Як піша «Наша ніва», Даніла Мельнік ваяваў пад Кіевам. 7 сакавіка трапілі бліжэй да прыгарадаў: Ірпень, Буча, у тыя раёны, расказвае хлопец.
Далей — фрагмэнт расповеду Данілы Мельніка.
«Там мы трапілі ў засаду. Было вельмі горача, вялікая частка нашых змагла выбрацца, але эвакуацыі не было — надта шмат расейцаў. Там мяне параніла.
Быў выбух, мне адарвала левую кісьць, таксама аскепкі трапілі пад ягадзіцу. Я вылез, на адрэналіне запоўз у каморку ў нейкім двары. Там правёў некалькі дзён, пасьля мяне знайшлі расейскія салдаты. Калі б не знайшлі, напэўна б, там і памёр, — кажа Даніла. — Бо мне параніла і правую руку, яна перастала нармальна функцыянаваць. Я ня мог нават сябе перавязаць, правая рука была як млявая, здранцвелая.
У той каморцы я выключыўся, празь нейкі час апрытомнеў, але быў ужо абсалютна бязь сіл. Так я праляжаў дні два, пэрыядычна трацячы прытомнасьць. Падчас гэтага атрымаў і абмаражэньні. Я разумеў, што адбываецца, але быў вельмі зьнясілены».
«Там пагражалі зброяй, стралялі побач, расказвалі, якія мы нацысты, забіваем дзяцей — уся гэтая расейская балалайка. Нейкі час дапытвалі: дзе артылерыя, дзе што. Бессэнсоўныя пытаньні, бо я асабліва ня ведаў нічога такога. Палохалі забойствам, расправай — але мне ўжо было пофіг. Бо я, пакуль ляжаў у той каморцы, думаў, што ўсё, гэта канец. Можа, таму пасьля мне і было ўжо не страшна, — кажа Даніла. — Пасьля іншыя салдаты, маладзейшыя пацаны, аказалі мне мэдычную дапамогу, падкармілі, трохі расчухалі мяне — бо я ж два дні нічога ня еў, ня піў.
Пасьля мяне загрузілі ў грузавік і павезьлі. Там я быў адзін, але ўцячы не было варыянтаў: ад раненьняў быў вельмі зьнясілены, амаль ня мог рухацца.
Ехалі недзе па Ўкраіне, маршруту ня ведаю. Дакладна ня памятаю, але мінімум аднойчы спыняліся на ноч, мяне заносілі ў нейкі будынак начаваць, але павязкі не мянялі.
Пасьля, яшчэ недзе на тэрыторыі Ўкраіны, мяне далучылі да параненых расейскіх салдатаў. Нас перавозілі ў Беларусь верталётам, прыкладна па 10 чалавек. У Беларусі спачатку быў мабільны шпіталь: гэта такі як вялікі намёт, жоўты надзіманы будынак у полі. Дзе ён канкрэтна знаходзіўся, я ня ведаю», — кажа Даніла Мельнік.
Мяркуючы па інфармацыі, якую зьбіраў тэлеграм-канал «Беларускі Гаюн», гэта магло быць у расейскім лягеры пад Хойнікамі, каля Рэчыцы, каля Камарына ці ў Бокаве, лічаць журналісты «Нашай нівы».
«Там убачылі, што я ўкраінец: форма была ў крыві, яе даўно зьнялі, але я заставаўся ў тэрмабялізне. На ёй заўважылі ўкраінскі герб і пачалі паміж сабою раіцца. Я чуў урыўкі, нешта гаварылі пра Жэнэўскую канвэнцыю, што ня трэба мучыць.
Зрабілі наркоз мне, трохі падшылі рану каля ягадзіцы, перавязалі і апрацавалі раны на руцэ. І пакуль я яшчэ „плаваў“ ад анэстэзіі, мяне адвезьлі ў нейкі падвал. Дзе ён быў, сказаць не магу, але склалася ўражаньне, што гэта была нейкая вайсковая частка».
Але чаму Даніла ўпэўнены, што гэта адбывалася на тэрыторыі Беларусі?
«Пра гэта сказаў нехта з расейскіх вайскоўцаў. Там, дзе мяне ўтрымлівалі, былі толькі ўкраінскія палонныя і расейскія вайскоўцы, у асноўным вайсковая паліцыя. І нехта з расейцаў прагаварыўся, што мы ў Беларусі, — тлумачыць Мельнік. — Але за ўвесь час у тым падвале я ня бачыў ніводнага беларуса, толькі людзі ў расейскай вайсковай форме з расейскімі сьцяжкамі на ёй».
У падвале, куды зьмясьцілі параненага Данілу, быў маленькі пакойчык з раскладушкамі: безь бялізны ці матрацаў, проста спружыны.
«Мне пашанцавала, што я быў на насілках, — згадвае ён. — Спачатку я быў адзін, пасьля прывялі другога ўкраінца. Затым паціху палонных давозілі.
Калі палонных стала больш, нас перавялі ў вялікі пакой. Там замест ложкаў стаялі такія нібыта вялікія доўгія драўляныя сталы ўздоўж сьценак. На іх можна было легчы.
Кармілі, але не вайсковымі пайкамі. Давалі нейкую кашу, здаецца, ячную, і суп, як вада: адна бульбіна плавае і капустачка.
Вады было мала. Замест прыбіральні — адно вядро на ўсіх. Яго пэрыядычна выносіў нехта з палонных пад наглядам расейскага вайскоўца.
Паціху людзей у падвале станавілася больш, месцаў на «сталах» на ўсіх не хапала. Былі ня толькі вайскоўцы, вельмі шмат было цывільных. Некаторых забіралі проста з дамоў пад Кіевам, прывозілі адтуль у той падвал. Параненых разам са мною было толькі трое. Усе мужчыны (была адна жанчына, але яе ўтрымлівалі асобна).
Раз на некалькі дзён прыходзілі мэдыкі, правяралі параненых. Перавязвалі мне рукі. Пра тое, што ў мяне абмаражэньні, я тады нават ня думаў, бо ніколі з такім не сутыкаўся раней.
З падвала нікуды не выпускалі. Усіх пэрыядычна забіралі на допыты. Пыталіся лухту нейкую: дзе нарадзіўся, дзе вучыўся, якая сям’я, ці служыў, ці быў у АТА. Некаторых палонных здымалі на фота ці відэа. Некаторых білі, пагражалі. Паведаміць сям’і, што жывы, магчымасьці не было ніякай. Але некаторых палонных здымалі для расейскіх навінаў, тым давалі зьвязацца зь сям’ёй.
Большасьць расейскіх салдатаў, якіх я бачыў, былі славянскай зьнешнасьці, але былі і бураты.
У палоне я сустрэў двух украінцаў, якія траплялі да чачэнцаў. Адзін расказваў: «Мне чачэнцы сказалі, каб я не перажываў, маўляў, мы робім сваю працу, ты сваю. Абыходзіліся цалкам нармальна». А другі згадваў, што чачэнцы ня сталі яго зьвязваць, замест гэтага проста прастрэлілі абедзьве нагі, каб ня ўцёк.
Да нас у падвал таксама заходзіў нейкі кадыравец, дапытваў некаторых. Панты калаціў: уключыў камэру на тэлефоне, нешта жаваў і паказваў суразмоўцы, маўляў, які ён ваяка.
Нам казаў: „Зараз мае кадыраўцы прыедуць, тут вам будзе!“
Пасьля ён яшчэ раз зайшоў у падвал і пачаў крычаць: чаго яны сядзяць з адкрытымі вачыма?! Пасьля гэтага нам завязалі вочы, каму анучамі, каму нават туалетнай паперай і скотчам. Навошта, я не зразумеў — усё роўна ж у падвале сядзім.
Але калі той кадыравец сышоў, нам дазволілі зьняць павязкі.
Некаторыя расейскія вайскоўцы былі нармальныя, некаторыя — замбаваныя, якія расказвалі нам: „Вы нацысты, Данбас 8 гадоў бамбілі!“ За любыя тату абвяшчалі чалавека нацыстам. Дрэва накалоў сабе? Нацыст!
Аднойчы заляцеў нейкі расейскі вайсковец, паўгадзіны крычаў пра тое, якія мы нацысты. Крычаў: „Вы жанчын гвалцілі, дзяцей забівалі!“
Пакрычаў, пасьля сказаў: «Б***, с кем я разговариваю!?» І сышоў.
А я ж ня меў ніякага доступу да інфармацыі, да навінаў: спачатку баявыя дзеяньні, пасьля палон. Пра тое, што Расея нас, аказваецца, «вызваляе ад нацызму», я проста не пасьпеў пачуць. А тут пастаянна: «Нацызм! Нацызм!».
Я быў у шоку: які нацызм? У чым прыкол? У чым праблема?».
У гэтым падвале Даніла правёў два тыдні. Калі набралася 65 чалавек, палонных пачалі вывозіць у Расею.
Цалкам расповед Данілы Мельніка прачытаць можна тут.