую Стратэгічную канцэпцыю. У ёй апісваецца асяродзьдзе бясьпекі, зь якім сутыкаецца Альянс, пацьвярджаюцца нашы каштоўнасьці і апісваецца ключавая мэта і найвялікшая адказнасьць NATO па забесьпячэньні нашай калектыўнай абароны на аснове 360-градуснага падыходу. Дакумэнт вызначае тры асноўныя задачы NATO — стрымліваньне і абарону; прадухіленьне крызісаў і кіраваньне імі; і каапэратыўная бясьпека. У наступныя гады мы будзем кіравацца гэтым у нашай працы у духу трансатлянтычнай салідарнасьці».
Адзін з вынікаў саміту ў тым, што NATO павялічыць кантынгент васьмі батальённых груп на ўсходзе Эўропы да брыгад і сіл рэагаваньня з 40 да 300 тысяч чалавек.
NATO пра Расею
«Расейская Фэдэрацыя зьяўляецца найбольш значнай і непасрэднай пагрозай бясьпецы саюзьнікаў, міру і стабільнасьці ў эўраатлянтычным рэгіёне. Яна імкнецца стварыць сфэры ўплыву і прамога кантролю з дапамогай прымусу, падрыўной дзейнасьці, агрэсіі і анэксіі, выкарыстоўвае звычайныя, кібэр- і гібрыдныя сродкі супраць нас і нашых партнэраў. Вайсковая рыторыка і даказаная гатоўнасьць выкарыстоўваць сілу для дасягненьня сваіх палітычных мэтаў падрываюць заснаваны на правілах міжнародны парадак».
Таксама ў тэксьце адзначана, што Расея мадэрнізуе свае ядзерныя сілы і пашырае свае новыя разбуральныя сыстэмы падвойнай дастаўкі, адначасова выкарыстоўваючы прымусовую ядзерную сыгналізацыю. Гэта накіравана на дэстабілізацыю краін на ўсходзе і поўдні Альянсу. На Крайняй Поўначы здольнасьць сарваць падмацаваньне саюзьнікаў і свабоду суднаходзтва праз Паўночную Атлянтыку — стратэгічны выклік для Альянсу.
«Нарошчваньне маскоўскіх войскаў, у тым ліку ў рэгіёнах Балтыйскага, Чорнага і Міжземнага мора, разам з вайсковай інтэграцыяй зь Беларусьсю кідаюць выклік нашай бясьпецы і інтарэсам», — дадалі ў NATO.
Пры гэтым у тэксьце адзначаюць, што NATO не імкнецца да канфрантацыі і не ўвасабляе пагрозы для Расеі, аднак будзе «адказна рэагаваць на расейскія пагрозы і варожыя дзеяньні». Абяцаюць значна ўзмацніць стрымліваньне і абарону для ўсіх саюзьнікаў, павысіць устойлівасьць супраць расейскага прымусу.
«У сьвятле яе варожай палітыкі і дзеяньняў, мы ня можам лічыць Расейскую Фэдэрацыю нашым партнэрам. Тым ня менш, мы па-ранейшаму гатовыя захаваць адкрытыя каналы сувязі з Масквой, каб кіраваць і зьмякчаць рызыкі, прадухіляць эскаляцыю і павышаць празрыстасьць. Мы імкнемся да стабільнасьці і прадказальнасьці ў эўраатлянтычнай прасторы».
NATO пра Кітай
У Альянсе лічаць, што «заяўленыя амбіцыі і палітыка прымусу Кітайскай Народнай Рэспублікі кідаюць выклік інтарэсам, бясьпецы і каштоўнасьцям», што дэкляруе NATO.
«КНР выкарыстоўвае шырокі спэктар палітычных, эканамічных і ваенных інструмэнтаў для павелічэньня сваёй глябальнай прысутнасьці і магутнасьці праектаў, застаючыся непразрыстым адносна сваёй стратэгіі, намераў і вайсковага нарошчваньня. Шкоднасныя гібрыдныя і кібэрапэрацыі КНР і яе канфрантацыйная рыторыка і дэзынфармацыя нацэлены на саюзьнікаў і шкодзяць бясьпецы Альянсу».
Кітай імкнецца кантраляваць ключавыя тэхналягічныя і прамысловыя сэктары, крытычную інфраструктуру, а таксама стратэгічныя матэрыялы і ланцужкі паставак. Ён выкарыстоўвае свае эканамічныя рычагі для стварэньня стратэгічных залежнасьцяў і ўзмацненьня ўплыву, імкнецца падрываць заснаваны на правілах міжнародны парадак, у тым ліку ў касьмічнай, кібэр- і марской сфэрах.
«Паглыбленьне стратэгічнага партнэрства паміж Кітаем і Расеяй і іх узаемныя спробы падарваць заснаваны на правілах міжнародны парадак супярэчаць нашым каштоўнасьцям і інтарэсам. Мы па-ранейшаму адкрыты для канструктыўнага ўзаемадзеяньня з КНР, у тым ліку дзеля стварэньня ўзаемнай празрыстасьці, з мэтай абароны інтарэсаў бясьпекі Альянсу».
Таксама ў NATO адзначылі, што будуць надалей, як і з Расеяй, дыпляматычным шляхам спрабаваць ліквідаваць напружанасьць.
Што яшчэ гаворыцца ў Дэклярацыі
У дакумэнце дзяржавы-члены Альянсу пацьвердзілі намер надалей працаваць у межах празрыстасьці, шанаваць прынцыпы гендэрнай роўнасьці і адзначылі прагрэс у справах умацаваньня бясьпекі Альянсу.
Гаворыцца там і пра краіны, якія маюць статус партнэра NATO.
«У сьвятле абстаноўкі бясьпекі, якая зьмянілася ў Эўропе, мы прынялі рашэньне аб новых мерах па актывізацыі індывідуальнай палітычнай і практычнай падтрымкі партнэрам, у тым ліку Босьніі і Герцагавіне, Грузіі і Малдове», — сказана ў адным з пунктаў Дэклярацыі NATO.
Фінляндыя і Швэцыя атрымалі афіцыйныя запрашэньні на ўступленьне ў арганізацыю. Раней краіны дамовіліся з Турэччынай, падпісаўшы мэмарандум — Анкара абяцала не пярэчыць плянам дзьвюх паўночных краін уступіць у Альянс.
