Паміж Расеяй і Ізраілем працягвае разгарацца «антысэміцкі» скандал, фігурантам якога стаў кіраўнік МЗС РФ Сяргей Лаўроў, які 1 траўня даў інтэрвію аб вайне ва Украіне італьянскай тэлекампаніі Mediaset.
Лаўрову, у прыватнасьці, задалі пытаньне, як заявы Масквы аб «нацыфікацыі» Украіны і «нацысцкім» рэжыме ў Кіеве суадносяцца з тым, што прэзыдэнт Украіны Ўладзімер Зяленскі — габрэй. Лаўроў на гэта адказаў:
«Ён выстаўляе аргумэнт: якая ў іх можа быць нацыфікацыя, калі ён габрэй? Магу памыліцца, але ў Гітлера таксама была габрэйская кроў. Гэта абсалютна нічога ня значыць. Мудры габрэйскі народ кажа, што самыя заўзятыя антысэміты, як правіла, габрэі. „Няма роду без выроду“, як у нас гавораць».
Кіраўнік МЗС Ізраіля Яір Лапід заявіў, што словы Лаўрова «недаравальныя, абуральныя і зьяўляюцца грубай гістарычнай памылкай», а таксама што Ізраіль чакае прабачэньняў з боку Лаўрова. Аднак кіраўнік МЗС РФ прасіць прабачэньня ня стаў: замест гэтага яго ведамства абвінаваціла Ізраіль у тым, што краіна падтрымлівае «нацыстаў» ва Ўкраіне.
Палітоляг Зээў Ханін кажа, што тэма антысэміцкага выказваньня Лаўрова да гэтага моманту ў лідэрах інфармацыйнага парадку дня.
«Пра гэта гавораць практычна з раніцы да вечара амаль ва ўсіх сродках масавай інфармацыі на ўсіх даступных мовах: на іўрыце, на ангельскай, на расейскай, на францускай і гэтак далей. Гэта сапраўды некалькі шокавая заява. Трэба сказаць, што ёсьць людзі, якія спрабуюць апраўдваць заяву міністра замежных спраў Расеі ці казаць пра тое, што ягоныя словы выдраныя з кантэксту і ён ня гэта меў на ўвазе, такія думкі таксама сустракаюцца. Але асноўная частка людзей ці разводзіць рукамі, ці крытыкуе».
Паводле Зээва Ханіна, на афіцыйным узроўні словы Лаўрова хутчэй за ўсё не прывядуць да высылкі дыпляматаў або разрыву адносін паміж дзьвюма краінамі. Палітоляг адзначае, што хоць абодва бакі — Масква і Іерусалім — ня будуць зацікаўленыя ў эскаляцыі адносін, ранейшага ўзроўню паразуменьня, напэўна, дасягнуць ужо не атрымаецца.
«Я не магу прагназаваць, наколькі. Але падобна на тое, што гэта сытуацыя, калі Ізраіль больш ня ў стане сядзець на плоце. Уласна, Ізраіль і не сядзеў на плоце — ён далучыўся да асуджэньня расейскага ўварваньня ва Ўкраіну. Але абодва бакі імкнуліся асьцярожна паводзіць сябе ў гэтай сытуацыі, каб не парушыць тыя дамоўленасьці і разуменьне, якія былі дасягнуты ў папярэднія гады», — сказаў Зеэў Ханін.
Ён падкрэсьліў, што выказваньне Лаўрова для ізраільскага грамадзтва як чырвоная ануча для быка, але пры гэтым зазначыў, што ня ўсе ў Ізраілі зразумелі і калі прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі параўнаў сытуацыю, у якой апынуліся ўкраінцы, з Катастрофай габрэйскага народу (Галакостам).
«Гэта значыць, зразумелі, чаму ён гэта кажа, зразумелі, у якім стане знаходзяцца ўкраінскі лідэр і ўкраінцы на сёньняшні дзень. Але палічылі, што гэтыя выказваньні недарэчныя», — удакладніў Зээў Ханін.
Ён адзначыў, што расейскі бок спрабаваў выкарыстаць габрэйскую тэму ў сваім канфлікце з Украінай і раней.
«Калі яшчэ ў 2014-м адбылася анэксія Крыму і пачаліся ваенныя дзеяньні паміж Украінай і прарасейскімі сэпаратыстамі ў Данбасе, ва Ўсходняй Украіне, уласна, ужо тады з Масквы была пачута дэклярацыя аб тым, што яны выступаюць супраць украінскага ўраду і кіраўніцтва, таму што гэта рэжым, які складаецца з „нацыяналістаў, бандэраўцаў і антысэмітаў“.
Са свайго боку, ва Ўкраіне гаварылі аб тым, што ў Маскве знаходзіцца ксэнафобскі рэжым, які ўключае ў сябе антысэмітызм. Іншымі словамі, гаворка ішла аб так званым інструмэнтальным антысэмітызьме. Гэта значыць — аб выкарыстаньні антысэмітызму для дыфамацыі палітычнага суперніка і ваеннага суперніка ў пэрспэктыве».
Сёньня, па словах Зээва Ханіна, рыторыка Крамля перайшла на зусім іншы ўзровень.
«Тут ужо адзін з бакоў выступае ня столькі абаронцам габрэяў, колькі абвінавачвае габрэяў у стварэньні той ці іншай сытуацыі, зьвяртаючыся да гістарычных рэтраспэктываў. І гэта ў Ізраілі, зразумела, ня могуць прыняць з захапленьнем».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
