Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Магілёўскія ўлады адмовіліся ўшанаваць памяць паўстаньня 1661 году, бо «ратуша ўжо ня тая»


Магілёўская ратуша, архіўнае фота
Магілёўская ратуша, архіўнае фота

Намесьніца начальніка ўпраўленьня культуры Магілёўскага гарвыканкаму Марына Клепчукова дала адмоўны адказ на пэтыцыю з прапановай усталяваць памятную шыльду аб паўстаньні 1 лютага 1661 году на гарадзкой ратушы.

Магілёўскае паўстаньне адбылося ў час вайны Расеі з Рэччу Паспалітай: жыхары акупаванага расейцамі гораду за некалькі гадзінаў зьнішчылі шматтысячны гарнізон і вызвалілі Магілёў. За паўстаньне горад атрымаў ад караля Яна Казіміра Вазы Магдэбурскае права (адабранае ў 1654-м пасьля таго, як маскоўцы занялі горад бяз бою) і новы герб, найбольш актыўныя ўдзельнікі паўстаньня атрымалі шляхецтва.

У пэтыцыі пісалі, што «ушанаваньне памяці аб паўстаньні будзе спрыяць росту патрыятызму і гонару магілёўцаў, а таксама патрыятычнаму выхаваньню новага пакаленьня». Яны прапаноўвалі ўсталяваць мэмарыяльную шыльду «на месцы пачатку паўстаньня» — на будынку Магілёўскай ратушы.

Прадстаўніца гарвыканкаму Марына Клепчукова адказала на гэта, што прапанова «гістарычна неабгрунтаваная», бо «ратуша, пра якую вядзецца гаворка […], ня мае непасрэднага дачыненьня да сучаснай ратушы, акрамя агульнай пераемнасьці». Колішняя драўляная ратуша, піша яна, у 1664 годзе згарэла, дый была не на тым месцы, дзе сучасная (на месцы старой цяпер дом №8 па вуліцы Першамайскай).

Іншых варыянтаў ушанаваньня паўстаньня яна не прапанавала.

Пры гэтым менш за месяц таму ў Магілёве насупраць ратушы паставілі памятны знак стаўцы расейскага імпэратара Мікалая ІІ. Апошні расейскі самаўладца камандаваў з Магілёву сваімі войскамі ў Першую сусьветную вайну.

Думкі экспэртаў, якія абмяркоўвалі ініцыятыву гарвыканкаму, падзяліліся. Адны настойвалі, што ініцыятыва чыноўнікаў скіраваная не на ўвекавечваньне расейскага самаўладцы, а на адзначэньне гістарычнага факту, што стаўка месьцілася якраз у Магілёве. Гучалі меркаваньні, што памятны знак варта разглядаць як кампрамісны варыянт помніка Мікалаю ІІ.

Іншыя трымаліся пазыцыі, што ўшаноўваць варта найперш падзеі і асобаў зь беларускай гісторыі, якія мацуюць беларускую дзяржаўнасьць і нацыянальную сьвядомасьць грамадзянаў краіны. У 2009 годзе ў горадзе нават зьбіраліся паставіць бюст Мікалая ІІ, ды ў выніку яго перадалі ў музэй.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG