Кажуць, што ўспаміны дзяцінства – самыя сьветлыя для чалавека, самыя радасныя.
Вось я не магу пра сябе так сказаць. Радаснага мала ў маім дзяцінстве было.
Я сама нарадзілася (і ўсе мы тут) у Менску. Жылі мы да вайны ў раёне
вуліц Мясьнікова, Абутковай. Школа мая знаходзілася на вуліцы Савецкай,
зараз – праспэкт Скарыны. Яна была там, дзе зараз Палац Рэспублікі, насупраць
сквэрыку Янкі Купалы. Калі я ішла яшчэ маленькаю дзяўчынкай, дык мяне заўсёды
жахліва ўражваў… там было такое вялікае ці то пано, ці то карціна – зараз
ужо ня ведаю, але там была намаляваная велізарная чорная рукавіца, як баксёрская,
і з гэтай рукавіцы тырчалі доўгія такія голкі. І гэта рукавіца сьціскала
чалавечка: з аднаго боку высоўвалася галава з выпучанымі вачыма і раскрытым
ротам, а з другога боўталіся ножкі. І было там напісана нешта накштал таго,
што гэта вораг народа, які патрапіў у яжовыя рукавіцы.
У той час наркомам унутраных справаў у Сталіна быў Яжоў. Калі я заходзіла
ў свой кляс, дык і там бачыла тую самую барацьбу з ворагамі народа. У падручніках
было шмат маршалаў – Тухачэўскі, Блюхер, Якір. Дзеці выколвалі ім вочы,
падмалёўвалі рогі, потым насіліся з гэтымі малюнкамі па клясе, кідаліся
імі. Я нічога не магла зрабіць – што ж тут паробіш, змаганьне такое ідзе
з ворагамі народа.
А неўзабаве арыштавалі майго бацьку. І вось гэтыя яжовыя рукавіцы мне
заўсёды сьніліся, але ўжо сьнілася, што мой бацька папаў у гэтыя пальчаткі,
і гэтыя голкі душаць яго, і ён крычыць, і я сама з крыкам прасыналася.
Ліля Астраўлянчык
