Удар быў нанесены ў той момант, калі вакзал быў запоўнены мірнымі жыхарамі, гатовымі да эвакуацыі. 57 чалавек загінулі. Пра тое, што ў Краматорску прымянілі ракету з касэтнай боегалоўкай, амаль адразу пасьля трагедыі заявіў кіраўнік Данецкай абласной вайсковай адміністрацыі Павал Кірыленка. Пазьней гэта пацьвердзілі і сэпаратысты з самаабвешчанай «ДНР» — праўда, яны вінавацілі ў абстрэле вакзала ўкраінскіх сілавікоў.
Касэтныя (ці клястарныя) боепрыпасы прызначаны ў першую чаргу для зьнішчэньня не будынкаў ці бранятэхнікі, а жывой сілы ці лёгкіх канструкцый. Пры выбуху яны раскідаюць драбнейшыя баявыя элемэнты, якія пазьней (часам значна пазьней) таксама самастойна выбухаюць.
Узбраеньне асуджаецца ААН як негуманнае і забароненае міжнародным пагадненьнем, якое падпісалі больш за сто краін сьвету. Праўда, ня ўсе дзяржавы далучыліся да пагадненьня: сярод такіх — Расея, ЗША, Ізраіль, Кітай і Ўкраіна.
Доказы BBC
Сярод доказаў — сьведчаньні карэспандэнтаў выданьня, якія наведалі вакзал пасьля ўдару. Выяўленыя імі сьляды на зямлі і пашкоджаньні ясна сьведчаць аб ужываньні касэтных боепрыпасаў. Паводле ацэнак экспэртаў, невялікія адтуліны, якімі было сьпярэшчана ўсё на месцы выбуху, характэрныя менавіта для касэтных баепрыпасаў.
Відавочцы выбуху расказалі карэспандэнтам Washington Post, якія прыбылі на месца падзей аднымі з першых, што спачатку раздаўся моцны выбух, а пасьля яго — некалькі менш магутных воплескаў. Па словах экспэртаў, гукавое суправаджэньне ўдару таксама адпавядае таму, як дзейнічае касэтны зарад.
Тактычныя ракетныя комплексы «Точка-У» ёсьць на ўзбраеньні як Расеі, так і Ўкраіны.
Кіеў і заходнія выведкі сьцьвярджаюць, што расейскі бок ужываў такія снарады на Данбасе з самага пачатку канфлікту на ўсходзе Ўкраіны і працягвае ўжываць у цяперашняй вайне. Масква гэтыя сьцьвярджэньні пасьлядоўна абвяргае.
Раней у BBC абверглі датычнасьць да відэа пра абстрэл Краматорску, апублікаванага зь лягатыпам BBC, дзе сьцьвярджалася, што ўдар нанесьлі ўкраінскія вайскоўцы. Рэдакцыя назвала гэта «фэйкам», заклікаўшы чытачоў правяраць праўдзівасьць відэа і іншых матэрыялаў пад лягатыпам BBC на афіцыйных старонках кампаніі ў інтэрнэце.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
