Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Як бы выглядаў саюз Беларусі і Расеі паводле прынцыпаў Люблінскай уніі


1 ліпеня 1569 году была падпісаная Люблінская ўнія. Дзьве краіны — Вялікае Княства Літоўскае і Польшча — аб’ядналіся ў адну фэдэратыўную Рэч Паспалітую.

Пайсьці на саюз з Польшчай ВКЛ змусіла вайна з Масковіяй і слабасьць Вялікага Княства, якую гэтая вайна раскрыла. Прыхільнікі саюзу старажытнай беларускай дзяржавы з Польшчай перакананыя, што Люблінская ўнія выратавала Вялікае Княства Літоўскае ад паглынаньня Масковіяй. Праціўнікі ўніі кажуць, што стварэньне Рэчы Паспалітай заклала пачатак заняпаду ВКЛ і палянізацыі яго элітаў.

Люблінская ўнія, Ян Матэйка
Люблінская ўнія, Ян Матэйка

Сёньня былая Масковія зьяўляецца саюзьнікам афіцыйнага Менску. Дамове аб так званай саюзнай дзяржаве ўжо 22 гады, але моцы канстытуцыйнага закону яна так і не набыла. Апошнія паўгода Масква настойвае на афармленьні новых правілаў унутры «саюзу».

А як бы выглядаў сучасны саюз Расеі і Беларусі паводле прынцыпаў Люблінскай уніі? Давайце заменім у акце 1569 года Польшчу і ВКЛ на Расею і Беларусь.

Цытата з Канстытуцыйнага акту Саюзнай дзяржавы

«Расейская Фэдэрацыя і Рэспубліка Беларусь — гэта адно непадзельнае і не асобнае цела, а таксама не асобная, а адзіная супольная Саюзная дзяржава, якая зь дзьвюх дзяржаваў і народаў у адзін народ сышлася і зьлілася».

Тэрытарыяльныя страты

Падчас перамоваў, якія адбываліся ў Расеі, беларуская дэлегацыя не пагадзілася з праектам перадачы траціны тэрыторыі РБ на карысьць Расеі. У выніку беларуская дэлегацыя ўчыніла дэмарш. Расейскі лідэр у такой сытуацыі прыняў рашэньня далучыць да Расеі чатыры беларускія вобласьці.

У Менску гэта палічылі парушэньнем закону і дамагаліся вярнуць страчаныя тэрыторыі. Але за далучэньне да Расеі прагаласавала арыстакратыя чатырох беларускіх абласьцей. Расейскі лідэр паабяцаў ім аўтаномію.

Лідэр

Паводле дамовы, новы лідэр Саюзнай дзяржавы павінен даваць прысягу ў Маскве. Асобная прысяга ў Менску ліквідуецца. Выбар новага кіраўніка можа адбыцца нават без удзелу прадстаўнікоў аднаго з народаў.

Парлямэнт

Парлямэнтарыі Беларусі ўключаюцца ў склад Дзярждумы Расеі. У вышэйшай палаце, сярод 140 сэнатараў, Беларусь атрымала 27 мандатаў. У ніжэйшай палаце ім далі 44 крэслы, а расейцы захавалі за сабой — 113.

Маёмасьць

Саюзная дамова адмяняе забарону набываць расейцам зямлю ў Беларусі. Арыстакратыя двух народаў можа набываць зямлю на тэрыторыі ўсёй Саюзнай дзяржавы.

Грашовая сыстэма

Уводзіцца супольная грашовая адзінка. Эмісійныя цэнтры — у Менску і Маскве.

Дзяржаўная адміністрацыя

Дамова пакідае цэнтральныя ўстановы, суды, зь ідэнтычнымі абавязкамі і правамі ў кожнай з краін.

Мова

Кожная з краінаў карыстаецца сваёй дзяржаўнай мовай.

Палітыка і войска

Захоўваюцца асобныя арміі Беларусі і Расеі. Але Менск і Масква абавязуюцца праводзіць супольную палітыку ў галіне абароны і міжнародных адносінаў.

Апошняя аналёгія

У 1569 годзе ВКЛ падпісала некарысны ёй Акт аб уніі зь дзяржавай, якая магла абараніць яе ад зьнікненьня і шматтысячных ахвяраў вайны. Калі правесьці аналёгію з сучаснасьцю, то падпісаць такую ж некарысную дамову з Расеяй Беларусь павінна толькі тады, калі танкі NATO гэтаксама цалкам спустошаць Горадню, як Іван Жахлівы ў 1563 годзе Полацк, а агрэсіўны Захад будзе пагражаць зьнікненьню беларускай дзяржаўнасьці.

Меркаваньні, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG