Адмовілася сьпяваць і ўвогуле выходзіць на сцэну
Аляксандра Момінава да нядаўняга часу жыла ў Берасьці. У музычным каледжы яна выкладала опэрныя сьпевы, у філярмоніі выступала салісткай-вакалісткай. Зь філярмоніі яна звольнілася пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны ва Ўкраіне 24 лютага 2022 году. Кажа, што не магла ані выходзіць на сцэну, ані сьпяваць у той час, калі ў яе плакала душа. Бо сяброўкі-ўкраінкі ў гэты час сядзелі па падвалах, хаваліся ад ракетных абстрэлаў.
«Яны плакалі ў трубку, я чула, што іх абстрэльваюць. Я была прыгнечаная. Як тут сьпяваць „Песьні перамогі“? Мае маральныя прынцыпы не дазваляюць гэта рабіць», — тлумачыць Аляксандра.
Праз свае прынцыпы сьпявачка ў 2020 годзе паставіла подпіс пад зваротам дзеячоў культуры супраць гвалту.
Тады больш за тысячу мастакоў, сьпевакоў, пісьменьнікаў, журналістаў выказалі сваю пазыцыю супраць дыктатуры і гвалту.
Аляксандра кажа, што выходзіла на пратэсты ў 2020 годзе. «І многія дзеячы культуры выходзілі. Мала было тых, менавіта са сфэры культуры, якія маўчалі ці падтрымлівалі ўладу. Цяпер сытуацыя іншая. Людзей страшна запалохалі, яны баяцца слова сказаць, нават у кампаніі. Наогул людзі сталі многія панурымі», — кажа сьпявачка.
Асудзілі за падпіскі і звольнілі з працы
Увосень 2023 году Аляксандра выкладала ў музычным каледжы. Неяк яе выклікалі ў міліцыю і заявілі, што яна «распаўсюджвае экстрэмісцкія матэрыялы». «У Instagram я мела больш за 2 тысячы падпісак, у асноўным на розныя гандлёвыя групы, дзе шукала дзецям адзеньне. І вось сярод гэтых 2 тысяч падпісак яны знайшлі „экстрэмізм“ — падпіскі на „Белсат“ і „Зеркало“. Паколькі я маю траіх непаўналетніх дзяцей, то на „суткі“ мяне ня кінулі — далі штраф, каля 550 рублёў», — кажа Аляксандра.
Усьлед за штрафам на працу да яе ў каледж прыйшоў ліст з пракуратуры з патрабаваньнем звольніць выкладчыцу. Так Аляксандра засталася бяз працы.
«У паперцы з пракуратуры было нешта такое, што я не адпавядаю той пасадзе, якую займаю. Па выніку мне забаранілі наогул выступаць, выходзіць на сцэну», — кажа сьпявачка. На іншую працу яе б не ўзялі.
Яна зазначае, што тады ж, увосень, пачала рабіць візы сабе і дзецям. З краіны ўсё ж не зьяжджала. Думала, што можа адчэпяцца, можа «пранясе».
Але ў канцы лютага 2024 году Аляксандра атрымала ліст з пракуратуры з патрабаваньнем прыйсьці і даць «нейкія тлумачэньні».
«Я зразумела, што трэба зьяжджаць, нягледзячы ні на што. Яшчэ такі момант, што сын вучыўся ў 9-й клясе, і хутка меліся быць іспыты, дачка — у выпускной 11-й клясе. Але літаральна нядаўна ўвялі такую норму, што ў характарыстыцы на дзяцей пры паступленьні трэба было пісаць, што бацькі мелі ці ня мелі адміністрацыйныя ці крымінальныя справы. Я пачала думаць, што мая дачка можа і не паступіць з такой характарыстыкай, што маці мела штраф па „экстрэмісцкім“ артыкуле», — кажа беларуска.
Яна дадае, што ніколі не хавала сваіх поглядаў і казала ўсё наўпрост, у тым ліку пра сваё стаўленьне да ўлады.
Зьехалі ў ноч, прыхапіўшы трохі рэчаў і 500 даляраў
Пасьля выкліку ў пракуратуру Аляксандра спакавала рэчы і зь дзецьмі ўночы рушыла ў дарогу. Калі яны дабраліся да Варшавы, то мелі на руках 500 даляраў. Аляксандра кінулася шукаць працу і ўладкавалася прыбіральшчыцай.
«Нічога, карона зь мяне ня ўпала», — сьмяецца яна і пералічвае беларускіх дзеячоў культуры, якія мусяць цяпер зарабляць на жыцьцё фізычнай працай.
Пры дапамозе іншых беларусаў Аляксандра знайшла часовае жытло ва Ўроцлаве і перабралася туды. Цяпер уладкоўвае дзяцей у школы, а сабе шукае працу.
«Але я не сяджу склаўшы рукі. Займаюся зь дзеткамі вакалам. Напрыклад, развучвалі „Пагоню“ і „Оду да радасьці“. Разглядаю магчымасьці далучыцца да розных творчых праектаў. Напрыклад, дамаўляліся з адной арганісткай на канцэрты ў касьцёлах», — кажа Аляксандра.
Яна дадае, што «ня ў самым цяжкім становішчы», бо бачыла беларусаў, «пакалечаных проста рэжымам». «Я больш не за сябе хвалююся — за дзяцей на дадзены момант. Каб яны не засталіся бяз даху над галавой, бо цяпер пакуль у нас няма грошай. Але я думаю, што многім яшчэ складаней, чым нам», — дадала сьпявачка.
