«Чуткі пра тое, што ён са сваімі людзьмі зьбіў нейкіх апазыцыянэраў у 1999 годзе я памятаю добра, — кажа карэспандэнту Радыё Свабода былы супрацоўнік пракуратуры Дзьмітры Петрушкевіч. — Цяпер атрымліваецца, што гэта былі Саньнікаў, Бандарэнка і Бябенін. А калі супаставіць факты ягонай біяграфіі і дадаць чарговае вызваленьне, то асабіста ў мяне не застаецца аніякіх сумненьняў у тым, што ён супрацоўнічае менавіта зь беларускімі спэцслужбамі».
«Саньнікаў ляжаў у лужы крыві і некалькі чалавек яго зьбівалі нагамі. Яго фактычна забівалі, — распавядае Радыё Свабода Дзьмітры Бандарэнка. — У мяне пэўныя навыкі службы ў спэцназе, заняткі ўсходнімі адзінаборствамі, але і гэта ня выратавала. Я проста выбег на праезную частку».
«А Лукашэнка тады сказаў: «Фашысты зьбілі фашыстаў», — кажа Бандарэнка. Зачыстка апазыцыйных палітыкаў пачалася менавіта з нападу на Саньнікава — упэўнены ён.
Актывісты РНЕ напалі на палітыкаў у лютым 1999 году. Бандарэнка кажа, што кіраваў нападам сам лідар РНЕ Глеб Самойлаў. «Нас было трое, іх было 20 чалавек, — тлумачыць ён. — Тады Бябенін трапіў у шпіталь, у яго былі ныркі пашкоджаныя. У Саньнікава дзьве рабрыны паламаныя, нос зламаны і сатрасеньне мозгу».
Петрушкевіч — былы супрацоўнік беларускай пракуратуры. Удзельнічаў у расьсьледаваньні справаў зьніклых палітыкаў. Цяпер жыве ў ЗША. Вызваленьне з-пад варты Сяргея Кароткіх (Малюты) яго абурыла. «Можна па-рознаму ставіцца да вызваленьня Марцынкевіча, які нібыта пагадзіўся супрацоўнічаць са сьледзтвам... але той факт, што на наступную раніцу быў адпушчаны Малюта, не ўкладаецца ўжо ні ў якія рамкі», — піша Петрушкевіч у сваім блогу на Беларускім партызане. Петрушкевіч упэўнены: беларускія спэцслужбы «крышуюць» Малюту яшчэ з канца 90-х.
“Малюту ў РНЕ прывёў Ігнатовіч”
Сяргей Кароткіх нарадзіўся ў 1969 годзе. У Расеі вядомы як адзін з кіраўнікоў экстрэмісцкай арганізацыі Нацыянальна-сацыялістычная супольнасьць. Праўда, адтуль яго «выгналі» за шкоду арганізацыі.
Чуткі пра тое, што Малюта — агент ФСБ, ходзяць і ў Расеі. Больш за тое, Малюта лічыцца арганізатарам выбуху на Манежнай плошчы ў 2007 годзе.
Зь сярэдзіны 2000-х ягонае прозьвішча найчасьцей сустракаецца побач зь імем Максіма Марцынкевіча (Цесака). Сам Малюта — грамадзянін Беларусі. Настальгію па беларускіх каранях мае і Цясак.
Да таго як стаць вядомым праз сваю нацыяналістычную дзейнасьць у Расеі, Малюта пасьпеў праявіць сябе і ў Беларусі. Тут ён уваходзіў у Расейскае Нацыянальнае адзінства. І прывёў яго туды ніхто іншы, як Валер Ігнатовіч, пазьней асуджаны за выкраданьне і забойства Дзьмітрыя Завадзкага.
«Там стаяў чалавек у камуфляжнай форме, — працягвае апісваць напад РНЕшнікаў Бандарэнка. — Мы думалі, што гэта проста нейкі афіцэр стаіць. Але потым у міліцыі нам сказалі, што гэта быў Ігнатовіч. Фактычна Ігнатовіч тады кіраваў нападам на Саньнікава».
«Ігнатовіч і прывёў Малюту ў РНЕ, — сьцьвярджае Петрушкевіч. — Яны былі досыць блізкія. Але нягледзячы на гэта Кароткіх заняў больш высокі статус у арганізацыі».
Чаму? Паводле вэрсіі Петрушкевіча, Малюта мог забясьпечыць фінансаваньне. А вось адкуль гэтае фінансаваньне — такое пытаньне тады нават высьвятляць было небясьпечна.
«Пра сувязь Кароткіх са спэцслужбамі ўсім было вядома яшчэ ў 90-я (рознагалосьсі тычыліся толькі ступені іх блізкасьці), шмат якія факты сапраўды мелі месца, — піша Петрушкевіч у блогу.
«Кароткіх быў намесьнікам Самойлава, фактычна другім чалавекам у РНЕ, — кажа Дзьмітры Петрушкевіч у размове з Радыё Свабода. (Паводле інфармацыі Радыё Свабода, Малюта ўзначальваў адно з падразьдзеленьняў РНЕ «Варяг») — А Ігнатовіч займаўся пытаньнямі апэратыўнага забесьпячэньня. У іх была даволі сур’ёзная арганізацыя ў пляне фізпадрыхтоўкі. Яны тады даволі шматлікія маршы праводзілі зь лёзунгамі «Расея, Сэрбія, Беларусь».
Міліцэйскія рэйды ў 90-я праходзілі разам з актывістамі РНЕ
Бандарэнка ўпэўнены: такія арганізацыі заўжды кіруюцца спэцслужбамі. А ў Беларусі гэтыя сувязі самыя канкрэтныя. «Быў куратар у асобе Ігнатовіча, былога афіцэра «Алмазу», — кажа Бандарэнка.
Гэтую вэрсію пацьвярджае і Петрушкевіч: «Пагаворвалі тады пра сувязі Самойлава (лідара беларускага РНЕ) з ФСБ, а ў тыя часы гэта было страшней за любы КДБ ці СОБР».
"Увогуле, гэта быў страшны час, які стараесься забыць, а ня згадваць у дэталях, — прызнаецца Петрушкевіч.
«У 1999 годзе газэта «Народная воля» разам з Хартыяй 97 праводзіла конкурс «Выберы свой урад, — распавядае РС Дзьмітры Бандарэнка. — І кіраўніком ураду чытачы назвалі Генадзя Карпенку, міністрам юстыцыі — Ганчара, міністрам эканомікі — Чыгіра, міністрам замежных справаў — Саньнікава, міністрам унутраных справаў — Захаранку і т.д.
І потым Карпенка памірае, Чыгір арыштаваны, Захаранка, Ганчар і Красоўскі зьнікаюць. А на Саньнікава першым напалі — чалавек цудам застаўся жывы».
Крымінальную справу пра напад на дэмакратычных актывістаў скасавалі. Бандарэнку пагражала некалькі гадоў турмы, бо калі ён бараніўся, з боку фашыстаў былі пацярпелыя.
«А міліцыя Першамайскага раёну ў тыя часы праводзіла рэйды сумесна з актывістамі РНЕ, якія былі апранутыя ў камуфляж са свастыкамі. Былі пагрозы на адрас маёй сям’і. У паштовую скрыню закідвалі газэту „Русский порядок“ са свастыкай, — тлумачыць Бандарэнка. — Ігнатовіч тады спакойна прыходзіў у міліцыю. Я пытаўся тады ў міліцыянтаў: А як тут фашысты ходзяць са свастыкай. Яны мне адказвалі: Ну ён жа былы наш, ён жа быў у нашай сыстэме МУС».
Малюту крышуюць спэцслужбы. Гэта вынікае зь ягонай біяграфіі
У Ігнатовіча і Самойлава былі сур’ёзныя разыходжаньні. Самойлава болей цікавіла ідэалёгія, а Ігнатовіч і Кароткіх выступалі за больш экстрэмальныя мэтады, — кажа Петрушкевіч.
Праз пэўны час лідар беларускага РНЕ Глеб Самойлаў быў забіты ў пад’езьдзе свайго дома. Гэта адбылося 5 жніўня 2000 году.
«Расьсьледаваньне пра забойства Самойлава праводзілася сумесна з крымінальнымі справамі па фактах зьнікненьня беларускіх палітыкаў, — кажа Петрушкевіч. — І Кароткіх (Малюта) праходзіў па ім сьведкам».
На пэўным этапе справа трапілася самому Петрушкевічу.
«Кароткіх праходзіў па справе Самойлава як другасны сьведка, — распавядае Дзьмітры. — Я яго тады не дапытваў. Да мяне гэтая справа трапіла ўжо праз чатыры месяцы пасьля забойства і лічылася „глухарём“. Па ёй амаль ніхто не працаваў, а ў пратаколах допытаў былі толькі агульныя фразы».
Петрушэнка дапытваў іншых удзельнікаў РНЕ, але ўсе яны паводзілі сябе замкнёна. Дзмітры кажа, што супрацоўніцтва з «органамі» супраць правілаў такіх нефармальных аб’яднаньняў. Маўляў, таму і цяпер супраць Марцынкевіча і ягоных таварышаў нават не напісалі заявы. «А тое, што Марцынкевіч піша «Укантакце», што супраць яго «заявы катаюць», — гэта няпраўда, — сьцвярджае Петрушкевіч.
«У мяне няма падставаў меркаваць, што забойства Самойлава зьдзейсьніў Кароткіх, — кажа ён. — Але было дзіўна тое, што яго ніхто не правяраў на датычнасьць да забойства. Каго заўгодна правяралі, толькі не яго».
Петрушкевіч кажа, што ўжо тады ім тлумачылі: «у гэтую справу лепш ня лезьці». «У нас тады і так два чалавекі, што мелі дачыненьне да гэтай справы, памерлі. Я не сьцьвярджаю, што іх забілі, але сам факт гэты жаданьня працаваць не дадаваў».
«Тое, што Кароткіх „крышуюць“ беларускія спэцслужбы, відавочна зь ягонай біяграфіі. Ён жа ў Беларусі ніколі не прыцягваўся да адказнасьці, а ў Расеі яго расшуквалі за выбух, — заключае Петрушкевіч у гутарцы з Радыё Свабода. — Дый зараз яго ізноў адпусьцілі. І мне дзіўна, што беларускую апазыцыю справа Кароткіх зусім не хвалюе. Яго нават амаль ніхто ня згадвае».
Апошні раз назва РНЕ голасна прагучала ў сувязі з выкраданьнем у Беларусі актывістак FEMEN. Тады дзяўчаты паведамлялі, што людзі, якія зьдзекваліся зь іх, называлі сябе сябрамі менавіта гэтай арганізацыі.
«Саньнікаў ляжаў у лужы крыві і некалькі чалавек яго зьбівалі нагамі. Яго фактычна забівалі, — распавядае Радыё Свабода Дзьмітры Бандарэнка. — У мяне пэўныя навыкі службы ў спэцназе, заняткі ўсходнімі адзінаборствамі, але і гэта ня выратавала. Я проста выбег на праезную частку».
«А Лукашэнка тады сказаў: «Фашысты зьбілі фашыстаў», — кажа Бандарэнка. Зачыстка апазыцыйных палітыкаў пачалася менавіта з нападу на Саньнікава — упэўнены ён.
Актывісты РНЕ напалі на палітыкаў у лютым 1999 году. Бандарэнка кажа, што кіраваў нападам сам лідар РНЕ Глеб Самойлаў. «Нас было трое, іх было 20 чалавек, — тлумачыць ён. — Тады Бябенін трапіў у шпіталь, у яго былі ныркі пашкоджаныя. У Саньнікава дзьве рабрыны паламаныя, нос зламаны і сатрасеньне мозгу».
Петрушкевіч — былы супрацоўнік беларускай пракуратуры. Удзельнічаў у расьсьледаваньні справаў зьніклых палітыкаў. Цяпер жыве ў ЗША. Вызваленьне з-пад варты Сяргея Кароткіх (Малюты) яго абурыла. «Можна па-рознаму ставіцца да вызваленьня Марцынкевіча, які нібыта пагадзіўся супрацоўнічаць са сьледзтвам... але той факт, што на наступную раніцу быў адпушчаны Малюта, не ўкладаецца ўжо ні ў якія рамкі», — піша Петрушкевіч у сваім блогу на Беларускім партызане. Петрушкевіч упэўнены: беларускія спэцслужбы «крышуюць» Малюту яшчэ з канца 90-х.
“Малюту ў РНЕ прывёў Ігнатовіч”
Сяргей Кароткіх нарадзіўся ў 1969 годзе. У Расеі вядомы як адзін з кіраўнікоў экстрэмісцкай арганізацыі Нацыянальна-сацыялістычная супольнасьць. Праўда, адтуль яго «выгналі» за шкоду арганізацыі.
Чуткі пра тое, што Малюта — агент ФСБ, ходзяць і ў Расеі. Больш за тое, Малюта лічыцца арганізатарам выбуху на Манежнай плошчы ў 2007 годзе.
Зь сярэдзіны 2000-х ягонае прозьвішча найчасьцей сустракаецца побач зь імем Максіма Марцынкевіча (Цесака). Сам Малюта — грамадзянін Беларусі. Настальгію па беларускіх каранях мае і Цясак.
Да таго як стаць вядомым праз сваю нацыяналістычную дзейнасьць у Расеі, Малюта пасьпеў праявіць сябе і ў Беларусі. Тут ён уваходзіў у Расейскае Нацыянальнае адзінства. І прывёў яго туды ніхто іншы, як Валер Ігнатовіч, пазьней асуджаны за выкраданьне і забойства Дзьмітрыя Завадзкага.
«Там стаяў чалавек у камуфляжнай форме, — працягвае апісваць напад РНЕшнікаў Бандарэнка. — Мы думалі, што гэта проста нейкі афіцэр стаіць. Але потым у міліцыі нам сказалі, што гэта быў Ігнатовіч. Фактычна Ігнатовіч тады кіраваў нападам на Саньнікава».
«Ігнатовіч і прывёў Малюту ў РНЕ, — сьцьвярджае Петрушкевіч. — Яны былі досыць блізкія. Але нягледзячы на гэта Кароткіх заняў больш высокі статус у арганізацыі».
Чаму? Паводле вэрсіі Петрушкевіча, Малюта мог забясьпечыць фінансаваньне. А вось адкуль гэтае фінансаваньне — такое пытаньне тады нават высьвятляць было небясьпечна.
«Пра сувязь Кароткіх са спэцслужбамі ўсім было вядома яшчэ ў 90-я (рознагалосьсі тычыліся толькі ступені іх блізкасьці), шмат якія факты сапраўды мелі месца, — піша Петрушкевіч у блогу.
«Кароткіх быў намесьнікам Самойлава, фактычна другім чалавекам у РНЕ, — кажа Дзьмітры Петрушкевіч у размове з Радыё Свабода. (Паводле інфармацыі Радыё Свабода, Малюта ўзначальваў адно з падразьдзеленьняў РНЕ «Варяг») — А Ігнатовіч займаўся пытаньнямі апэратыўнага забесьпячэньня. У іх была даволі сур’ёзная арганізацыя ў пляне фізпадрыхтоўкі. Яны тады даволі шматлікія маршы праводзілі зь лёзунгамі «Расея, Сэрбія, Беларусь».
Міліцэйскія рэйды ў 90-я праходзілі разам з актывістамі РНЕ
Бандарэнка ўпэўнены: такія арганізацыі заўжды кіруюцца спэцслужбамі. А ў Беларусі гэтыя сувязі самыя канкрэтныя. «Быў куратар у асобе Ігнатовіча, былога афіцэра «Алмазу», — кажа Бандарэнка.
Гэтую вэрсію пацьвярджае і Петрушкевіч: «Пагаворвалі тады пра сувязі Самойлава (лідара беларускага РНЕ) з ФСБ, а ў тыя часы гэта было страшней за любы КДБ ці СОБР».
"Увогуле, гэта быў страшны час, які стараесься забыць, а ня згадваць у дэталях, — прызнаецца Петрушкевіч.
«У 1999 годзе газэта «Народная воля» разам з Хартыяй 97 праводзіла конкурс «Выберы свой урад, — распавядае РС Дзьмітры Бандарэнка. — І кіраўніком ураду чытачы назвалі Генадзя Карпенку, міністрам юстыцыі — Ганчара, міністрам эканомікі — Чыгіра, міністрам замежных справаў — Саньнікава, міністрам унутраных справаў — Захаранку і т.д.
І потым Карпенка памірае, Чыгір арыштаваны, Захаранка, Ганчар і Красоўскі зьнікаюць. А на Саньнікава першым напалі — чалавек цудам застаўся жывы».
Крымінальную справу пра напад на дэмакратычных актывістаў скасавалі. Бандарэнку пагражала некалькі гадоў турмы, бо калі ён бараніўся, з боку фашыстаў былі пацярпелыя.
«А міліцыя Першамайскага раёну ў тыя часы праводзіла рэйды сумесна з актывістамі РНЕ, якія былі апранутыя ў камуфляж са свастыкамі. Былі пагрозы на адрас маёй сям’і. У паштовую скрыню закідвалі газэту „Русский порядок“ са свастыкай, — тлумачыць Бандарэнка. — Ігнатовіч тады спакойна прыходзіў у міліцыю. Я пытаўся тады ў міліцыянтаў: А як тут фашысты ходзяць са свастыкай. Яны мне адказвалі: Ну ён жа былы наш, ён жа быў у нашай сыстэме МУС».
Малюту крышуюць спэцслужбы. Гэта вынікае зь ягонай біяграфіі
У Ігнатовіча і Самойлава былі сур’ёзныя разыходжаньні. Самойлава болей цікавіла ідэалёгія, а Ігнатовіч і Кароткіх выступалі за больш экстрэмальныя мэтады, — кажа Петрушкевіч.
Праз пэўны час лідар беларускага РНЕ Глеб Самойлаў быў забіты ў пад’езьдзе свайго дома. Гэта адбылося 5 жніўня 2000 году.
«Расьсьледаваньне пра забойства Самойлава праводзілася сумесна з крымінальнымі справамі па фактах зьнікненьня беларускіх палітыкаў, — кажа Петрушкевіч. — І Кароткіх (Малюта) праходзіў па ім сьведкам».
На пэўным этапе справа трапілася самому Петрушкевічу.
«Кароткіх праходзіў па справе Самойлава як другасны сьведка, — распавядае Дзьмітры. — Я яго тады не дапытваў. Да мяне гэтая справа трапіла ўжо праз чатыры месяцы пасьля забойства і лічылася „глухарём“. Па ёй амаль ніхто не працаваў, а ў пратаколах допытаў былі толькі агульныя фразы».
Петрушэнка дапытваў іншых удзельнікаў РНЕ, але ўсе яны паводзілі сябе замкнёна. Дзмітры кажа, што супрацоўніцтва з «органамі» супраць правілаў такіх нефармальных аб’яднаньняў. Маўляў, таму і цяпер супраць Марцынкевіча і ягоных таварышаў нават не напісалі заявы. «А тое, што Марцынкевіч піша «Укантакце», што супраць яго «заявы катаюць», — гэта няпраўда, — сьцвярджае Петрушкевіч.
«У мяне няма падставаў меркаваць, што забойства Самойлава зьдзейсьніў Кароткіх, — кажа ён. — Але было дзіўна тое, што яго ніхто не правяраў на датычнасьць да забойства. Каго заўгодна правяралі, толькі не яго».
Петрушкевіч кажа, што ўжо тады ім тлумачылі: «у гэтую справу лепш ня лезьці». «У нас тады і так два чалавекі, што мелі дачыненьне да гэтай справы, памерлі. Я не сьцьвярджаю, што іх забілі, але сам факт гэты жаданьня працаваць не дадаваў».
«Тое, што Кароткіх „крышуюць“ беларускія спэцслужбы, відавочна зь ягонай біяграфіі. Ён жа ў Беларусі ніколі не прыцягваўся да адказнасьці, а ў Расеі яго расшуквалі за выбух, — заключае Петрушкевіч у гутарцы з Радыё Свабода. — Дый зараз яго ізноў адпусьцілі. І мне дзіўна, што беларускую апазыцыю справа Кароткіх зусім не хвалюе. Яго нават амаль ніхто ня згадвае».
Апошні раз назва РНЕ голасна прагучала ў сувязі з выкраданьнем у Беларусі актывістак FEMEN. Тады дзяўчаты паведамлялі, што людзі, якія зьдзекваліся зь іх, называлі сябе сябрамі менавіта гэтай арганізацыі.
