2 траўня Генэральная пракуратура Ўкраіны абвінаваціла жыхара Мазыра Сяргея Калацэя ў ваенных злачынствах — забойстве мірных жыхароў у Бучы. Доказам стаў скрыншот з запісу відэакамэры аб адпраўцы расейскімі вайскоўцамі нарабаванага з пошты ў Мазыры.
У ведамстве Калацэя назвалі «камандзірам аддзяленьня Ўпраўленьня фэдэральнай службы войскаў нацыянальнай гвардыі РФ па Ўльянаўскай вобласьці».
Сам ён адмаўляў віну, як і той факт, што нядаўна наведваў Украіну. Па словах Калацэя, ён мае толькі беларускі пашпарт і апошні час знаходзіўся ў Беларусі.
За месяц Генпракуратура Ўкраіны так і не прывяла канкрэтных доказаў вінаватасьці Калацэя — пры гэтым у ведамстве падкрэсьлілі, што «ёсьць падставы лічыць, што ён забіў чацьвярых чалавек і катаваў як мінімум аднаго чалавека».
У інтэрвію «Медузе» Сяргей Калацэй расказаў, што да гэтага моманту ніхто з прадстаўнікоў сілавых структур Украіны зь ім ня зьвязваўся.
«На вялікі жаль, я не валодаю ніякай інфармацыяй аб ходзе расьсьледаваньня [супраць мяне], — кажа Калацэй. — Я датэлефанаваўся па адным з нумароў Бучанскай пракуратуры. Трубку падняла жанчына — я прадставіўся і спытаў, з кім можна пагутарыць наконт высунутых супраць мяне падазрэньняў. Таксама я паведаміў ёй, што ў мяне ёсьць доказы маёй недатычнасьці да здарэньня — і што я ўвесь гэты час [вайны] знаходзіўся ў Мазыры, у Беларусі. Жанчына сказала, што трэба выслаць пацьверджаньні маёй недатычнасьці на электронную пошту, указаную на афіцыйным сайце ўкраінскай Генпракуратуры».
Аднак, паводле слоў Сяргея, ён ня змог адправіць неабходныя пацьверджаньні, бо афіцыйны сайт ведамства «выдаваў памылку». Калацэй падкрэсьліў, што больш ніякай інфармацыі ён так і ня змог даведацца. У выніку ён зьвярнуўся ў беларускую пракуратуру з заявай аб паклёпе ў ягоны адрас і пагрозах, якія паступаюць у адрас яго сямʼі.
«Мне паведамілі, што заведзена крымінальная справа [з нагоды абвінавачаньняў з боку Генпракуратуры Ўкраіны]. Цяпер праводзіцца праверка — і, наколькі мне вядома, пацьвярджаецца мая недатычнасьць да якіх-небудзь злачынстваў ва Ўкраіне», — сказаў Калацэй. — Я спадзяюся, што праваахоўныя органы Ўкраіны зьвяжуцца з органамі Беларусі, каб атрымаць неабходную інфармацыю. Спадзяюся на разважлівасьць і прафэсіяналізм прадстаўнікоў праваахоўных органаў Украіны. На тое, што яны больш дэталёва вывучаць усе факты і здымуць свае падазрэньні».
«Я супраць вайны»
Калацэй падкрэсьліў, што пасьля абвінавачаньняў Генпракуратуры Ўкраіны яму і яго жонцы пачалі паступаць «сотні паведамленьняў у сацыяльных сетках ад незнаёмых людзей — з пагрозамі расправы». Па словах Сяргея, паступалі яму і званкі са схаваных нумароў.
«Цяжка апісаць, што прыйшлося перажыць маім родным. Псыхалягічна цяжка, калі ідзе такі прэсінг. Немагчыма зразумець, чаго чакаць, як будуць далей разьвівацца падзеі і як дзейнічаць у такой сытуацыі. Ня кожны дзень мяне абвінавачваюць у ваенным злачынстве. Натуральна, з майго атачэньня ніхто не паверыў у гэтыя абвінавачаньні: калегі і сябры ўсяляк мяне падтрымліваюць. Людзі на вуліцы часам пазнаюць, падыходзяць, цікавяцца, як справы, і выказваюць падтрымку», — сказаў Сяргей Калацэй і адзначыў, што ягонае «асабістае стаўленьне да вайны — жахлівае».
«Я заўсёды быў супраць любой вайны, якая б яна ні была. Бо гінуць шмат людзей — дзеці, жанчыны, старыя. Разбураюцца гарады і дамы, якія гадамі будавалі. Я супраць!» — заявіў Калацэй.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
