Дзярждэпартамэнт заявіў, што павага афіцыйным Менскам асноўных свабодаў, у тым ліку свабоды мірных сходаў, слова і асацыяцыяў, мае вырашальнае значэньне для ўмацаваньня двухбаковых адносінаў ЗША і Беларусі.
У адказ на запыт CNN Дзяржаўны дэпартамэнт ЗША выказаў занепакоенасьць з нагоды разгону дэманстрацыяў і затрыманьні журналістаў у Беларусі пасьля адмовы ў рэгістрацыі двух апазыцыйных кандыдатаў у прэзыдэнты — Віктара Бабарыкі і Валера Цапкалы.
Больш за тры сотні людзей былі гвалтоўна разагнаныя і арыштаваныя ў Беларусі ў ходзе пратэстаў супраць нядопуску Бабарыкі і Цапкалы, грамадзяне падалі тысячы індывідуальных скаргаў у Цэнтральную выбарчую камісію, на якія ЦВК адказала адной адмовай на сваім сайце.
Прэс-сакратарка Дзяржаўнага дэпартамэнту Злучаных Штатаў Морган Артагус 16 ліпеня пракамэнтавала падзеі ў Беларусі апошніх дзён: выказала глыбокую занепакоенасьць паведамленьнямі пра затрыманьні мірных актывістаў і журналістаў, а таксама сказала, што ЗША лічаць «надзвычай важнымі для ўраду забясьпечыць роўныя ўмовы для ўсіх, хто хоча прыняць удзел у выбарах».
Таксама 16 ліпеня Эўразьвяз выказаў занепакоенасьць затрыманьнямі ў Беларусі і запатрабаваў свабоды асацыяцый і сходаў. Асобна выказала «велізарную занепакоенасьць» Міністэрства замежных справаў Літвы. У ААН паведамілі, што сочаць за сытуацыяй у Беларусі і заклікаюць улады краіны да стрыманасьці.
«Мы глыбока занепакоеныя нядаўнімі паведамленьнямі пра масавыя затрыманьні мірных актывістаў і журналістаў пасьля дыскваліфікацыі двух бачных апазыцыйных кандыдатаў напярэдадні жнівеньскіх прэзыдэнцкіх выбараў, — пазьней заявіў CNN прадстаўнік Дзяржаўнага дэпартамэнту ЗША, які пажадаў захаваць ананімнасьць. — Мы працягваем заклікаць урад Беларусі прыняць захады для паляпшэньня сытуацыі з правамі чалавека і дэмакратыі, і выконваць абавязаньні перад АБСЭ.
Павага асноўных свабодаў, у тым ліку свабоды мірных сходаў, слова і асацыяцыяў, мае вырашальнае значэньне для ўмацаваньня двухбаковых стасункаў ЗША і Беларусі».
У заяве ад 16 ліпеня міжнародны Камітэт абароны журналістаў (CPJ) заклікаў улады Беларусі спыніць «перасьлед, затрыманьне і абвінавачваньне» супрацоўнікаў СМІ — за час пратэстаў 14–15 ліпеня затрымалі паўтара дзясятка журналістаў, а карэспандэнта Радыё Свабода зьбілі пры затрыманьні.
«Беларускія ўлады павінны перастаць затрымліваць і судова перасьледаваць журналістаў, калі яны хочуць, каб будучыя выбары ў краіне мелі хоць нейкую легітымнасьць», — заявіў 16 ліпеня Гульноза Саід, каардынатар праграмы абароны правоў СМІ ў Эўропе і Цэнтральнай Азіі.
Раней Дзяржаўны сакратар ЗША Майк Пампэо ў сваёй заяве з нагоды афіцыйнага Дня Незалежнасьці Беларусі (Дня Рэспублікі) заклікаў «ўрад Беларусі зрабіць усё магчымае, каб будучыя выбары былі свабоднымі і сумленнымі».
«Гэта ўключае ў сябе права шырокага кола кандыдатаў удзельнічаць у выбарчай кампаніі, права грамадзянаў зьбірацца мірна і вольна выказваць свае думкі, а таксама адкрыты і сумленны падлік галасоў. Усе гэтыя асноўныя свабоды неабходны для забесьпячэньня далейшай незалежнасьці і сувэрэнітэту Беларусі», — падкрэсьліў ён.
Пампэо таксама казаў, што Злучаныя Штаты «натхнёныя» разьвіцьцём адносінаў паміж дзьвюма краінамі і «гатовыя дапамагчы Беларусі ў разьвіцьці і дывэрсыфікацыі эканомікі».
Вашынгтон і Менск у апошні час распачалі шэраг крокаў па нармалізацыі дыпляматычных стасункаў. У лютым Пампэо стаў самым высокапастаўленым амэрыканскім чыноўнікам, які наведаў краіну за апошнія дзесяцігодзьдзі, і сустрэўся з беларускім прэзыдэнтам, які кіруе краінай з 1994 году.
Прэзыдэнцкія выбары — 2020 у Беларусі. Што важна ведаць
- Шостыя ў гісторыі сувэрэннай Беларусі выбары прэзыдэнта прызначаныя на нядзелю, 9 жніўня 2020 году.
- 65-гадовы Аляксандар Лукашэнка кіруе дзяржавай 25 гадоў. Ніводныя прэзыдэнцкія выбары (2001, 2006, 2010, 2015), апроч першых (1994 год), не прызналі свабоднымі і справядлівымі на міжнародным узроўні.
- Старшыня ЦВК Лідзія Ярмошына адхіліла прапановы праваабаронцаў аб дыстанцыйных прэзыдэнцкіх выбарах у час эпідэміі COVID-19, бо «часу для прыняцьця гэтых захадаў ужо няма». Лукашэнка ня бачыў падставаў пераносіць выбары праз пандэмію.
- ЦВК зарэгістраваў 15 ініцыятыўных груп з 55 заявак.
- Аўтару YouTube-канала «Страна для жизни» Сяргею Ціханоўскаму Цэнтральная выбарчая камісія адмовіла ў рэгістрацыі ініцыятыўнай групы, бо ён адбываў 15 сутак арышту і ня мог асабіста падаць дакумэнты. Тады сваю ініцыятыўную групу ў ЦВК заявіла жонка блогера Сьвятлана Ціханоўская.
- 29 траўня на перадвыбарчым пікеце жонкі затрымалі Ціханоўскага і яшчэ 9 чалавек. Лукашэнка казаў пра акалічнасьці затрыманьня за 4 гадзіны да таго, як яно адбылося.
- 11 чэрвеня ў «Белгазпрамбанку» і шэрагу іншых кампаній прайшлі ператрусы. У Камітэце дзяржкантролю заявілі, што завялі крымінальныя справы аб легалізацыі сродкаў, атрыманых злачынным шляхам, і аб ухіленьні ад сплаты падаткаў у асабліва буйным памеры. Старшыня КДК Іван Тэртэль сьцьвярджаў, што да гэтых спраў мае дачыненьне патэнцыйны кандыдат у прэзыдэнты Віктар Бабарыка. Роўна за 4 гадзіны да заявы Дзяржкантролю Аляксандар Лукашэнка расказаў пра акалічнасьці «справы „Белгазпрамбанку“».
- 18 чэрвеня Віктара Бабарыку і яго сына, кіраўніка ініцыятыўнай групы Эдуарда Бабарыку затрымалі.
- 14 ліпеня ЦВК зарэгістраваў кандыдатамі ў прэзыдэнты Аляксандра Лукашэнку, Сьвятлану Ціханоўскую, Ганну Канапацкую, Андрэя Дзьмітрыева і Сяргея Чэрачня. Не зарэгістравалі Віктара Бабарыку і Валера Цапкалу.
- Ад пачатку выбарчай кампаніі праваабаронцы налічылі больш за 1300 затрыманых: удзельнікі «ланцугоў салідарнасьці», сябры ініцыятыўных груп, актывісты, палітыкі, блогеры, журналісты і проста мінакі на вуліцы. Сотні чалавек пакаралі адміністрацыйнымі арыштамі і аштрафавалі.
