Эўрапейскі суд у правах чалавека (ЭСПЧ) вынес рашэньне па чацьвёртым міждзяржаўным пазове «Грузія супраць Расеі» аб акупацыі часткі грузінскай тэрыторыі і ўсталяваньні штучнай мяжы між грузінскімі рэгіёнамі пасьля вайны 2008 году.
«Суд аднагалосна пастанавіў, што Расея парушыла сем артыкулаў Эўрапейскай канвэнцыі ў правах чалавека», — адзначаецца ў рашэньні ЭСПЧ.
У прыватнасьці, суд канстатаваў парушэньне Расея артыкулу 2 («Права на жыцьцё»), 3 («Забарона катаваньняў»), 5 («Права на свабоду і асабістую недатыкальнасьць»), 8 («Права на павагу прыватнага і сямейнага жыцьця»), а таксама артыкул 1 дадатковага пратаколу («Абарона ўласнасьці»), артыкулу 2 дадатковага пратаколу («Права на адукацыю») і артыкул 2 пратаколу № 4 («Свабода перамяшчэньня»).
Расея не накіравала ў суд неабходных тлумачэньняў.
«Суд палічыў, што мае дастатковыя доказы, у прыватнасьці сьпісы пацярпелых, паказаньні, публікацыі ў СМІ і міжнародныя матэрыялы, каб зрабіць выснову, што інцыдэнты, пра якія сьцьвярджаецца, не былі адзінкавымі, яны былі дастаткова шматлікімі і ўзаемазьвязанымі, якія сьведчаць аб сыстэматычных парушэньнях. Больш за тое, відавочная адсутнасьць эфэктыўнага расьсьледаваньня інцыдэнтаў і агульнае прымяненьне мер да ўсіх зацікаўленых людзей паказала, што такую практыку афіцыйна талеравалі расейскія ўлады», — адзначаецца ў рашэньні суда.
Міністэрства Грузіі накіравала гэты пазоў супраць Расеі ў ЭСПЧ 21 жніўня 2018 году. У пазове пералічваліся масавыя прыцясьненьні грузінскага насельніцтва, а таксама аб адміністрацыйнай практыцы затрыманьняў, нападаў і забойстваў прадстаўнікоў грузінскай нацыянальнасьці на акупаванай Расеяй тэрыторыі.
Пасьля ваеннага ўварваньня ва Ўкраіну Расею выключылі з Рады Эўропы, аднак у арганізацыі пераконваюць, што яна павінна па-ранейшаму выконваць рашэньні ЭСПЧ, ухваленыя пасьля 16 сакавіка 2022 году.
Улады Расеі неаднаразова заяўлялі, што ня будуць выконваць гэтыя рашэньні. Масква дагэтуль ня выплаціла больш за 129 мільёнаў эўра кампэнсацыі Грузіі ў справе аб парушэньні правоў грузінскіх грамадзян у часе ўзброенага канфлікту 2008 году. З улікам адсоткаў цяпер гэтая сума дасягнула 133 мільёнаў эўра.
