Лойка перамог: гімназію № 4 абавязалі вярнуцца да беларускай мовы
Фрунзенскае ўпраўленьне адукацыі Менску абавязала адміністрацыю адзінай у раёне беларускамоўнай гімназіі № 4 унесьці папраўкі ў статут.
Летась, не паінфармаваўшы папярэдне бацькоў школьнікаў, дакумэнт адкарэктавалі: да беларускай мовы навучаньня дадалі расейскую. Гэта выклікала незадавальненьне часткі бацькоў, якія запатрабавалі тлумачэньняў ад кіраўніцтва гімназіі.
Калектыўны зварот больш чым трох дзясяткаў бацькоў навучэнцаў гімназіі № 4 разгледжаны ва Ўпраўленьні адукацыі Фрунзенскага раёну Менску. У лісьце перадусім зьвярталася ўвага на некарэктныя і ўзаемасупярэчлівыя пункты, якія зьявіліся ў статуце ў выніку мінулагодняй праўкі. Так, у апошняй рэдакцыі ад 6 жніўня 2012 году асноўнымі мовамі навучаньня і выхаваньня ўказаны беларуская і расейская (дагэтуль была беларуская).
Яшчэ 21 лютага, у Міжнародны дзень абароны роднай мовы, вядомы скульптар Гэнік Лойка выйшаў да ўстановы, дзе вучыліся і вучацца трое ягоных дзяцей, з плякатам «Віншуем з Міжнародным днём абароны роднай мовы! Гімназія № 4 была апошняй беларускамоўнай школай». Неўзабаве Лойку затрымалі і ў той жа дзень асудзілі на 5 сутак адміністрацыйнага арышту за «парушэньне правілаў арганізацыі і правядзеньня масавага мерапрыемства».
Тым часам бацькі школьнікаў распачалі збор подпісаў за перагляд моўнай часткі статуту.
«Мы, бацькі навучэнцаў усіх трох ступеняў, а таксама тыя, хто мяркуе аддаць дзяцей у гімназію ў 2013–2014 навучальным годзе, занепакоеныя юрыдычным і фактычным статусам беларускай мовы ў гімназіі. Мы выбіралі гімназію № 4 не ў апошнюю чаргу таму, што яна пазыцыянуецца як установа зь беларускай мовай навучаньня і выхаваньня. Аднак апошнія фармальныя зьмены ў статуце як лякальным нарматыўным прававым акце, які рэгулюе дзейнасьць гімназіі, сьведчаць пра невядомыя нам пляны скасаваньня такога статусу», — гаворыцца ў лісьце на імя дырэктара гімназіі Юрыя Бандарэнкі і ягоных куратараў у сфэры адукацыі.
На падставе звароту чыноўнікі ад адукацыі абавязалі гімназічную адміністрацыю пакінуць беларускую мову адзінай у гімназіі. За подпісам начальніка Ўпраўленьня адукацыі Фрунзенскага раёну Ірыны Чарняўскай паведамляецца: да 15 красавіка кіраўніцтва гімназіі мусіць зьвярнуцца ў Камітэт адукацыі Менгарвыканкаму з хадайніцтвам, каб унесьці ў статут адпаведныя зьмены.
Гэнік Лойка, які і пасьля адбыцьця пакараньня застаецца пасьлядоўным абаронцам роднай мовы, усьцешаны станоўчым адказам, аднак дамагаецца тлумачэньня статусу беларускамоўнай школы ў шырэйшым кантэксьце:
«Мы задаволеныя, што ёсьць такі адказ, што нам пайшлі насустрач. Безумоўна, гэта добра. Тым ня меней на гэтым ня трэба спыняцца, бо неабходна дамагацца поўнай яснасьці ў юрыдычным аспэкце — што сабой насамрэч уяўляе беларускамоўная школа?»
Гэнік Лойка зь бюстам Уладзімера Караткевіча, падараваным гімназіі № 4
Спадар Лойка кажа, што адказ Упраўленьня адукацыі Фрунзенскага раёну Менску мае палавіністы характар. Адпачатку падпісанты звароту выступалі за тое, каб беларуская мова была асноўнай мовай ня толькі навучаньня і выхаваньня, але і ўсіх відаў унутранай камунікацыі паміж адміністрацыяй, выкладчыкамі, вучнямі, законнымі прадстаўнікамі вучняў у гімназіі:
У статуце зусім не распрацавана, што такое беларускамоўная школа і чым яна адрозьніваецца ад расейскамоўнай школы
«У лісьце, які мы атрымалі, раённы аддзел адукацыі пастанавіў указаць адміністрацыі гімназіі да 15 красавіка зьвярнуцца ў Камітэт па адукацыі Менгарвыканкаму з хадайніцтвам унесьці ў статут пэўныя зьмены. Але зьмены прапануюць менавіта ў сваёй рэдакцыі, а ня ў нашай, як бацькі прапаноўвалі. Проста пакінуць: асноўнай мовай навучаньня і выхаваньня ва ўстанове зьяўляецца беларуская. Мы прапаноўвалі напісаць больш разгорнута: мовай навучаньня, выхаваньня, дакумэнтацыі і асноўнай камунікатыўнай мовай у школе зьяўляецца беларуская. У статуце зусім не распрацавана, што такое беларускамоўная школа і чым яна адрозьніваецца ад расейскамоўнай школы. Там шмат абавязкаў, шмат правоў, а вось права на беларускую мову не расьпісанае абсалютна. Ні правоў, ні абавязкаў. Нашы настаўнікі навучаюць у школе, ня маючы на тое нават права. Гэта права павінна быць адзначана ў юрыдычным дакумэнце — у статуце школы».
У сваю чаргу, Упраўленьне адукацыі Фрунзенскага раёну Менску абавязала кіраўніцтва гімназіі № 4 у найхутчэйшыя тэрміны зьмясьціць інфармацыю пра абноўлены статус навучальнай установы на інтэрнэт-старонцы gymn4.minsk.edu.by.
