Канцлерка Нямеччыны Ангела Мэркель зьвярнулася да немцаў у сувязі з пандэміяй каранавіруса ў сьвеце. Прамова нямецкай лідаркі здабыла вялікую папулярнасьць ва ўсім сьвеце. Яе цытуюць вядучыя інфармацыйныя агенцтвы і і карыстальнікі сацыяльных сетак.
Свабода публікуе прамову цалкам.
«Каранавірус вельмі сур’ёзна зьмяняе жыцьцё ў нашай краіне. Нашае ўяўленьне аб штодзёньнасьці, аб грамадзкім жыцьці, аб сацыяльным узаемадзеяньні — усё гэта падвяргаецца выпрабаваньню, як ніколі раней. Мільёны з вас ня могуць хадзіць на працу, вашыя дзеці не ходзяць у школы і дзіцячыя сады, тэатры, кіно і крамы зачыненыя, і, што, напэўна, цяжэй за ўсё — усім нам не хапае асабістых сустрэчаў, якія мы ўспрымалі ў іншых абставінах як дадзенасьць.
Вядома, у такой сытуацыі кожны з нас заклапочаны, мы задаемся пытаньнем, што будзе далей. Сёньня я такім незвычайным чынам зьвяртаюся да вас, таму што хачу распавесьці, чым я як канцлерка, а таксама мае калегі ва ўрадзе кіруемся ў гэтай сытуацыі. Гэта і ёсьць адкрытая дэмакратыя: мы прымаем палітычныя рашэньні празрыста і тлумачым іх. Мы стараемся тлумачыць нашыя дзеяньні максымальна старанна і інфармаваць пра іх, каб унесьці яснасьць. Я цьвёрда веру, што мы справімся з гэтай задачай, калі сапраўды ўсе грамадзяне зразумеюць яе як сваю задачу.
Таму дазволю сабе выказацца так: усё сурʼёзна. І вы таксама пастаўцеся да гэтага сурʼёзна.
З часоў узьяднаньня Нямеччыны, не, з часоў Другой усясьветнай вайны не было большага выкліку нашай краіне, пры якім так шмат залежала б ад нашых сумесных салідарных дзеяньняў.
Я хачу растлумачыць вам, на якім этапе разьвіцьця зараз знаходзіцца эпідэмія ў краіне, распавесьці, што робяць фэдэральны ўрад і дзяржаўныя структуры, каб абараніць усіх у нашым грамадзтве і паменшыць эканамічную, сацыяльную і культурную шкоду. Але яшчэ я хацела б данесьці, чаму для гэтага нам патрэбныя вы і што можа зрабіць кожны з вас.
Аб эпідэміі — усё, што я скажу вам, заснавана на сталых кансультацыях фэдэральнага ўраду з экспэртамі інстытуту Робэрта Коха і іншымі навукоўцамі і вірусолягамі: ва ўсім сьвеце вядуцца інтэнсіўныя дасьледаваньні, але да гэтага часу няма ні тэрапіі супраць каранавірусу, ні вакцыны.
Пакуль гэта так, можна зрабіць толькі адно, і гэта галоўнае ва ўсіх нашых дзеяньнях: запаволіць распаўсюджваньне вірусу, расьцягнуць яго на месяцы і такім чынам выйграць час. Час для таго, каб навукоўцы маглі распрацаваць лекі і вакцыну. Але перш за ўсё час для таго, каб мы маглі паклапаціцца найлепшым чынам аб тых, хто захварэў.
У Нямеччыне выдатная сыстэма аховы здароўя, магчыма, адна з найлепшых у сьвеце. На яе можна спадзявацца. Але нават нашыя шпіталі будуць цалкам перагружаныя, калі ў самы кароткі час у іх будзе дастаўлена шмат пацыентаў, у якіх каранавірусная інфэкцыя працякае цяжка.
Гэта не проста абстрактныя лічбы статыстыкі, гэта нечыя бацька ці дзед, маці ці бабуля, нечыя партнэры, гэта людзі. Мы — грамадзтва, у якім важнае кожнае жыцьцё, кожны чалавек.
Перш за ўсё ў гэтай сытуацыі я б хацела зьвярнуцца да лекараў, мэдсёстраў і мэдбратоў, да ўсіх работнікаў нашых шпіталёў і сыстэмы аховы здароўя ў цэлым. У гэтай барацьбе вы змагаецеся за нас на перадавой. Вы першымі сустракаецеся з хворымі, бачыце, як цяжка працякаюць некаторыя выпадкі інфэкцыі. І кожны дзень вы зноў бярэцеся за працу і дапамагаеце людзям. Вы робіце вялікую справу, і я дзякую вам за гэта ад усяго сэрца.
Такім чынам: задача палягае ў тым, каб запаволіць прасоўваньне вірусу на яго шляху празь Нямеччыну. Выконваючы гэтую задачу, мы павінныя — і гэта жыцьцёва важна — засяродзіцца на наступным: па магчымасьці абмежаваць грамадзкае жыцьцё. Вядома, у разумных межах, таму што дзяржава павінная функцыянаваць і далей, натуральна, мы захаваем забесьпячэньне насельніцтва і захаваем эканамічную дзейнасьць па меры магчымасьцяў.
Але ўсё, што можа пагражаць людзям, усё, што можа пашкодзіць чалавеку або грамадзтву, мы павінныя зараз абмежаваць.
Мы павінныя паменшыць рызыку заражэньня аднаго чалавека іншым, як толькі можам.
Я ведаю, наколькі сурʼёзнымі аказаліся гэтыя абмежаваньні ўжо зараз: ніякіх мерапрыемстваў, ніякіх кірмашоў, ніякіх канцэртаў, перш за ўсё, ніякіх заняткаў у школах і ўнівэрсытэтах, ніякіх гульняў у дзіцячым садку і на дзіцячых пляцоўках. Я ведаю, як жорстка ўрываюцца ў наша жыцьцё і ў нашую дэмакратычную самасьвядомасьць абмежаваньні, пра якія дамовіліся фэдэральны і зямельныя ўрады. Падобных абмежаваньняў ніколі яшчэ не было ў рэспубліцы.
Дазвольце вас запэўніць: чалавек накшталт мяне, якому свабода перамяшчэньня дасталася ў цяжкай барацьбе, можа знайсьці апраўданьне падобным абмежаваньням толькі ў крайняй неабходнасьці. У дэмакратычнай краіне яны могуць быць уведзеныя толькі на вельмі сурʼёзным падставе і толькі часова — але зараз яны неабходныя, каб захаваць жыцьці.
Таму ад пачатку тыдня ўведзеныя больш жорсткі памежны кантроль і абмежаваньне на ўезд зь некаторых найважнейшых суседніх з намі краінаў. Эканоміцы, буйным і дробным прадпрыемствам, крамах, рэстаранах, самазанятым ужо цяпер вельмі цяжка. Наступныя тыдні будуць яшчэ цяжэй. Запэўніваю вас: фэдэральны ўрад робіць усё, што можа, каб зьмякчыць эканамічныя наступствы, і, перш за ўсё, захаваць працоўныя месцы.
Мы можам зрабіць усё неабходнае, каб дапамагчы нашым прадпрымальнікам і працадаўцам вытрымаць гэта цяжкае выпрабаваньне, і мы зробім гэта.
Кожны можа быць упэўнены — забесьпячэньне прадуктамі будзе гарантаванае заўсёды. І калі ў нейкі момант паліцы апусьцелі, значыць, яны будуць запоўненыя ізноў. Кожнаму, хто зараз ідзе ў супэрмаркет, я б хацела сказаць: рабіць запасы мае сэнс, так было заўсёды. Але ў меру. Ліхаманкавая скупка прадуктаў, як быццам іх больш не будзе, бессэнсоўная і, у рэшце рэшт, кажа пра адсутнасьць салідарнасьці зь іншымі людзьмі.
І дазвольце мне сёньня выказаць падзяку тым людзям, якіх занадта рэдка дзякуюць. Тыя людзі, якія ў гэтыя дні сядзяць за касай супэрмаркету ці напаўняюць паліцы, робяць адну з найцяжэйшых працаў на сёньняшні дзень. Дзякуй, што застаяцеся на пасадзе дзеля суграмадзян, працаздольнасьць крамаў літаральна трымаецца на вас.
Зараз аб самым неабходным: усе дзяржаўныя меры будуць бессэнсоўныя, калі мы не будзем выкарыстоўваць найбольш дзейсны сродак супраць занадта хуткага распаўсюджваньня віруса: нас саміх. Вірус закрануў кожнага з нас без разбору, і зараз сапраўды гэтак жа без разбору мы павінныя дапамагаць адзін аднаму. Перш за ўсё тым, што прымем праблему ўсурʼёз. Не ўпадаць у паніку, але таксама ні на хвіліну не дапускаць думкі, што ад вас нічога не залежыць. Кожны на рахунку. Патрэбныя нашыя агульныя намаганьні.
Эпідэмія паказала нам, наколькі мы ўсе ўразьлівыя і як залежныя ад абачлівых паводзінаў іншых. Але акрамя гэтага — як сумеснымі дзеяньнямі мы можам абараніць і падтрымаць адзін аднаго.
Гэта залежыць ад кожнага. Мы не асуджаныя і не павінныя адхілена назіраць, як распаўсюджваецца вірус. У нас ёсьць супраць яго сродкі: мы павінны берагчы адзін аднаго і захоўваць дыстанцыю. Парады вірусолягаў адназначныя: больш ніякіх поціскаў рукі, грунтоўна і часта мыць рукі, захоўваць дыстанцыю ад іншых людзей, па меншай меры, паўтара мэтра, і лепш за ўсё спыніць кантакты з людзьмі вельмі сталага веку, таму што менавіта яны знаходзяцца ў найбольшай небясьпецы.
Я ведаю, як цяжка выконваць гэтыя патрабаваньні. Як раз у цяжкія часы мы хочам быць бліжэй адзін да аднаго. Клопат для нас заўсёды выяўлялася ў шчыльным кантакце і дотыку. Але, на жаль, цяпер правільней прытрымлівацца адваротнага. І мы ўсе павінны зразумець: цяпер менавіта дыстанцыя — праява клопату.
Зайсьці да некага з добрымі намерамі, неабавязковае падарожжа — усё гэта можа азначаць заражэньне, і ад гэтага цяпер трэба адмовіцца. Экспэрты абгрунтавана кажуць: унукі не павінныя зараз сустракацца з бабулямі і дзядулямі.
Тыя, хто пазьбягаюць непатрэбных сустрэч, дапамагаюць усім, хто цяпер у шпіталях клапоціцца пра пацыентаў, колькасьць якіх толькі расьце. Так мы ратуем жыцьці. Гэта для многіх будзе цяжка, і таму зараз мы нікога не павінныя пакідаць у самоце, мы павінныя паклапаціцца пра тых, каму патрэбныя спачуваньне і падтрымка. Мы — семʼі і грамадзтва — знойдзем іншы спосаб падтрымаць адзін аднаго.
Ужо цяпер паўстала мноства крэатыўных спосабаў супрацьстаяць вірусу і яго сацыяльных наступстваў. Ужо цяпер унукі запісваюць падкасты для бабуляў і дзядуляў, каб тыя не адчувалі сябе самотнымі.
Мы ўсе павінныя знайсьці спосаб паказаць дружалюбны жэст і разуменьне: скайп, тэлефонныя размовы, эмэйлы а, можа, наогул зноў пачаць пісаць лісты. Бо пошта працуе. Мы чуем пра выдатныя прыклады дапамогі суседзям сталага веку, якія не могуць самі хадзіць на закупы. Я ўпэўненая, узьнікне яшчэ шмат новага, і мы, як грамадзтва, пакажам, што мы нікога не пакідаем у бядзе.
Я зьвяртаюся да вас: прытрымлівайцеся правілаў, вызначаных на бліжэйшы час. Мы, як урад, увесь час будзем правяраць, што можна выправіць, што яшчэ неабходна зрабіць. Сытуацыя разьвіваецца, і, застаючыся ў ёй, мы павінныя вучыцца, каб у любы момант зьмяніць рашэньне і рэагаваць іншымі спосабамі. І ўсе нашыя дзеяньні мы будзем тлумачыць.
Таму я прашу вас: ня верце чуткам. Верце толькі афіцыйным паведамленьням, якія мы будзем перакладаць таксама на многія іншыя мовы.
Мы — дэмакратыя. Мы жывем не прымусам, а агульнымі ведамі і салідарнасьцю. Гэта гістарычная задача, і з ёй можна справіцца толькі сумесна.
Я абсалютна ўпэўненая, што мы пераадолеем гэты крызіс, але наколькі вялікія будуць ахвяры? Колькі любімых людзей мы страцім? Гэта шмат у чым залежыць ад нас. Мы можам дзейнічаць рашуча і салідарна. Мы можам прыняць абмежаваньні і падтрымліваць адзін аднаго.
Пандэмія каранавірусу ў Беларусі і ў сьвеце
Сытуацыя сурʼёзная, яе фінал адкрыты.
Гэта значыць, ён будзе залежаць, у прыватнасьці, ад таго, як дысцыплінавана кожны з нас выконвае правілы.
Нават калі мы яшчэ ніколі не перажывалі нічога падобнага, мы павінныя паказаць, наколькі шчыра і разумна мы можам сябе паводзіць і гэтым ратаваць жыцьці. Гэта залежыць ад кожнага з нас без выключэньня і, такім чынам, ад нас усіх».
