Часопіс Ланцэт* апублікаваў даклад аб стане сыстэм аховы здароўя ў постсавецкіх краінах — дакладней, у краінах СНД і ў Грузіі.
Сытуацыя ў краінах Балтыі, якія далучыліся да Эўразьвязу, істотна іншая, становішча ў астатніх краінах-рэспубліках былога СССР збольшага падобнае.
Працягласьць жыцьця ў гэтых краінах, падкрэсьліваецца ў дакладзе, рэзка зьнізілася ў 90-я гады і шмат дзе дагэтуль не аднавілася. Дарэчы, як паведамілі днямі прадстаўнікі Белстату, толькі цяпер працягласьць жыцьця ў Беларусі вярнулася на ўзровень 1985 году і склала 72 гады.
Асноўная прычыны сьмяротнасьці ў былых савецкіх рэспубліках — сардэчна-судзіныя захворваньні, сьмяротнасьць ад іх значна большая, чым ў краінах Заходняй Эўропы. Прычыны — небясьпечны ўзровень ужываньня алькаголю і тытуню, рост сацыяльнай няроўнасьці, недахопы сыстэмы мэдычнага абслугоўваньня.
Напрыклад, у Расеі з 10 выпадкаў сьмерці мужчын працаздольнага ўзросту прычынай 6 зьяўляецца празьмернае ўжываньне алькаголю.
Аўтары дакладу адзначаюць, што ў названых краінах недастаткова разьвітая і эфэктыўная сыстэма хуткай мэдычнай дапамогі ў параўнаньні са стацыянарным лячэньнем. Праблемай таксама зьяўляецца нераўнамернасьць даваньня мэдычных паслугаў паводле месца знаходжаньня: сталіцы і буйныя гарады часам перанасычаныя мэдычнымі ўстановамі, у вёсках і малых гарадах назіраецца іх дэфіцыт.
Асноўныя паказьнікі здароўя насельніцтва ў краінах колішняга Савецкага Саюзу
Колькасьць насельніцтва, млн чал. | Выдаткі на здароўе аднаго чалавека, даляры ЗША | Выдаткі на здароўе (% ад ВУП) | |
Армэнія | 3,3 | 239 | 4,4 |
Азэрбайджан | 9,1 | 579 | 5,9 |
Беларусь | 9,5 | 786 | 5,6 |
Грузія | 4,5 | 522 | 10,1 |
Казахстан | 16,3 | 541 | 4,3 |
Кіргізстан | 5,4 | 140 | 6,2 |
Малдова | 3,6 | 360 | 11,7 |
Расея | 141,9 | 998 | 5,1 |
Таджыкістан | 6,9 | 128 | 6 |
Туркмэністан | 5,0 | 199 | 2,5 |
Украіна | 45,7 | 519 | 7,7 |
Узбэкістан | 28,2 | 184 | 5,8 |
Эўразьвяз (для параўнаньня) | 499,1 | 3230 | 9,9 |
Праблемай, паводле дакладу, зьяўляецца неабходнасьць хабару ў афіцыйна бясплатнай мэдыцыне, у найменшай ступені гэтая праблема ўласьцівая Беларусі.
Беларуская сыстэма аховы здароўя засталася найбольш савецкай з усіх постсавецкіх краінаў. У іншых краінах значна больш разьвітая сыстэма мэдычнага страхаваньня.
Беларусь ня надта вылучаецца сярод іншых постсавецкіх краінаў паводле стану здароўя насельніцтва. Сярэдняя працягласьць жыцьця, выдаткі на ахову здароўя ў Беларусі сярэднія сярод 12 краінаў, а часам і вышэй за сярэднія.
Працягласьць жыцьця ў краінах колішняга СССР
Мужчыны
1990 | 2000 | 2009 | |
Армэнія | 62 | 67 | 66 |
Азэрбайджан | 59 | 62 | 66 |
Беларусь | 66 | 63 | 64 |
Грузія | 65 | 68 | 67 |
Казахстан | 61 | 58 | 59 |
Кіргізстан | 61 | 62 | 63 |
Малдова | 64 | 64 | 65 |
Расея | 63 | 58 | 62 |
Таджыкістан | 60 | 62 | 66 |
Туркмэністан | 58 | 59 | 60 |
Украіна | 65 | 62 | 62 |
Узбэкістан | 63 | 63 | 66 |
Жанчыны
1990 | 2000 | 2009 | |
Армэнія | 70 | 73 | 74 |
Азэрбайджан | 66 | 67 | 70 |
Беларусь | 75 | 74 | 76 |
Грузія | 72 | 74 | 75 |
Казахстан | 70 | 68 | 70 |
Кіргізстан | 68 | 69 | 70 |
Малдова | 71 | 71 | 73 |
Расея | 74 | 72 | 74 |
Таджыкістан | 65 | 65 | 69 |
Туркмэністан | 65 | 65 | 67 |
Украіна | 75 | 73 | 74 |
Узбэкістан | 69 | 68 | 71 |
Сярод аўтараў дакладу — прадстаўнікі Эўрапейскай абсэрваторыі мэдычнай палітыкі, Эўрапейскага цэнтру дасьледаваньняў аховы здароўя ў пераходных грамадзтвах, Лёнданскай школы гігіены і трапічнай мэдыцыны, ўнівэрсытэцкага каледжу Лёндану, расейскай Вышэйшай школы эканомікі, расейскага Цэнтру дэмаграфічных дасьледаваньняў і лябараторыі дэмаграфічнай інфармацыі нямецкага Інстытуту дэмаграфічных дасьледаваньняў імя Макса Планка.
*The Lancet — штотыднёвы мэдычны часопіс, адзін з самых вядомых, аўтарытэтных і найстарэйшых у сьвеце. Заснаваны ў 1823 годзе ангельскім хірургам Томам Віклі, які даў назву часопісу ў гонар мэдычнага інструмэнта.