Чаму ў Беларусі пачалася рэвалюцыя, якую мала хто прадказваў

Над гэтымі пытаньнямі ў «Праскім акцэнце» разважаюць заснавальнік і ўласьнік рэсурсу «Сильные новости» Пётар Кузьняцоў і палітолягі Андрэй Казакевіч, Арсені Сівіцкі і Арцём Шрайбман.

Казакевіч

• Палітычны выбух быў бы сёлета, нават калі б не было вылучэньня такіх асобаў, як Ціханоўскія і Бабарыка.
• Прычына — вельмі дзіўныя паводзіны ўлады прыкладна апошнія 2 гады, тая ж сытуацыя з пандэміяй.
• Увесну і ўлетку Лукашэнка фактычна ня вёў палітычную кампанію.
• Што да гандызму, то Гандзі змагаўся 20 гадоў, пакуль Індыя ня стала незалежнай.
• Канстытуцыйная рэформа цалкам правальваецца.
• На фоне масавых рэпрэсіяў, пры дзясятках палітвязьняў, бессэнсоўна спадзявацца на падтрымку гэтай рэформы.
• Няма ніякай уцямнай візіі, якой будзе палітычная сыстэма Беларусі ў выніку гэтай рэформы.
• Што абяцае, гарантуе гэтая рэформа, скажам, той жа Канапацкай?
• Улада нікому нічога не прапаноўвае. За ёй — палітычная пустата.

Кузьняцоў

• Зарана казаць, што ў Беларусі гандызм не прайшоў.
• Мірныя працэсы — справа доўгая, працягласьць працэсу абумоўленая ў тым ліку і маналітнасьцю сыстэмы, а яна ў Беларусі вельмі моцная.
• Я перакананы, што ў Беларусі іншы сцэнар рэвалюцыі быў немагчымы.
• Ва Ўкраіне былі сілы, якія шмат гадоў рыхтаваліся да рашучых сілавых дзеяньняў. Нічога падобнага ў Беларусі няма, у Беларусі не было каму гэта рабіць.
• У большасьці тых, хто сышоў з сыстэмы, было адчуваньне, што тое, што адбываецца, — гэта парушэньне ўсіх правілаў жыцьця і маралі.
• У першыя тыдні пасьля 9 жніўня многім падавалася, што перамога блізкая. І шмат што хацеў сваімі дзеяньнямі гэтую перамогу наблізіць.
• Сыход людзей з сыстэмы не спыняецца дагэтуль.
• У сыстэме дагэтуль шмат людзей, якія з народам.

Сівіцкі

• Нягледзячы на партызанскую культуру, беларускі пратэст прынцыпова мірны.
• Ён аб’ядноўвае вельмі разнастайныя колы грамадзтва.
• Пратэст — пункт кансалідацыі беларускай нацыі.
• Пратэст абумоўлены глыбокімі структурнымі зьменамі ў беларускім грамадзтве — зьмена генэрацыяў, зьмена структуры каштоўнасьцяў.
• Улада паказала, што жыцьцё сваіх грамадзян для яе нічога не каштуе, яна гэта паказала і падчас каранакрызісу, і ў першыя дні пасьля выбараў.
• Галоўным бэнэфіцыярам рэвалюцыі ў Беларусі будзе Расея.
• Расея шмат інвэставала ў стварэньне ўмоваў гэтай рэвалюцыі.
• Гэта яна зрабіла ў тым ліку і пагаршэньнем умоваў супрацоўніцтва зь Беларусьсю.
• Расея з 2015 году мэтадычна скарачала энэргетычную рэнту для беларускай улады.
• Менавіта таму Лукашэнка больш ня можа выконваць свае абавязаньні па «сацыяльным кантракце».
• Расея паспрабуе скарыстаць цяперашні палітычны крызіс у Беларусі, каб вырашыць праблему Лукашэнкі.
• Яна хацела б захаваць свой уплыў, але ня можа выдаткоўваць столькі грошай, як раней, на падтрыманьне неэфэктыўнай сацыяльна-эканамічнай мадэлі Лукашэнкі.
• Галоўным ініцыятарам зьмены рэжыму Лукашэнкі будзе Масква.

Шрайбман

• Падтрымка Расеі была важным, але не ключавым чыньнікам.
• Пуцін заявіў аб сваёй пазыцыі ўжо пасьля таго, як стала зразумела, што Лукашэнка не зьбіраецца здавацца і што яго эліты, па вялікім рахунку, не раскалоліся.
• Расея чакала, хто возьме ініцыятыву ў свае рукі. Калі б Лукашэнка прайграваў, то Расея яго б не падтрымлівала любой цаной.
• Улада была гатовая ўжываць сілу, а пратэстоўцы — не.
• Чым больш жорсткі рэжым, тым большага градусу гвалту ён патрабуе, каб пачаць расколвацца.
• БЧБ-сьцяг стаў агульным сымбалем пратэсту.
• Ён напоўніўся зусім іншым сэнсам, чым ён меў раней.
• Раней ён меў сэнс нацыянальны, цяпер — агульнадэмакратычны, антыаўтарытарны.
• БЧБ-сьцяг выйшаў за межы ідэалягічнага гета.
• Гэты сьцяг усё яшчэ не карыстаецца падтрымкай большасьці, пра што сьведчаць апытаньні Chatham House.