Выбарчыя органы Вэнэсуэлы заявілі, што 95% выбарнікаў на неабавязковым рэфэрэндуме ўхвалілі тэрытарыяльныя прэтэнзіі краіны на кавалак тэрыторыі суседняй Гаяны, багаты на нафту.
Кіраўнік дзяржавы Нікаляс Мадура прывітаў жыхароў з вынікамі рэфэрэндуму, які выклікаў асьцярогі ў Гаяне і ва ўсім рэгіёне наконт канчатковых намераў Вэнэсуэлы адносна спрэчнай тэрыторыі, піша RTL са спасылкай на AFP.
Налета ў Вэнэсуэле адбудуцца прэзыдэнцкія выбары, пры гэтым цяпер дзяржава знаходзіцца ва ўмовах страшнага эканамічнага крызісу. Мадура спадзяецца, што вынікі рэфэрэндуму ўмацуюць шматгадовыя прэтэнзіі ягонай краіны на багатую нафтай тэрыторыю Эсэкіба, якая знаходзіцца ў Гаяне.
У Гаяне тысячы людзей, некаторыя зь іх у футболках з надпісам «Эсэкіба належыць Гаяне», утварылі жывыя ланцугі ў знак салідарнасьці са сваім урадам, а іх прэзыдэнт запэўніў, што межы краіны ў бясьпецы.
Урад Мадура заявіў, што не шукае апраўданьняў для ўварваньня або анэксіі велізарнай тэрыторыі, як асьцерагаюцца некаторыя ў Гаяне, ангельскамоўнай былой брытанскай калёніі.
Незалежна ад вынікаў галасаваньня, мала што зьменіцца ў кароткатэрміновай пэрспэктыве: жыхары Эсэкіба не галасуюць і рэфэрэндум не зьяўляецца абавязковым. Але напружанасьць узмацнілася пасьля таго, як у верасьні Гаяна прыняла заяўкі на некалькі марскіх блёкаў разьведкі нафты і пасьля таго, як у кастрычніку было абвешчана аб новай знаходцы. Запасы нафты тут падобныя на запасы Кувэйту, і гэта тэрыторыя з самымі высокімі запасамі на душу насельніцтва ў сьвеце.
У нядзелю ўрад Мадура апублікаваў прапагандысцкае відэа, у якім гаворыцца, што некаторыя жыхары Гаяны аддалі бы перавагу апынуцца пад уладай Вэнэсуэлы. Нібыта група людзей з карэннага народу пэмонаў у Гаяне апускае дзяржаўны сьцяг і падымае замест яго сьцяг Вэнэсуэлы. Адзін чалавек пачынае сьпяваць гімн суседняй дзяржавы.
Прэзыдэнт Гаяны Ірфаан Алі заявіў 3 сьнежня, што яго ўрад працуе над абаронай межаў краіны і гарантаваньнем бясьпекі людзей.
«Я хачу запэўніць гаянцаў, што баяцца няма чаго», — сказаў Алі ў звароце, разьмешчаным у Facebook.
Вэнэсуэла на працягу многіх дзесяцігодзьдзяў прэтэндуе на велізарную тэрыторыю Эсэкіба, 160 000 квадратных кілямэтраў якой складаюць больш за дзьве траціны тэрыторыі Гаяны, а яе насельніцтва ў 125 000 чалавек складае адну пятую ад агульнай колькасьці насельніцтва Гаяны.
Каракас сьцьвярджае, што рака Эсэкіба на ўсходзе рэгіёну зьяўляецца натуральнай мяжой паміж дзьвюма краінамі, абвешчанымі ў 1777 годзе пад уладай Гішпаніі, і што Брытанія памылкова прысвоіла вэнэсуэльскія землі яшчэ ў ХІХ стагодзьдзі.
Гаяна, аднак, сьцьвярджае, што мяжа была ўстаноўлена ў брытанскі каляніяльны пэрыяд і была пацьверджана ў 1899 годзе арбітражным судом. У ім гаворыцца, што Міжнародны суд ААН, галоўны судовы орган ААН, пацьвердзіў гэтую выснову.
Гаяна прасіла Міжнародны суд заблякаваць рэфэрэндум. Там пагадзіліся, але не назвалі наступстваў, якія могуць чакаць Каракас у выпадку непаслушэнства.
Рэфэрэндум ахопліваў пяць пытаньняў, у тым ліку прапановы аб стварэньні вэнэсуэльскай правінцыі пад назвай «Гаяна Эсэкіба», наданьне жыхарам вэнэсуэльскага грамадзянства, а таксама заклік адмовіцца ад юрысдыкцыі Міжнароднага суду ААН.
