Хваля скарачэньня колькасьці школ (якое ўлады называюць «аптымізацыяй) зь вёсак дакацілася да абласных цэнтраў. У Магілёве аб’ядноўваюць дзьве школы. Афіцыйна тлумачыцца: школы малакамплектныя, і праз гэта марнуюцца бюджэтныя сродкі. Бацькі аб’яднаньнем незадаволеныя, аднак прызнаюцца: іхная нязгода не паўплывае на рашэньне чыноўнікаў. Да нашай думкі не прыслухоўваюцца, заяўляюць людзі.
Пра аб’яднаньне дзясятай і адзінаццатай школ, кажуць бацькі, чуткі хадзілі даўно, аднак веры ім не было. Заяўленыя намеры ўлады — «аптымізаваць» навучальныя ўстановы — бацькам не даспадобы. І хоць у школах прайшлі сходы, на якіх чыноўнікі даводзілі неабходнасьць такога кроку, бацькоў яны не супакоілі. Незадаволенасьць засталася.
«Людзі заўжды дзяліліся, умоўна кажучы, на інтэлектуалаў і рабацяг, і такая ўжо тут склалася традыцыя, што дзяцей з больш высокімі здольнасьцямі да навучаньня аддавалі ў дзясятую школу. Там і француская мова — як профільная. А вось у адзінаццатую школу ішлі ўсе астатнія, — выказвае сваю пазыцыю маці вучня зь дзясятай школы.
Разумная гэта традыцыя ці не, дадае жанчына, але яна існавала здавён. «У нашым раёне імкнуліся аб’ядноўвацца паводле інтэлектуальных здольнасьцяў дзяцей», — кажа суразмоўніца.
«Дзясятая школа — з францускім ухілам. Вучняў у клясах няшмат, і гэта выдатна, — кажа маці яшчэ аднаго вучня. — У такім выпадку больш увагі аддаецца канкрэтнаму школьніку, а як клясы будуць перапоўненыя, па трыццаць чалавек, то гэта, зразумела, зусім кепска. Лепей гэтае аб’яднаньне не праводзіць».
«Бацькі супраць аб’яднаньня, — заяўляе маці вучаніцы з адзінаццатай школы. — Мяне задавальняла, што ў школе была адна зьмена, а цяпер, кажуць, будзе дзьве. У зьвязку з гэтым столькі нязручнасьцяў узьнікае. Якая школа стане базавай для аб’яднаньня — невядома. Як адзінаццатая, дык буду ўсё ж задаволеная, але я катэгарычна супраць дзясятай. Вы ж параўнайце тэрыторыю адзінаццатай і дзясятай школы. Каля дзясятай адразу дарога, і ўсё».
Непакоіць бацькоў і стрэс, які перажывуць іхныя дзеці, калі давядзецца перайсьці ня толькі з аднаго клясу ў другі, але і з адной школы ў другую. «Няхай бы ўсё як было, гэтак і заставалася», — сказаў журналісту бацька вучня.
Бацькі настойваюць: улада хоча зэканоміць у крызіс сродкі на рамонт будынку дзясятай школы.
«Праблема не ў самім аб’яднаньні, а ў рэканструкцыі будынку школы, — мяркуе маці, сын якой вучыцца ў дзясятай школе. — Мы тут жывём больш за дваццаць гадоў, і ні разу не было рамонту школы. Вокны замененыя толькі часткова. Некалькі год таму школа зачынялася, і ўжо тады было меркаваньне, што дзеці туды больш ня вернуцца. Падвалы падтопліваюцца. Адзінаццатая — таксама стары будынак, але больш дагледжаны».
Нягледзячы на незадаволенасьць, бацькі перакананыя, што чыноўнікі свае пляны ажыцьцявяць. «Калі надумалі, то аб’яднаюць», — выказала агульны настрой адной фразай маці вучаніцы з адзінаццатай школы.
Маці вучня зь дзясятай школы дадала: «Выходзіць, нашы дзеці вучыліся ў будынку школы, як на парахавой бочцы, і калі б ня крызіс, то і працягвалі б...»
У дзясятай школе вучыцца дзьвесьце вучняў, у адзінаццатай — чатырыста. Абедзьве разьлічаныя на шэсьцьсот школьнікаў. Афіцыйна аб’яднаньне тлумачыцца малой напаўняльнасьцю клясаў і неэфэктыўным расходаваньнем бюджэтных сродкаў. Пра тое, што школы аб’яднаюць, чыноўнікі гавораць як пра зьдзейсьнены факт. Створаная камісія павінна вызначыць, якая са школ стане базавай:
«Мы будзем ацэнку праводзіць па стане школ. У якім стане апорныя канструкцыі, памяшканьні, плошча і магчымасьць больш-менш абсталяваць кабінэты з улікам сучасных патрабаваньняў», — заяўляе начальніца аддзелу адукацыі, спорту і турызму магілёўскага гарвыканкаму Ірына Новікава.
Як удалося высьветліць, меркаваньні камісіі схіляюцца да таго, каб базавай зрабіць адзінаццатую школу. У прыватных гутарках пэдагогі дзясятай школы кажуць, што адчуваюць эмацыйны дыскамфорт ад таго, што ў новым навучальным годзе іхнай школы ня будзе. Многія пэдагогі адпрацавалі шмат год у ёй. Настаўнікаў пэнсійнага веку, хутчэй за ўсё, адправяць на пэнсію. Астатнім працаўладкаваньне гарантаванае.
Настаўнікі спрабуюць супакоіць бацькоў, што ў аб’яднанай школе ня будзе клясаў па трыццаць вучняў. Нараджальнасьць у мікрараёне падае.
Тым часам афіцыйныя крыніцы заяўляюць: настаўнікі ў выпадку аб’яднаньня школ будуць больш зарабляць, бо, як сьцьвярджаецца, чым больш вучняў, тым большае фінансаваньне навучальнай установе.
Калі будынак адной са школ вызваліцца, яго выставяць на продаж.
Прызнаецца: бацькі вучняў зь дзясятай школы катэгарычна супраць аб’яднаньня з адзінаццатай, бо ў ёй вучацца дзеці зь дзясятка сем’яў у «сацыяльна небясьпечным» становішчы. Акрамя таго, на сходах людзей абурала, што падыходы да адзінаццатай школы ня маюць асьвятленьня.
Школы па суседзтве. Адна ад адной — за трыста мэтраў. Паміж імі ажыўленая гарадзкая магістраль — вуліца Чалюскінцаў. Гэтая вуліца служыць мяжой паміж двума гарадзкімі раёнамі — Ленінскім і Кастрычніцкім. Адна школа ў адным раёне, другая — у другім.
Раён, дзе школы, стары і ў зімовую слоту выглядае асабліва неўпарадкаваным. Забудаваны ён пераважна прыватнымі сядзібамі. Багата тут і мураваных будынкаў. Нямала дамоў кінутых, яны разбураюцца разам з скасабочанымі хлеўчукамі.
