За жнівень і верасень польскія памежнікі зафіксавалі больш за 16 тысяч спробаў перайсьці мяжу мігрантамі, амаль 1500 чалавек затрымалі, іншых вярнулі на тэрыторыю Беларусі.
6 кастрычніка афіцыйны прадстаўнік спэцслужбаў Польшчы Станіслаў Жарын паведаміў, што Беларусь перастала прымаць пасажыраў з ірацкага гораду Эрбіль. Таксама, паводле зьвестак польскіх спэцслужбаў, беларускі МЗС ад пачатку кастрычніка перастаў прымаць заявы на візы ад грамадзянаў Ірану, Нігерыі, Пакістану, Сырыі і Эгіпту. Афіцыйнага пацьверджаньня гэтай інфармацыі беларускім бокам пакуль няма. Калі яна адпавядае рэчаіснасьці, міграцыйны крызіс на мяжы Беларусі і Эўразьвязу можа скончыцца. Аднак усяго праз тры дні пасля заявы прадстаўніка польскіх спецслужбаў колькасьць спробаў нелегальнага перасячэньня мяжы вырасла да амаль 800 за суткі.
Свабода прыгадвае яго самыя значныя моманты.
27 траўня
Міністарка ўнутраных спраў Літвы Агне Білатайце заявіла пра рэзкае пагаршэньне сытуацыі на мяжы зь Беларусьсю. «Той факт, што кіраўнік суседняй краіны, зь якой Літва мае амаль 680 кілямэтраў агульнай мяжы, адкрыта пагражае дазволам на перамяшчэньне нелегальных мігрантаў і наркотыкаў праз агульную мяжу, зьяўляецца сур’ёзным сыгналам для нас і ўсёй Эўропы, — сказала Білатайце. — Я мушу прызнаць, што гэтыя выказваньні нас не зьдзіўляюць. Ужо некаторы час мы адсочваем рост плыні нелегальных мігрантаў».
2 ліпеня
Памежная служба Літвы паведаміла пра затрыманьне 150 мігрантаў за дзень. Большасьць зь іх спрабавалі перасячы мяжу Беларусі і Літвы ў Друскінінкайскім раёне. Вялікія арганізаваныя групы мігрантаў з Іраку, Сырыі, Ірану і іншых краін затрымліваюць на мяжы Беларусі і Літвы кожны дзень. Агульная колькасьць затрыманых літоўскімі памежнікамі да 19 ліпеня дасягае 2096 чалавек. Улады Літвы тэрмінова арганізоўваюць часовыя лягеры для іх утрыманьня.
3 жніўня
Літоўскія сілавікі пачалі спыняць мігрантаў на мяжы зь Беларусьсю і вяртаць іх назад, выконваючы такім чынам даручэньне міністаркі ўнутраных спраў Агне Білатайце. За першую ж ноч памежнікі Літвы разьвярнулі некалькі груп мігрантаў. Білатайце афіцыйна дазволіла памежнікам прымяняць сілу да тых, хто перасякае мяжу па-за пунктамі пропуску.
4 жніўня
Памежны камітэт Беларусі паведаміў пра гібель іракца на беларуска-літоўскай мяжы, непадалёк ад пункту пропуску Беняконі. Мужчыну, які паміраў, нібыта знайшоў былы вайсковец, які жыве ў Воранаве. СК Беларусі адразу завёў крымінальную справу, у Беларусь выклікалі родных памерлага, мёртвае цела паказалі на беларускіх дзяржаўных тэлеканалах. Літоўскі бок абвінаваціў беларускія ўлады ў правакацыі. Па стане на пачатак кастрычніка аб расьсьледаваньні сьмерці грамадзяніна Іраку на тэрыторыі Беларусі нічога не вядома.
11 жніўня
Латвія ўвяла рэжым надзвычайнага становішча ў сувязі з рэзкім павелічэньнем колькасьці мігрантаў, якія спрабуюць трапіць на тэрыторыю краіны зь Беларусі па-за межамі пунктаў пропуску.
23 жніўня
Польшча пачынае будаваць новую агароджу на мяжы зь Беларусьсю. Плынь мігрантаў у гэтую краіну з тэрыторыі Беларусі значна павялічылася пасьля рашэньня ўладаў Літвы разварочваць людзей на мяжы і вяртаць іх на беларускую тэрыторыю.
2 верасьня
Польскі ўрад увёў рэжым надзвычайнага становішча на мяжы зь Беларусьсю. Доступ у памежныя рэгіёны значна абмежавалі, трапіць туды могуць толькі памежнікі, паліцыя і мясцовыя жыхары. Рэжым надзвычайнага становішча ў Польшчы ўвялі ўпершыню з 1981 году, калі яго абвяшчаў урад Ярузэльскага ў сувязі з палітычнай напружанасьцю ў краіне.
19 верасьня
Польскія і беларускія памежнікі адначасова паведамілі аб тым, што на мяжы былі знойдзеныя целы загінулых мігрантаў. Агенцтва БелТА расказала пра труп жанчыны з Іраку, побач зь якой знаходзіліся непаўналетнія дзеці, мужчына і старая. Памежная служба Польшчы ў той жа дзень паінфармавала адразу пра тры знойдзеныя на беларуска-польскай мяжы трупы мігрантаў. Падрабязнасьцяў расьсьледаваньня інцыдэнтаў няма.
27 верасьня
На адмысловай прэс-канфэрэнцыі прадстаўнікі польскага МУС, Памежнай службы і Міністэрства абароны расказалі, што польскія афіцэры штодня сутыкаюцца з правакацыямі зь беларускага боку. У якасьці прыкладаў былі прыведзеныя выпадкі, што беларусы асьляпляюць палякаў сьвятлом ліхтарыкаў, крычаць на іх, а таксама абвінавачваюць у выкарыстаньні «мэтадаў, падобных да гестапа».
Акрамя гэтага, па словах прадстаўнікоў польскіх сілавых службаў, беларусы імітуюць кіданьне гранат празь мяжу або «халастыя стрэлы» ў бок палякаў.
30 верасьня
ПАРЭ асудзіла практыку Літвы, Польшчы і Латвіі, якія вырашылі вяртаць затрыманых на мяжы мігрантаў на тэрыторыю Беларусі.
4 кастрычніка
Польскія памежнікі знайшлі на беларуска-польскай мяжы ў Падляскім ваяводзтве муляж выбуховага прыстасаваньня. За некалькі дзён да гэтага паведамлялася, што беларускія памежнікі правакуюць польскіх, кідаючы ў іхны бок прадметы і накіроўваючы зброю.
6 кастрычніка
Памежныя службы Польшчы паведамілі, што за жнівень і верасень спынілі звыш 14 тысяч мігрантаў, якія спрабавалі незаконна трапіць на тэрыторыю Польшчы зь Беларусі па-за межамі пунктаў пропуску.
7 кастрычніка
Беларускія дзяржаўныя СМІ паведамілі, што ля беларуска-літоўскай мяжы 5 кастрычніка знойдзена цела ўцекача з Шры-Ланкі. Побач з загінулым знаходзіліся ягоныя дакумэнты, плястыкавыя карткі і мабільны тэлефон. Прычыны сьмерці мігранта не ўдакладняліся.
8 кастрычніка
Часовага паверанага ў справах Беларусі ў Польшчы Аляксандра Часноўскага выклікалі ў польскі МЗС у сувязі з сытуацыяй на польска-беларускай мяжы. Варшава трактуе паводзіны беларускага боку, як «агрэсіўныя дзеяньні супраць Польшчы».
11 кастрычніка
Памежная служба Польшчы паведаміла, што за тры дні 9–11 кастрычніка з боку Беларусі зафіксавана каля 2 тысяч спробаў нелегальнага перасячэньня мяжы.
Міграцыйны крызіс — 2021. Асноўнае
- У ліпені 2021 году Аляксандар Лукашэнка заявіў, што з прычыны санкцыяў Беларусь больш ня будзе стрымліваць нелегальную міграцыю ў краіны Эўразьвязу. Найперш вялікія патокі мігрантаў накіраваліся ў Літву, па стане на верасень — звыш 4,2 тысячы чалавек з краінаў Азіі і Афрыкі. Затым напружаньне на сваіх межах адчулі Латвія і Польшча.
- Рэагуючы на крызіс, Літва і Польшча пачалі будаваць сьцяну на мяжы зь Беларусьсю.
- Урады Літвы, а затым Латвіі і Польшчы, улетку 2021-га зрабілі істотна больш строгім заканадаўства аб нелегальным перасячэньні дзяржаўнай мяжы, а таксама выслалі ў памежныя зь Беларусьсю раёны падмацаваньне з вайсковых злучэньняў. Лукашэнку абвінавацілі ў спрыяньні нелегальнай міграцыі ў краіны Эўразьвязу.
- У Літве ў лягерах для ўцекачоў мігранты неаднаразова ладзілі бунты і намагаліся зьбегчы.
- Улады Польшчы зь верасьня распачалі затрыманьні і дэпартацыі людзей, якія дапамагаюць мігрантам нелегальна перасякаць мяжу. Сярод іх як грамадзяне Польшчы, так і грамадзяне Беларусі, краінаў Азіі, у тым ліку некаторыя асобы, што маюць від на жыхарства ў краінах Эўразьвязу.
- Прэм’ер-міністар Польшчы Матэвуш Маравецкі выказаў упэўненасьць, што сцэнар «гібрыднай агрэсіі» супраць Эўразьвязу быў распрацаваны Менскам не самастойна, а ў шчыльнай супрацы з Масквой.
- Прэс-сакратар каардынатара спэцслужбаў Польшчы Станіслаў Жарын 27 верасьня заявіў, што 20% затрыманых мігрантаў маюць сувязі з Расеяй, пра што сьведчаць знойдзеныя доказы. Міністар унутраных спраў і адміністрацыі Мар’юш Каміньскі сказаў, што беларускія памежнікі даюць мігрантам псыхатропныя сродкі, у тым ліку дзецям.
- 30 верасьня ПАРЭ катэгарычна асудзіла практыку вяртаньня мігрантаў «у трэцюю краіну, дзе ім ня можа быць гарантавана міжнародная абарона», і нагадала Латвіі, Літве і Польшчы пра забарону на калектыўную высылку іншаземцаў.
- 8 кастрычніка Варшава заявіла, што трактуе паводзіны беларускага боку як «агрэсіўныя дзеяньні супраць Польшчы». Зьявіўся шэраг відэадоказаў, што беларускія памежнікі ня толькі не спыняюць мігрантаў, але і актыўна дапамагаюць ім нелегальна перасякаць польскую мяжу.
- На межах Беларусі з Польшчай і Літвой ад пачатку міграцыйнага крызісу загінулі сама меней 9 чалавек.
- 8 лістапада раніцай на мяжы зь беларускага боку заўважылі буйную калёну зь некалькіх сотняў мігрантаў, якія рушылі ў суправаджэньні ўзброеных сілавікоў да калючага дроту на мяжы з Польшчай, намагаючыся перасекчы мяжу. Паводле розных ацэнак, іх колькасьць была ад 2 да 4 тысяч чалавек. Многія атрымалі візы ў беларускім дыпляматычным прадстаўніцтве ў Анкары, турэцкія авіякампаніі ўдзельнічаюць у перакіданьні мігрантаў у Беларусь.
- У наступныя дні мігранты пры спрыяньні беларускіх сілавікоў сталі лягерам на памежнай паласе. Курд з Іраку Рэбаз Наджм Хама Саід сказаў Свабодзе, што беларуская міліцыя дапамагае высякаць дрэвы для вогнішчаў на беларускай жа тэрыторыі. Некаторым групам удалося прарвацца на польскую тэрыторыю, але вайскоўцы затрымалі ўсіх парушальнікаў.
- 10 лістапада эўрадэпутат Радаслаў Сікорскі заявіў, што крызіс на мяжы ініцыяваны пры падтрымцы Масквы, а Лукашэнку трэба прызнаць тэрарыстам і выдаць Міжнароднаму трыбуналу. Шэраг іншых эўрапейскіх палітыкаў таксама выказалі ўпэўненасьць, што Пуцін з дапамогай Лукашэнкі расхіствае Эўропу, пачуліся заклікі да ЭЗ дзейнічаць актыўна, а не чакаць.
- 11 лістапада ў паветранай прасторы Беларусі пачалі патруляваць межы расейскія бамбавікі Ту-22М3. Яны належаць паветрана-касьмічным сілам Расеі.
- 11 лістапада Фэдэральная паліцыя Нямеччыны заявіла, што толькі за першыя дні лістапада ў краіну трапілі больш за тысячу мігрантаў, якія выкарысталі Беларусь як краіну транзыту.
- Са жніўня польскія памежнікі спынілі больш за 33 тысячы спробаў нелегальнага перасячэньня мяжы з боку Беларусі, летась іх было 88.
- 15 лістапада больш за 3 тысячы мігрантаў сабраліся на беларускім памежным пераходзе «Брузгі» перад лініяй польскай мяжы, умацаванай часовымі загародамі і шарэнгай польскіх вайскоўцаў.
- Па словах прэс-сакратара Лукашэнкі Натальлі Эйсмант, у Беларусі агулам каля 7 тысяч мігрантаў, якія спадзяюцца трапіць у Нямеччыну.
- 22 лістапада ў Бэрліне адмовіліся прымаць каля 2 тысяч чалавк з Блізкага Ўсходу, якія прыбылі ў Беларусь пасьля арганізацыі рэжымам Лукашэнкі мігранцкага крызісу.
- 25 лістапада мігранты правялі акцыю пратэсту на памежжы, заяўляючы, што ня хочуць вяртацца назад у свае краіны.
- На больш чым дзесяці эвакуацыйных рэйсах у Ірак і Сырыю ў лістападзе-сьнежні Беларусь пакінулі каля 4,5 тысяч мігрантаў.
- На пачатку 2022 году сталі вядомыя тэрміны пабудовы агароджаў на мяжы зь Беларусьсю. Польшча адзначыла, што агароджу дабудуюць да канца чэрвеня, а Літва, што да восені.
- За 2023 год памежнікі суседніх зь Беларусьсю краін Эўразьвязу спынілі 42 тысячы спробаў нелегальнага пранікненьня на сваю тэрыторыю, што на траціну больш за 2022 год.
- Шараговец 1-й Варшаўскай бранятанкавай брыгады Матэвуш Сітэк, паранены нажом 28 траўня 2024 году на мяжы зь Беларусьсю, памёр 6 чэрвеня ў Варшаве. Раненьне вайсковец атрымаў падчас спыненьня спробы групы мігрантаў прарвацца праз сталёвую загароду зь беларускага боку. Калі салдат блякаваў пралом у сталёвай агароджы на мяжы з дапамогай ахоўнага шчыта, мігрант, прасунуўшы руку праз плот, нанёс яму ўдар нажом, прывязаным да палкі, у грудзі. Нож затрымаўся ў целе жаўнера. У бок пацярпелага і памежніка, які дапамагаў яму, кідалі палкі і камяні.
