Інтэрвію расейскага амбасадара Міхаіла Бабіча выклікала рэзкі камэнтар прэсавага сакратара МЗС Беларусі Анатоля Глаза. Экспэрты патлумачылі Свабодзе, як паўплывае скандал на адносіны Менску і Масквы.
Прэйгерман: «Навінка ў двухбаковых дачыненьнях»
Яўген Прэйгерман, які ачольвае экспэртную ініцыятыву «Менскі дыялёг», назваў беларуска-расейскі дыпляматычны скандал «у пэўнай ступені эскаляцыяй тых спрэчак, якія існуюць паміж Масквой і Менскам».
«Гэта ня першае абвастрэньне. Падобнае было і раней. Але тады расейскія амбасадары паводзілі сябе больш сьціпла. Бабіч і раней рабіў розныя заявы. Аднак яны не былі такімі „пякучымі“, як тая, што зьявілася ўчора. Цяпер не прэзыдэнт, не прэм’ер, а амбасадар ператвараецца ў галоўнага ньюсмэйкера беларуска-расейскіх дачыненьняў. І гэта навінка ў двухбаковых дачыненьнях», — падкрэсьлівае Яўген Прэйгерман.
Ён таксама адзначае, што новы амбасадар Расеі ў параўнаньні са сваім папярэднікам Аляксандрам Сурыкавым паводзіць сябе іначай:
«Наўрад ці такі стыль паводзінаў пойдзе на карысьць дачыненьням Беларусі і Расеі», — сказаў Свабодзе Прэйгерман.
Коктыш: «Бабіч выказвае пункт гледжаньня Крамля»
Маскоўскі экспэрт у беларуска-расейскіх адносінах Кірыл Коктыш згадвае, што гэтыя дачыненьні часта суправаджае градус напружаньня. Аднак дагэтуль права на «эмацыйнасьць» было ў вышэйшых кіраўнікоў. Цяпер да слоўнага пікіраваньня падключыліся і ніжэйшыя прадстаўнікі ўладнай вэртыкалі.
«Пакуль амбасадар прытрымліваўся этыкету, гэтыя нормы захоўваў і МЗС, — кажа Коктыш. — Але так супала, што і Бабіч адкрыта пра пэўныя моманты заявіў, і прэсавы сакратар даволі рэзка адкамэнтаваў. Не бяруся меркаваць, наколькі ўзважанай была пазыцыя спадара Бабіча, бо кожнае слова павінна быць ацэненае з розных бакоў. Я лёгка дапускаю, што традыцыйныя фарматы былі парушаныя, але ж гэта ня кадравы дыплямат, а палітычны прызначэнец, так што ў прынцыпе гэта даравальна».
У любым выпадку, кажа Коктыш, гэта маркер таго, што кожны з бакоў дэкляруе ўласную пазыцыю — тое, што ў перамоўнай тэорыі называюць «гандлем дзеяньняў».
«Пакуль усё на такой стадыі, ня думаю, што будуць лёсавырашальныя павароты, — працягвае Коктыш. — Аднак гэта маркер таго, што паміж краінамі пэўныя рэчы трэба перафарматаваць па-новаму. Напрыклад, Менску варта прасоўваць даволі відавочны тэзіс: калі ёсьць падатковы манэўр, то павінна быць і кампэнсацыя — хай не наўпроставая, то ўскосная. Скажам, прэфэрэнцыі для беларускай прамысловай прадукцыі. Гэта стварыла б той кантэкст, у якім праблема так ці інакш, але вырашаецца. У любым выпадку лепш, чым калі ніводзін з бакоў не саступае са сваёй пазыцыі».
Кірыл Коктыш ня мае сумневу, што расейскі амбасадар выказвае пункт гледжаньня Крамля і ў кіраўніцтва Расеі набралася досыць пытаньняў да свайго саюзьніка. Але пры гэтым ёсьць нюансы.
«У Масквы шмат глябальных праблемаў: ЗША, Эўразьвяз, Блізкі і Далёкі Ўсход, — кажа ён. — На гэтым фоне яшчэ выпрацоўваць новы фармат стасункаў зь Беларусьсю не выпадае. Бо калі гэта сыходзіць ад Масквы — адразу імпэрыялізм, вялікадзяржаўны шавінізм. А вось калі прапанова новага фармату будзе зь Менску,— гэта выйсьце нават для Расеі. Перапалка паміж амбасадарам і МЗС толькі падкрэсьлівае, што пытаньні палягаюць у традыцыйнай парадыгме, а вырашаць іх не атрымліваецца. Значыць, трэба будаваць паралельную парадыгму, бо ў пазыцыі кожнага боку свае хібы».
Дзьмітрыеў: «Бабіч — не дыплямат, а чыноўнік»
Лідэр грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду» Андрэй Дзьмітрыеў за два дні да публікацыі скандальнага інтэрвію расейскага амбасадара Міхаіла Бабіча расейскаму РИА Новости быў госьцем дыплямата.
Раней у інтэрвію Свабодзе Дзьмітрыеў распавёў, як і навошта сустракаўся з расейскім амбасадарам і што пачуў з вуснаў спэцыяльнага прадстаўніка Ўладзіміра Пуціна ў Беларусі.
Сёньня Свабода зноў зьвярнулася да Дзьмітрыева з просьбай параўнаць выказваньні дыплямата 12 і 14 сакавіка. Лідэр кампаніі «Гавары праўду» адзначыў, што гэтыя сустрэчы «рознага жанру»:
«Мы зь ім размаўлялі. А ў другім выпадку было інтэрвію. Але калі параўнаць, што казалі мы з Тацянай Караткевіч на выхадзе з амбасады і што казаў Бабіч журналістам, дык тут шмат што супадае».
Дзьмітрыеў бачыць тры асноўныя супадзеньні.
«Па-першае, гэта вельмі прагматычны падыход Бабіча да цяперашняга становішча. Па-другое, выразная фармулёўка пытаньня беларускаму боку: што вы хочаце і якія вашы прапановы? Па-трэцяе, прывязваньне расейскіх прэфэрэнцыяў да будучага. Пра ўсё гэта Бабіч казаў і нам. Аднак у інтэрвію ягоныя высновы былі сфармуляваныя значна больш жорстка», — адзначае Дзьмітрыеў.
Як ён мяркуе, на сытуацыю істотна ўплывае тое, што Бабіч — не прафэсійны дыплямат.
«Ён чыноўнік, якому, як я разумею, паставілі шэраг вельмі канкрэтных задачаў. І ён, абвастраючы сытуацыю, шукае іх рашэньні. А ў нас да такога стылю паводзінаў не прывыклі. У нас іншыя традыцыі. Таму вострая публічная палеміка тут успрымаецца вельмі балюча. Адсюль і такая моцная рэакцыя МЗС Беларусі», — лічыць лідэр «Гавары праўду».
