Згодна з раскладам на партале электроннага судаводзтва, судзьдзя Андрэй Алешчанка пачаў ініцыяваны Міністэрствам юстыцыі працэс у 11:00, піша Bpn-info.online.
2 чэрвеня партыя падала дакумэнты на перарэгістрацыю бязь сьпісу сябраў — зь меркаваньняў бясьпекі, 30 чэрвеня Мін'юст ёй у гэтым адмовіў.
Лідэр Беларускай партыі левых «Справядлівы сьвет» Сяргей Калякін расказваў, што рашэньне аб адмове ў яе перарэгістрацыі згодна з новым законам было прынятае 30 ліпеня «на вядомых падставах: недахоп структур, няма неабходнай колькасьці сяброў партыі, якая патрабуецца паводле новага заканадаўства».
У верасьні Сяргей Калякін накіраваў у Вярхоўны суд скаргу на адмову ў перарэгістрацыі партыі, у якой просіць суд абавязаць Міністэрства юстыцыі перарэгістраваць Беларускую партыю левых «Справядлівы сьвет» і паставіць перад Канстытуцыйным судом пытаньне аб праверцы канстытуцыйнасьці закону Рэспублікі Беларусь «Аб унясеньні зьмяненьняў у законы аб дзейнасьці палітычных партый і іншых грамадзкіх аб’яднаньняў». 26 верасьня Вярхоўны суд адхіліў скаргу на адмову ведамства перарэгістраваць «Справядлівы сьвет».
Беларуская партыя левых «Справядлівы сьвет» у апазыцыі да Лукашэнкі
Беларуская партыя левых «Справядлівы сьвет» заснаваная ў 1991 годзе, да 2009 году яна называлася «Партыя камуністаў Беларуская» (ПКБ). У 1996 годзе частка яе сяброў, якія падтрымлівалі Лукашэнку, аддзялілася і ўтварыла праўладную Камуністычную партыю. Партыя ж «Справядлівы сьвет» — апазыцыйная. Таксама яна ўваходзіць у склад Партыі эўрапейскіх левых.
Старшыня партыі, 71-гадовы Сяргей Калякін, спрабаваў удзельнічаць у прэзыдэнцкіх выбарах 2001, 2006 і 2015 гадоў у Беларусі, аднак ва ўсіх выпадках ня стаў кандыдатам.
Раней усе апазыцыйныя партыі Беларусі былі закрытыя ўладамі.
20 верасьня Вярхоўны суд задаволіў пазоў Міністэрства юстыцыі Беларусі аб ліквідацыі Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада).
- У канцы 2022 году Аляксандар Лукашэнка заявіў, што «на палітычным полі краіны павінны працаваць толькі тыя партыі, дзейнасьць якіх адпавядае асноўным прынцыпам унутранай і зьнешняй палітыкі». У лютым 2023-га ён падпісаў закон, які ўзмацніў жорсткасьць патрабаваньняў да палітычных сілаў і абавязаў усе партыі, якія існуюць, прайсьці працэдуру перарэгістрацыі.
- Пасьля гэтага ўлетку і на пачатку восені ў Беларусі зьліквідавалі 9 апазыцыйных, праўладных і палітычна неактыўных палітычных структураў: Кансэрватыўна-Хрысьціянскую партыю — БНФ, Беларускую патрыятычную партыю, Беларускую партыю «Зялёныя», партыю «Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада», Рэспубліканскую партыю, Сацыяльную партыю народнай згоды, Партыю БНФ, Аб’яднаную грамадзянскую партыю, Беларускую сацыяльна-спартыўную партыю.
- Перарэгістравалі толькі праўладныя Камуністычную партыю Беларусі, Лібэральна-дэмакратычную партыю, Рэспубліканскую партыю працы і справядлівасьці. Зарэгістравалі максымальна ляяльную Аляксандру Лукашэнку партыю «Белая Русь».
- 4 верасьня стала вядома, што ў працэсе самаліквідацыі знаходзіцца Беларуская аграрная партыя.
Ліквідацыя недзяржаўных арганізацый у Беларусі
У красавіку 2021 міністар замежных спраў Беларусі Ўладзімер Макей заявіў, што ў адказ на заходнія санкцыі ў Беларусі можа быць зьнішчана грамадзянская супольнасьць.
«Любое далейшае ўзмацненьне жорсткасьці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасьць, пра якую яны клапоцяцца, перастане існаваць. І гэта будзе, я лічу, абсалютна абгрунтавана ў дадзенай сытуацыі», — сказаў Макей.
22 ліпеня Аляксандар Лукашэнка заявіў пра зачыстку недзяржаўных арганізацый.
«Так і ўрад, і МЗС пабеглі за „дэмакратыяй“ і пастваралі ў нас (хай Макей ізноў ня прыме на свой рахунак, гэта і да яго яшчэ было, яму гэта ў спадчыну дасталася, трэба цяпер разграбаць), і мы атрымалі пад 2 тысячы на невялікую краіну НДА, НКА, бандытаў і замежных агентаў. Ну і што, дэмакратыю атрымалі?»
«Ідзе зачыстка. Вы думаеце, гэта проста? Там ужо тысячы людзей працуюць, нашых людзей, і ў асноўным з павернутымі, прамытымі за чужыя грошы мазгамі», — сказаў Лукашэнка.
30 ліпеня Лукашэнка заявіў, што «пад выглядам дабрачыннасьці некамэрцыйныя арганізацыі адпрацоўваюць чужую палітычную замову». Ён сказаў, што розных недзяржаўных фондаў, прыватных установаў, праваабарончых арганізацый у Беларусі было паўтары тысячы.
«У выніку праведзеных мерапрыемстваў выдзелена 185 дэструкцыйных структураў, якія нясуць патэнцыйную пагрозу нацыянальнай бясьпецы, у тым ліку прадстаўніцтва замежнай некамэрцыйнай арганізацыі, 71 рэспубліканскае і мясцовае грамадзкае аб’яднаньне, 113 установаў», — сказаў Лукашэнка на нарадзе з чыноўнікамі.
Зь сярэдзіны ліпеня адбываецца масавая ліквідацыя недзяржаўных арганізацыяў па ўсёй краіне. Пад пагрозай існаваньне дзясяткаў асьветніцкіх, праваабарончых, дабрачынных, спажывецкіх, дасьледчых і іншых арганізацыяў. Прадстаўнікоў установаў затрымліваюць, праводзяць у іх дома і ў офісах ператрусы, арыштоўваюць рахункі.
Па стане на канец 2021 году ўлады ліквідавалі як найменей 275 НДА, яшчэ шэраг — у працэсе ліквідацыі ці пад яе пагрозай.
Праз год пасьля пачатку масавага ціску, у ліпені 2022 году, стала вядома, што ўлады ліквідавалі або давялі да самаліквідацыі 857 недзяржаўных арганізацый. А маніторынг Lawtrend на канец 2022 году паказаў, што за два гады грамадзкі сэктар Беларусі пазбавіўся ня менш як 1102 некамэрцыйных арганізацый.
Адной з галоўных падзей стала ліквідацыя незалежных прафсаюзаў у краіне. Лідэрам арганізацый прысудзілі вялікія турэмныя тэрміны.
Сярод зьліквідаваных арганізацый
- • Human Constanta
- • Беларуская асацыяцыя журналістаў
- • Беларускі Хэльсынскі камітэт
- • Гродна Лайф Медыя
- • Згуртаваньне беларусаў сьвету «Бацькаўшчына»
- • Зьвяно
- • Имена
- • Мова нанова
- • Офіс па правах людзей з інваліднасьцю
- • ПЭН-цэнтар
- • Прававая ініцыятыва
- • Саюз беларускіх пісьменьнікаў
- • Тэрыторыя правоў
- • Цэнтар прававой трансфармацыі
- • Экадом
- Таварыства беларускай мовы
- Дзіцячыя госьпісы ў Горадні і Віцебску
- Беларускі прафсаюз работнікаў радыёэлектроннай прамысловасьці (РЭП)
- Свабодны прафсаюз Беларускі (СПБ)
- Беларускі незалежны прафсаюз (БНП)
- Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў (БКДП)
2024 год. У апублікаваным 7 траўня аглядзе праваабарончай арганізацыі Lawtrend гаворыцца, што за пэрыяд пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і да канца красавіка 2024-га ўлады Беларусі зьліквідавалі ня менш за 1622 некамэрцыйныя арганізацыі. У працэсе прымусовай ліквідацыі знаходзілася ня менш за 1003 НКА, рашэньне аб самастойнай ліквідацыі прынялі сама меней 619.
