Начальнік генэральнага штабу расейскіх войскаў генэрал Валерый Герасімаў, найвышэйшы афіцэр краіны ў форме, у канцы мінулага тыдня наведаў франтавыя пазыцыі на ўсходзе Ўкраіны, каб «зьмяніць курс», па словах высокапастаўленага ўкраінскага чыноўніка. Гэтую ацэнку падтрымалі і дзьве афіцыйныя асобы ЗША, якія ведаюць пра візыт, піша New York Times.
Украінскія чыноўнікі даведаліся пра візыт, але не своечасова, каб захапіць генэрала. Калі ў суботу ўвечары ўкраінскія сілы пачалі атаку на адну пазыцыю, якую наведаў Герасімаў, у школе № 12 у кантраляваным Расеяй горадзе Ізюме, ён ужо выехаў у Расею. Тым ня менш каля 200 вайскоўцаў, у тым ліку прынамсі аднаго генэрала, забілі, сказаў украінскі чыноўнік на ўмовах ананімнасьці.
Двое амэрыканскіх чыноўнікаў, якія размаўлялі на ўмовах ананімнасьці для абмеркаваньня канфідэнцыйных ацэнак выведкі, пацьвердзілі, што генэрал Герасімаў знаходзіўся на ўсходзе Ўкраіны на працягу апошніх некалькіх дзён, але ня мелі інфармацыі аб нападзе на расейскую базу. Мінабароны Расеі не адразу адказала на запыт аб камэнтары.
«Наша працоўная здагадка заключаецца ў тым, што ён быў там, бо ёсьць прызнаньне, што яны яшчэ ня вырашылі ўсе свае праблемы», — сказаў адзін з чыноўнікаў.
Прысутнасьць такога высокапастаўленага чыноўніка на перадавой вельмі незвычайная і адбываецца на фоне таго, што заходнія вайсковыя аналітыкі апісваюць як павелічэньне бязладзіцы ўнутры расейскіх сіл. Нават маючы рэзка зьменшаныя мэты, расейскія вайскоўцы працягваюць змагацца з праблемамі матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня і каардынацыі сваіх войскаў, сутыкаючыся зь нязьменным жорсткім супрацівам украінцаў.
Ізюм, горад сярэдняга памеру на ўсходзе Ўкраіны, стаў апэрацыйнай базай для расейскіх вайскоўцаў, якія праводзяць наступ, накіраваны на вывад дзьвюх усходніх украінскіх тэрыторый, што мяжуюць з Расеяй і складаюць рэгіён, вядомы як Данбас. Пасьпяховы захоп гэтай тэрыторыі стаў бы суцяшальным прызам для Крамля пасьля няёмкага вываду войскаў з рэгіёну вакол Кіева, падзеньня якога, паводле ацэнак амэрыканскай выведкі, расейскае кіраўніцтва чакала празь некалькі дзён пасьля ўварваньня.
Але нават на ўсходзе прагрэс быў павольным. Расейскія войскі з кожным днём атрымлівалі паступовыя перамогі, захопліваючы адны вёскі, страчваючы іншыя, бо добра замацаваныя ўкраінскія войскі аказвалі рашучы супраціў.
Генэрал Герасімаў сядзіць па правую руку ад прэзыдэнта Расеі Ўладзіміра Пуціна і зьяўляецца адным з трох чалавек, разам з прэзыдэнтам і міністрам абароны, якія з самага пачатку галоўным чынам адказвалі за плянаваньне ходу вайны. Гэтая строгая ярархія, якая вызначае вайсковае кіраўніцтва Расеі, зьяўляецца адной з прычын, зь якіх, кажуць заходнія аналітыкі , расейскія сілы так часта аказваліся няздольнымі хутка адаптавацца да зьменлівых умоў бою.
Больш за месяц пасьля пачатку вайны ў расейскіх войскаў адсутнічаў камандзір на полі бою, які мог бы кіраваць дзеяньнямі знутры Ўкраіны, што прывяло да дрэннай каардынацыі паміж рознымі падразьдзяленьнямі і службамі і да гібелі тысяч вайскоўцаў. Гэта таксама прывяло да гібелі 10 і больш генэралаў, якія перайшлі на франтавыя пазыцыі.
У пачатку мінулага месяца Крэмль нарэшце прызначыў дасьведчанага камандзіра Аляксандра Дворнікава, якога абвінавацілі ў загадзе на авіяўдары па цывільных раёнах Сырыі, для нагляду за сіламі на тэрыторыі Ўкраіны.
Амэрыканскія чыноўнікі заявілі, што сакрэтны візыт генэрала Герасімава на ўсходні фронт падкрэсьлівае праблемы, зь якімі сутыкаюцца расейскія сілы на Данбасе.
«Гэта, напэўна, азначае, што ў расейцаў усё ідзе ня так добра», — сказаў у тэлефонным інтэрвію з Польшчы Джэйсан Кроў, дэмакрат з Калярада ў Камітэце ўзброеных сілаў Палаты прадстаўнікоў і былы вайсковец пасьля візыту ва Ўкраіну ў суботу са сьпікерам Нэнсі Пэлосі.
«У іх былі тысячы забітых у баявых дзеяньнях, маральны дух войскаў нізкі, і, што вельмі важна, іхны наступ на поўдні і ўсходзе, здаецца, спынілі», — сказаў Кроў.
Генэрал Герасімаў некалькі дзён знаходзіўся на ўсходзе Ўкраіны і ў суботу ўдзень прыбыў у школу № 12, якая выкарыстоўвалася ў якасьці базы Другой агульнавайсковай арміі Расеі, а таксама разгорнутымі ў рэгіёне паветрана-дэсантнымі войскамі, сказаў украінскі чыноўнік. Паводле папярэдняй інфармацыі, сабранай украінскімі сіламі, у выніку нападу загінуў генэрал-маёр Андрэй Сіманаў, які быў сярод камандзіраў базы ў Ізюме.
«Рашэньне аб зьнішчэньні гэтага аб’екту было прынята не праз Герасімава, а таму, што гэта важная база дзеяньняў», — сказаў чыноўнік.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
