Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Памёр былы міністар замежных спраў і кандыдат у прэзыдэнты Чэхіі Карэл Шварцэнбэрг


Карэл Шварцэнбэрг зь беларускім праваабаронцам Алесем Бяляцкім у 2014 годзе
Карэл Шварцэнбэрг зь беларускім праваабаронцам Алесем Бяляцкім у 2014 годзе

Вядомаму чэскаму палітыку, які прыяжджаў і ў Беларусь, было 85 гадоў.

Памёр былы міністар замежных спраў (2007—2009, 2010—2013) і ганаровы старшыня лібэральна-кансэрватыўнай партыі TOP 09 Карэл Шварцэнбэрг.

Шварцэнбэрга перавялі ў венскую лякарню на мінулым тыдні. Па словах яго атачэньня, гэта было заплянавана, піша выданьне Seznam Zprávy.

Выданьне Echo24 са спасылкай на крыніцу ў сям’і Шварцэнбэрга піша, што апошнія двое сутак палітык знаходзіўся ў цяжкім стане і ў рэжыме штучнага сну.

Ягоную сьмерць пацьвердзіў у сацыяльнай сетцы X сузаснавальнік TOP 09 і экс-міністар фінансаў Міраслаў Калаўсэк.

Шварцэнбэрга шмат разоў вымушаныя былі шпіталізаваць з-за нявызначаных праблем са здароўем. Але ён меў зносіны з журналістамі падчас знаходжаньня ў шпіталі — на мінулым тыдні ён камэнтаваў прысуд былому дэпутату TOP 09 Дамініку Фэры.

28 кастрычніка Шварцэнбэрг ня ўдзельнічаў у цырымоніі ўручэньня дзяржаўных узнагарод, калі прэзыдэнт краіны Пэтар Павэл узнагародзіў яго ордэнам Белага Льва. Ордэн для яго прыняў сын Ян.

Шварцэнбэрг, вядомы ў палітычных і грамадзкіх колах як Князь, нарадзіўся ў Празе ў 1937 годзе. Дзяцінства правёў у Паўднёвай Чэхіі. Пасьля камуністычнага перавароту ў 1948 годзе маёмасьць яго сям’і сканфіскавалі, прылічыўшы род да «непажаданай арыстакратыі», і Шварцэнбэргі схаваліся ў суседняй Аўстрыі.

Шварцэнбэрг не забываў сваю радзіму нават у віры грамадзкага жыцьця Вены. У адным са сваіх замкаў ён заснаваў Чэхаславацкі дакумэнтацыйны цэнтар — архіў забароненай на той час літаратуры. У 1984 годзе ён стаў старшынёй Міжнароднага Хэльсінкскага камітэта правоў чалавека, займаўся падтрымкай чэхаславацкага дысыдэнцтва.

Вацлаў Гавэл і Карэл Шварцэнбэрг
Вацлаў Гавэл і Карэл Шварцэнбэрг

Пасьля 1989 году ён стаў на бок лідэра «аксамітнай рэвалюцыі» Вацлава Гаўла, зь якім яго на той час ужо зьвязвала даўняе сяброўства. Улетку 1990 ён стаў канцлерам Гаўла.

З 1996 году Шварцэнбэрг выдаваў уплывовы палітычны штотыднёвік Respekt.

Пік палітычнай кар’еры Карэла Шварцэнбэрга прыйшоўся на 2013 год, калі ён супрацьстаяў Мілашу Зэману на прэзыдэнцкіх выбарах. У 2015-м Зэман, які перамог, заявіў, што «ва Ўкраіне ідзе грамадзянская вайна», і гэта выклікала вострую крытыку, у тым ліку з боку Шварцэнбэрга, які назваў гэта адкрытай вайной Расеі супраць Украіны.

Карэл Шварцэнбэрг падтрымліваў дэмакратычную супольнасьць Беларусі, пасьлядоўна крытыкаваў рэжым Аляксандра Лукашэнкі і выступаў супраць сьмяротнага пакараньня. Увосень 2014 году ён наведаў Беларусь. Лічыў, што Эўропе варта было зьняць санкцыі з афіцыйнага Менску пасьля ўвядзеньня мараторыю на сьмяротнае пакараньне.

У 2018-м Карэл Шварцэнбэрг крытыкаваў ідэю пабудовы рэстарацыі ў Курапатах пад Менскам. Ён прыгадаў у камэнтары Свабодзе гісторыю з Чэхіі, дзе быў падобны выпадак. Каля канцэнтрацыйнага цыганскага лягеру часоў ІІ сусьветнай вайны ў Паўднёвай Чэхіі камуністы ў 70-я гады пабудавалі сьвінакомплекс.

Гэта справакавала пратэсты, але шмат гадоў сытуацыя не вырашалася. Нарэшце ўрад выкупіў сьвінарнік ва ўладальніка, вырашыў зьнесьці комплекс ды паставіць помнік.​

У 2018-м годзе Шварцэнбэрга ўзнагародзілі мэдалём да 100-годзьдзя БНР «на знак прызнаньня заслугаў дзеля беларускай незалежнасьці і дэмакратыі».

Івонка Сурвіла і Карэл Шварцэнбэрг, 25 сакавіка 2018.
Івонка Сурвіла і Карэл Шварцэнбэрг, 25 сакавіка 2018.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG