«Лукашэнка ператварыўся ў донара нестабільнасьці». Шрайбман пра пошук ворагаў народу і стратэгію пераменаў

На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае палітычны аналітык Арцём Шрайбман.

Шрайбман

• Лукашэнку ў тэрапэўтычных мэтах — для сваіх прыхільнікаў, для сілавікоў, для самога сябе — увесь час трэба ствараць атмасфэру пагрозы нападу, прычым нападу тэрарыстычнага.
• Гэта апраўданьне ўсяго, што рабілася на працягу апошняга году, маўляў, разумееце, чаму трэба было гэтую «жэсьць» ладзіць.
• Фактычны бок тут аналізаваць бессэнсоўна, ён тут такі ж, як у джыпе, які спрабаваў прарвацца празь мяжу 4 гады таму і так і не прарваўся.
• Усе падобныя «змовы» абмяжоўваюцца размовамі ў маскоўскіх рэстарацыях.

• Напэўна, сілавікі ўбачылі перапіскі ў чатах, у якіх, магчыма, абмяркоўваліся нейкія падобныя сцэнары.
• Некаторыя зь іх відавочна нерэалістычныя, скажам, напад на расейскі вузел сувязі ў Вілейцы, які ахоўваецца расейскімі вайскоўцамі.
• Калі ўладам спатрэбіцца апраўдаць увядзеньне ваеннага становішча, можна будзе спаслацца на тое, што ўвесь час ускрываюцца тэрарыстычныя ячэйкі — Аўтуховіча, Фядуты-Зянковіча, цяпер вось новыя.
• Абсурднасьць «Ніка і Майка», дзясяткаў джыпаў з кулямётамі, цяперашнія «выкрыцьці» — гэта нібыта тэст на ляяльнасьць для сваіх прыхільнікаў.
• А я зараз выдумаю, што мяне іншаплянэтнікі хацелі зрынуць, і вы ў гэта таксама паверыце — нібыта кажа Лукашэнка.

• У Расеі над гэтымі «выкрыцьцямі» пасьмяюцца. Іншая справа, як гэта будуць публічна камэнтаваць.
• Паколькі наўпрост Расеі гэта ня тычыцца, то магчыма, і ня будуць там ніяк камэнтаваць, каб не зганьбаваць сябе.
• Імаверна, што адрасат гэтых заяваў — Расея.
• Яму трэба дэманстраваць Расеі, што ён — самы антызаходні з магчымых кіраўнікоў Беларусі.

• Здаецца, што падобныя заявы зьяўляюцца, калі ў адносінах з Расеяй насамрэч ня ўсё так гладка.
• Я ня ведаю, як Лукашэнка ўспрыняў тое, што Пуцін не прыехаў на форум рэгіёнаў, хаця былі анонсы, што прыедзе.
• Ёсьць падставы лічыць, што Лукашэнка зараз імкнецца любым рэпутацыйным коштам дэманстраваць ляяльнасьць да Расеі.
• Улада як бы гаворыць: пакуль Захад уводзіць санкцыі, мы будзем біць грамадзянскую супольнасьць.
• Ці быў загад на арышт Кузінай і Касьцюговай адказам на санкцыі, але ён у рэчышчы лёгікі — мы ня спынім рэпрэсіі, каб не выглядаць слабымі.

• На Захадзе прайшоў час, калі Лукашэнка ўспрымаўся, як партнэр для дыялёгу, на ім, як на суразмоўцы, паставілі крыж.
• Падыход Захаду ўжо ня зьменіцца, як бы ён не рэпрэсаваў сваё грамадзтва.
• Размовы пра тое, што Лукашэнка проста такі своеасаблівы, што трэба ўлічваць яго інтарэсы, што ён нечага гарант — яны на Захадзе больш не працуюць.
• Яго сыгналы — яны ўсе міма, няма жаданьня пэцкацца аб кантакты зь ім.
• Эўрапейцы і амэрыканцы адкрыта гавораць, што Лукашэнка робіцца надта дарагім для Пуціна.

• Гэта іх разьлік. Я ня ведаю, ці спрацуе ён, але гэта адзіны іх разьлік.
• Што тычыцца сэктаральных санкцыяў, то там матыў яшчэ больш утылітарны — ён у тым, каб падвысіць цану за дзеяньні кшталту прымусовай пасадкі самалёту.
• Каб які-небудзь прэзыдэнт Філіпінаў ведаў, што яму будзе за захоп самалёту ў палітычных мэтах.
• У апошніх санкцыях я бачу мала клопату пра правы чалавека, бо яны не былі мэтай.
• Ёсьць шмат краінаў на Зямлі, дзе Захад правы чалавека менш турбуюць, чым у Беларусі.

• Можна паглядзець на Азэрбайджан, на Савудаўскую Арабію — на краіны, важныя для Захаду эканамічна ці палітычна.
• Ёсьць пул краінаў, адносна якіх Захад можа дазволіць сабе каштоўнасны падыход.
• Пасьля інцыдэнту з Ryanair беларускі крызіс перастаў быць унутранай праблемай, а стаў рэгіянальнай праблемай.
• Літаральна за адзін дзень Лукашэнка ў вачах ЭЗ ператварыўся з донара стабільнасьці ў донара нестабільнасьці.
• І таму важна было ўключыць супраць яго мэханізм стрымліваньня.

• Дэстабілізацыя Лукашэнкі, вывядзеньне яго з раўнавагі, і падвышэньне яго цаны для Расеі — гэта тыя сцэнары, у межах якіх санкцыі могуць спрацаваць.
• Даволі дзіўна папракаць ЭЗ за тое, што ён ужыў тое адзінае, што было ў яго ў арсэнале.
• Абмен сыгналамі ідзе. Крыніцы пацьвярджалі інфармацыю Франака Вячоркі, што напярэдадні ўвядзеньня санкцыяў беларускія дыпляматы казалі заходнім партнэрам, што плянуецца перавод пад хатні арышт ня толькі Пратасевіча і Сапегі, але і некаторых іншых палітвязьняў.
• Мне здаецца, што зараз нават амністыя, якую ўлады рыхтавалі праз прашэньні аб памілаваньні, можа быць адкладзеная.
• Адразу пасьля ўвядзеньня санкцыяў саступаць — гэта не па-пацанску.

• Пакуль беларускія ўлады ня зробяць нечага экстраардынарнага кшталту захопу самалёту, скажам, калі б колькасьць нелегалаў пайшла на тысячы, калі б пачаліся правакацыі супраць дыпляматаў у Менску, Эўразьвяз рутынна будзе пашыраць пэрсанальныя санкцыі.
• Напрасіцца на санкцыі новага ўзроўню Менск можа толькі дзікунствам новай якасьці.
• Літва можа ў аднабаковым парадку спыніць транзыт калійных угнаеньняў, бо ён ідзе менавіта празь яе.
• Я ва Ўкраіне знаходжуся ў стадыі адаптацыі.
• Я не назваў бы свой ад’езд драматычным.
• Ён быў драматычным у тых, хто бег ад сілавікоў, якія гналіся за імі па пятах, хто зьбег з «хіміі».

• Я дагэтуль не разумею, мяне ўпусьцілі ці выпусьцілі.
• Пры жаданьні можна было мяне затрымаць да выхаду ў эфір інтэрвію з Пратасевічам.
• У Кіеве вельмі шмат беларусаў, і дыяспара імкліва расьце, першы ўсплёск быў улетку і ўвосень летась, а другая хваля — увесну сёлета, пасьля хвалі рэпрэсіяў адносна СМІ.
• Я не адчуваю, што трапіў у чужую краіну.
• Камфортнае моўнае асяродзьдзе, хаця і зусім іншы народ.
• Вы, Юры, калісьці напісалі, што беларусы і ўкраінцы — гэта ўсходнеславянскія немцы і італьянцы. Гэта так і ёсьць.

• Беларусы і ўкраінцы знаходзяцца на розных канцах спэктру, дзе на адным баку анархія, а на іншым — парадак.
• Беларусу карысная ўкраінская тэрапія, каб адвучыцца ад празьмернага пераходу дарогі толькі на зялёнае сьвятло, нават калі дарога пустая.
• Я невыпадкова выбраў Украіну як самую блізкую мэнтальна з даступных.
• Калі я жыў у Англіі, я адчуваў, што там грамадзтва закрытае для несваіх.
• Англійскія супольнасьці даволі закрытыя, там ёсьць такая выспавая мэнтальнасьць. Як мне здаецца, ва Ўкраіне нічога падобнага няма.

• Я і ў Беларусі не цэнзураваў сябе, я ня думаю, што мой тон памяняецца ў сувязі з пераездам.
• Але ў апошнія месяцы ў Беларусі сапраўды атмасфэра пачала згушчацца, стала зразумела, што асноўная мэта — гэта зачыстка мэдыя, аналітычнай супольнасьці.
• І пры ўсёй памяркоўнасьці маёй лексыкі я задумваўся аб наступствах сваіх словаў, чаго мне ня трэба рабіць у Кіеве.
• Што рабіць — я сабе парадаў не дазваляў і ў Беларусі. А з сытуацыі бясьпекі нешта раіць тым, хто ў небясьпецы — гэта маральна сумніўны занятак.

• Я заўсёды казаў, што трэба рабіць тое, за што табе ня будзе сорамна.
• Я ня ведаю, якая тактыка ў Беларусі сёньня працуе на набліжэньне пераменаў — ахвярнасьць ці перачэкваньне.
• Магчыма, сёньня трэба захаваць сябе жывымі і здаровымі. Пра гэта Зьміцер Дашкевіч сказаў у адным зь інтэрвію.
• Бываюць часы, калі трэба захаваць сябе.
• Магчыма ўва мне гаворыць мая габрэйская палавіна, але чалавечае жыцьцё — гэта самае важнае.
• Сям'я важнейшая за радзіму – я сыходжу з гэтага прынцыпу і не лічу сябе непатрыётам.

Што было раней

• 2 ліпеня Аляксандр Лукашэнка на ўрачыстым сходзе ў гонар афіцыйнага Дня Незалежнасьці сказаў, што была ўчыненая спроба забойства журналіста СТВ Рыгора Азаронка.
• Таксама ён сказаў, што ў Беларусі «выкрытыя сьпячыя тэрарыстычныя ячэйкі», да якіх датычныя Нямеччына, ЗША, Украіна, Польшча і Літва.
• Ён загадаў цалкам перакрыць мяжу з Украінай, бо нібыта адтуль паступае «велізарная колькасьць зброі».
• Паводле Лукашэнкі, выяўленыя ў Беларусі «сьпячыя» тэрарыстычныя ячэйкі спрабавалі падарваць вузел сувязі Вайскова-марскога флёту Расеі ў Вілейцы, цытуе Інтэрфакс.
• Лукашэнка дадаў, што абмяркоўваў гэтую падзею падчас апошняй тэлефоннай размовы з прэзыдэнтам Расеі Ўладзімірам Пуціным.
• Паводле Лукашэнкі, тыдзень таму на мяжы з Літвой быў перахоплены беспілётнік, да якога была прывязаная каністра з выбухоўкай, яго абясшкодзілі.