За сытуацыяй на вытворчым аб’яднаньні «Граніт» будзе пільна сачыць Міжнародная арганізацыя працы. Пра гэта «Свабодзе» сёньня паведаміў старшыня Беларускага кангрэсу дэмакратычных прафсаюзаў Аляксандар Ярашук. Становішча на «Граніце», лічаць у Жэнэве, як у фокусе адлюстроўвае агульную праблему правоў прафсаюзаў у Беларусі
Адміністрацыя прадпрыемства ў Мікашэвічах доўгі час чыніць перашкоды рэгістрацыі першаснай суполкі незалежных прафсаюзаў, не дае памяшканьня, звольніла з працы яе кіраўніка Алега Стахаевіча ды некаторых іншых актывістаў. Пра гэта ў Жэнэве на сустрэчы з новым Генэральным дырэктарам МАП Роем Райдэрам ды падчас размоваў зь іншымі кіраўнікамі арганізацыі распавядаў старшыня Беларускага кангрэсу дэмакратычных прафсаюзаў Аляксандар Ярашук.
Афіцыйна адрэагаваць на сытуацыю ў Беларусі і яшчэ ў шэрагу краін, якія трапілі ў доўгі (49 краін) і кароткі (25) сьпісы парушальнікаў правоў прафсаюзаў, павінен быў Камітэт па нормах і стандартах МАП. Аднак упершыню з 1926 году яго паседжаньне не адбылося.
Працадаўцы з шэрагу краінаў дэманстратыўна пакінулі залю — распавядае спадар Ярашук: «Фармальна да пачатку паседжаньня ня быў узгоднены сьпіс краін-парушальніц. А практыка такая, што гэтыя сьпісы папярэдне ўзгадняюць два бакі — працадаўцы і прафсаюзы. Дарэчы, Беларусь сёлета, як і апошнія гадоў дзесяць, зноў апынулася ў кароткім сьпісе. Гэта тыя краіны, дзе найбольш цяжка і сыстэматычна парушаюцца правы працоўных.
І вось упершыню з 1926 году адбыўся збой у кантрольным мэханізьме».
Аднак сытуацыю ў Беларусі абмяркоўвалі і падчас агульнай дыскусіі, і на сустрэчах кіраўніцтва МАП з Аляксандрам Ярашуком і з афіцыйнай беларускай дэлегацыяй, якую ачольвала міністар працы і сацыяльнай абароны Марыяна Шчоткіна. Вышэйшыя чыноўнікі МАП абяцалі, што не пакінуць па-за сваёй увагай сытуацыю і непасрэдна на «Граніце», і ва ўсёй Беларусі, — адзначае спадар Ярашук:
«Мы дамовіліся пра тое, якія наступныя крокі будуць ажыцьцяўляцца. Яны гатовыя быць у Беларусі ў любы момант. Але пакуль усё залежыць ад добрай волі беларускага ўраду. Бо ніхто ня можа прыехаць сюды без спэцыяльнага запрашэньня. У любым выпадку ў цэнтры ўвагі будзе сытуацыя на „Граніце“. Бо менавіта яна, як у фокусе, адлюстравала ўсю складанасьць і ненармальнасьць з правамі прафсаюзаў у нашай краіне».
Паводзіны працадаўцаў на сёлетнім форуме ў Жэнэве некаторыя экспэрты тлумачаць тым, што ў шэрагу краінаў расьце беспрацоўе. І ў такой сытуацыі прафсаюзы не павінны рэагаваць надта востра. «Але гэты працэс ня тычыцца Беларусі», — лічыць эканаміст Леў Марголін:
«У нас прафсаюзы ў любыя часы — і ў лепшыя, і ў горшыя — не зьвярталі ўвагі на абарону правоў працоўных. Гэтым займаюцца толькі незалежныя прафсаюзы. Але ў нас яны маюць нейкую вагу толькі ў тых галінах, дзе занятыя высокакваліфікаваныя працоўныя, дзе ёсьць большая салідарнасьць зь іх боку. Гэта фактычна кропкава, на асобных прадпрыемствах. І там яны рабілі, робяць і будуць рабіць тое, што могуць.
На міжнароднай арэне Беларусь застаецца па-ранейшаму ў сьпісе парушальнікаў прафсаюзных правоў. А гэта значыць, што санкцыі, якія ўвялі некалькі гадоў таму, па-ранейшаму захоўваюцца».
У 2007 годзе за парушэньні правоў прафсаюзаў Эўразьвяз прыпыніў для Беларусі рэжым гандлёвых прэфэрэнцыяў. Гэта павысіла на 3% экспартнае мыта для беларускіх тавараў.
