Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Вялікі камень» не акупіўся, завод цэлюлёзы не дабудавалі. Якія кітайскія праекты былі ў Беларусі і што зь імі стала


Беларуска-кітайскі індустрыяльны парк «Вялікі камень». Смалявіцкі раён. Архіўнае фота
Беларуска-кітайскі індустрыяльны парк «Вялікі камень». Смалявіцкі раён. Архіўнае фота

Лукашэнка 28 лютага паляцеў у Кітай. Паглядзелі, як цяпер Беларусь гандлюе з Кітаем і ці пасьпяховыя беларуска-кітайскія праекты.

З 28 лютага па 2 сакавіка Лукашэнка зьбіраецца наведаць Кітай, сустрэцца са старшынём КНР Сі Цьзінпінам, абмеркаваць гандлёва-эканамічныя, інвэстыцыйныя і гуманітарныя пытаньні. Глядзім, што цяпер з эканамічнымі адносінамі Беларусі і Кітая.

Гандаль

867,4 мільёна даляраў — такі аб’ём экспарту зь Беларусі ў Кітай быў за 2021 год, сьвяжэйшай статыстыкі Белстат пакуль не публікаваў. Гэта ў 2,5 раза менш, чым экспарт за той жа пэрыяд у Нідэрлянды, у 1,5 раза менш, чым у Літву, і ў 2,3 раза менш, чым у Польшчу.

Беларусь за 2021 год купіла ў Кітая тавараў на 4 мільярды даляраў. Больш імпартавалі толькі з Расеі — на 23,6 мільярда даляраў. Асноўныя прадукты, якія Беларусь прадае ў Кітай, — калійныя ўгнаеньні, драўніна і прадукцыя зь яе, а таксама прадукцыя сельскай гаспадаркі. У Кітая Беларусь купляе электроніку, запчасткі і тэхніку.

Інвэстыцыі

За 2021 год, згодна зь Белстатам, у Беларусь прыйшло 104,5 мільёна даляраў інвэстыцый з Кітаю. Зь іх 73,2 мільёна прамых інвэстыцый. Зь Літвы у той жа пэрыяд часу інвэстыцый было ў 2,7 раза болей, з Польшчы — у 1,7 раза. За 2022 год афіцыйных зьвестак пакуль няма.

Кітайскія праекты ў Беларусі

Індустрыяльны парк «Вялікі камень»

Адзін з самых расьпіяраных беларускімі ўладамі сумесных з Кітаем праектаў у Беларусі. Пагадненьне аб стварэньні індустрыяльнага парку за 25 кілямэтраў ад Менску Беларусь і Кітай падпісалі ў 2011 годзе.

У 2014 годзе парк пачаў будавацца, у тым жа годзе зарэгістравалі першага рэзыдэнта, цяпер такіх рэзыдэнтаў 107. Інвэстыцыі, згодна з інфармацыяй з сайта парку, склалі 800 мільёнаў даляраў.

Беларуска-кітайскі індустрыяльны парк Вялікі камень. Транспарант на ўезьдзе
Беларуска-кітайскі індустрыяльны парк Вялікі камень. Транспарант на ўезьдзе

У студзені гэтага году кіраўнік індустрыяльнага парку Аляксандар Ярашэнка заявіў, што «выдаткі на парк не акупіліся».

«Калі гаварыць увогуле аб сукупнасьці ўсіх выдаткаў, пакуль яны не акупіліся. У праект укладзена больш за 800 мільёнаў даляраў», — заявіў кіраўнік адміністрацыі індустрыяльнага парку «Вялікі камень» Аляксандар Ярашэнка ў эфіры тэлеканалу СТВ.

Індустрыяльны парк «Вялікі камень» — гэта тэрытарыяльнае фармаваньне з плошчай 112,5 кв. м. Ён мае рэжым спэцыяльнай эканамічнай зоны.

Для параўнаньня, Парк высокіх тэхналёгій, які аб’ядноўвае ІТ-спэцыялістаў, мае больш за тысячу рэзыдэнтаў. Ягоны экспарт паслуг у 2021 годзе склаў 3,5 мільярда даляраў.

Вытворчасьць аўтамабіляў Geely

Завод для зьбіраньня кітайскіх легкавых аўтамабіляў Geely у Беларусі адкрыўся ў 2013 годзе. Першую машыну сабралі ў лютым 2013 году, а да траўня таго ж году пасьпелі сабраць каля 30 аўтамабіляў. Аб’ём інвэстыцый у праект — каля 250 мільёнаў даляраў. Каля траціны акцый кампаніі належыць кітайскай кампаніі Geely Automobile.

Зборка аўтамабіляў Geely на прадпрыемстве BelGee каля Жодзіна. 2017
Зборка аўтамабіляў Geely на прадпрыемстве BelGee каля Жодзіна. 2017

Праз санкцыі ў Беларусі цяпер амаль немагчыма купіць новы аўтамабіль эўрапейскіх вытворцаў, таму Geely па выніках 2022 году стаў лідэрам продажаў. Гэтых аўтамабіляў прадалі 4355 штук.

Завод беленай цэлюлёзы пад Сьветлагорскам

У 2012 годзе на базе цэлюлёзна-кардоннага камбінату пад Сьветлагорскам пачалі будаваць новы завод беленай цэлюлёзы. Падрадчыкам выступіла кітайская кампанія China CAMC Engineering Co. Адкрыцьцё заводу некалькі разоў пераносілася, а дабудоўваць яго давялося канцэрну «Беллеспаперапрам».

Кошт праекту складаў каля 850 мільёнаў долараў, зь іх 654 мільёны прыпадала на крэдыт, выдзелены ўраду Беларусі Экспартна-імпартным і Індустрыяльна-камэрцыйным банкамі Кітая. 15 жніўня 2019 году канцэрн «Беллеспаперапрам» пашырыў заяву, што будзе завяршаць будаўніцтва заводу самастойна.

Завод беленай цэлюлёзы каля Сьветлагорску. 2018
Завод беленай цэлюлёзы каля Сьветлагорску. 2018

Тады ж кіраўніцтва Сьветлагорскага ЦКК пачало працэдуру разрыву з кітайскімі інвэстарамі. Прычынамі называлі будаўніцтва з адставаньнем, парушэньне нормаў, факты пастаўкі бракаванага абсталяваньня. Кантракт у выніку скасавалі.

Вось што казаў пра завод тагачасны кіраўнік ураду Сяргей Румас: «Задача, пастаўленая кіраўніком дзяржавы аб уводзе ў эксплюатацыю гэтага заводу ў IV квартале, безумоўна, будзе выкананая».

Пасьля запуску заводу мясцовыя жыхары скардзіліся на непрыемны пах і адчуваньні. У 2021 годзе плянавалі, што завод выйдзе на поўную магутнасьць у 2023 годзе.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG